İÇBATI ANADOLU KÜLTÜR BÖLGESI EBER GÖLÜ-AKARÇAY HAVZASI'NDA ÖNEMLI BIR YERLEŞME "SARIMSAKLI HÖYÜK"

Yıl 2024, Sayı: 37, 1 - 32, 25.10.2024

İsmail Baytak

https://doi.org/10.15182/diclesosbed.1400310

Öz

İçbatı Anadolu geçiş kültürlerinden Akarçay havzasında prehistorik dönem ve sonraki süreçlere ait
olduğu tespit edilen höyük yerleşimleri ilk iskan izlerinin Neolitik Çağ’a kadar gittiğini,
ispatlamaktadır. Bu bağlamda değerlendirmeye aldığımız Afyonkarahisar ili Sultandağı ilçesine bağlı
Yenikarabağ Köyü sınırlarında yer almakta olan Sarımsaklı Höyük isimli höyük tipi bu yerleşme ve
çevresinde de bahsedilen izler görülebilmektedir. Bunun yanı sıra nehir ve göl kenarlarından bölgede
ve özellikle de Göller Yöresinden tanıdığımız boyalı Demir Çağı seramiklerinin de çokça görüldüğü
tespit edilmiştir. Bu çalışmamızda adı geçen höyük yerleşimi ve teritoryumunda yapılan sistematik
arkeolojik yüzey araştırmaları sonucunda ortaya çıkan veriler değerlendirmeye alınmıştır. Sarımsaklı
Höyük; Akarçay havzasının ovalık ve düz alanlarına yakın erken dönem kültürleri(Bolvadin-Sinneli
ve Çobanlar-Pani) ve dağlık kesimlere uzanan alanlarında Sultandağı geçiş güzergahında Göller
Yöresi Erken Tunç Çağı ve MÖ.II.Binyıl kültür bölgeleri ile ilişkilidir. Ayrıca höyükteki MÖ II.Binyıl
kaliteli seramikleri bu bölgenin kendi içindeki dinamiğini, gelişimini ve yerel bir üretimin varlığını
ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Akarçay havzası, Sarımsaklı Höyük, MÖ.II.Bin, Sultandağı, Eber Gölü

Etik Beyan

Tüm yazı sorumluluğu yazara aittir.

Destekleyen Kurum

Dicle Üniversitesi

Proje Numarası

EDB.23.006

Teşekkür

DÜBAP birimine teşekkür ederim

AN IMPORTANT SETTLEMENT IN THE EBER LAKE-AKARÇAY BASIN OF THE CENTRAL WESTERN ANATOLIA CULTURAL REGION “SARIMSAKLI HÖYÜK”

Öz

The mound settlements identified as belonging to the prehistoric period and later periods in the
Akarçay basin, one of the transitional cultures of Inner-Western Anatolia, prove that the first traces of
settlement date back to the Neolithic Age. In this context, the mentioned traces can be seen in this
mound type settlement called Sarımsaklı Höyük, located within the borders of Yenikarabağ Village
in Sultandağı district of Afyonkarahisar province and surroundings. In addition, it has been determined
that painted Iron Age ceramics, which we know from the river and lake edges, and especially from
the Lake District are widely seen in the region. In this study, the data obtained as a result of systematic
archaeological surface surveys conducted in the mentioned mound settlement and territory were
evaluated. Sarımsaklı Mound is associated with the early period cultures (Bolvadin-Sinneli and
Çobanlar-Pani) close to the plains and flat areas of the Akarçay basin and the Early Bronze Age and
2nd Millennium BC culture regions of the Lakes Region on the Sultandağı pass route in the areas
extending to the mountainous areas. In addition, the high-quality ceramics from the 2nd millennium
BC in the mound reveal the dynamics and development of this region and the existence of a local
production.

Anahtar Kelimeler

Sultandağı, Akarçay, Sarımsaklı Höyük, 2nd millennium BC, Lake Eber

Proje Numarası

EDB.23.006

Kaynakça

• Bilgen, A.N. (2005). Çavlum, Eskişehir Alpu Ovası’nda Bir Orta Tunç Çağı Mezarlığı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Bilgen, A.N. & Z. Bilgen. (2015). “Orta Tunç Çağ Yerleşimi(IV.Tabaka)”, (Edt.). Seyitömer Höyük I, ed. A.N. Bilgen, İstanbul, 61-118.
• Dedeoğlu, F. & E. Abay. (2014). “Beycesultan Höyük Excavation Project: New Archaeological Evidence from Late Bronze Age Layers”, Arkeoloji Dergisi-19, 1-39.
• Efe, T.(2003). “Küllüoba and The Initial Stages of Urbanism in Western Anatolia”, İçinde M.Özdoğan, H.Hauptmann, N.Başgelen. (Edt.). Ufuk Esin’e Armağan/Studies Presented of Ufuk Esin, Köyden Kente Yakındoğu’da İlk Yerleşimler/From Village to Cities, Early Villages in the Near East. cilt.1, (s.265-282). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Emre, K. (1978). Yanarlar, Afyon Bölgesi’nde Bir Hitit Mezarlığı/A Hittite Cemetery Near Afyon. Ankara: TTK Yayınları.
• French, D. (1976). “Roma Devri Mil Taşları ve Yolları üzerinde 1974 Yılında Yapılan Araştırmalar”, Türk Arkeoloji Dergisi, 43-1(1976), 51-54 Ankara: TTK Basımevi.
• Kızıltepe-Bilgin, P. (2018). Afyonkarahisar İli Yüzey Araştırmaları Işığında İçbatı Anadolu’da Demir Çağı, (YÖK Tez Merkezi, Yayımlanmamış YL Tezi). Denizli.
• Koçak, Ö. (2004a). Erken Dönemlerde Afyonkarahisar Yerleşmeleri, Konya: Kömen Yayınları.
• Koçak, Ö. (2004b). “Afyon-Bolvadin Yüzey Araştırmaları 2002 (Neolitik Çağdan İlk Tunç Çağına Kadar)”, Araştırma Sonuçları Toplantısı-21, cilt.1, 173-184.
• Koçak, Ö. (2005). “Bolvadin- Çay ve Sultandağı Yüzey Araştırmaları 2003”, Araştırma Sonuçları Toplantısı-22, cilt.1, s.19-28.
• Koçak, Ö. & A. Işık. (2007). “Erken Dönemlerde Afyonkarahisar(Neolitik Çağdan İlk Tunç Çağ Sonuna Kadar”, VII. Afyonkarahisar Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, (s.353-365). Ankara: Afyonkarahisar Belediyesi Yayınları.