FOUNDATION OF FEDERAL GERMANY AND TURKISH PRESS

Yıl 2025, Sayı: 40, 1 - 23, 25.10.2025

Çağatay Benhür , Metehan Eraslan

https://doi.org/10.15182/diclesosbed.1455210

Öz

After the Second World War, while it was expected that a period of peace would be started, the conflict of interest that started between the Allied states re-emerged the danger of war in the world. The ideological differences, which formed the basis of the differences of opinion on how to govern Germany, caused the Western Allies and the USSR to define each other as enemies. The aggressive attitude, that first started with the Soviet blockade of Berlin continued with mutual propaganda and moves, which further deepened the problems between East and West. In fact, a common decision could not be reached on the political and economic unity of Germany, so the Western Allies united the Western Occupation Zones and started the process leading to the establishment of the Federal Republic of Germany. In this study, starting from the end of the Second World War, how the establishment of the Federal Republic of Germany had reflected on the leading newspapers of the Turkish press, Cumhuriyet, Ulus, Akşam and Son Posta respectively.

Anahtar Kelimeler

Allies , Berlin Crisis , Federal Germany , Turkish Press

FEDERAL ALMANYA’NIN KURULUŞU VE TÜRK BASINI

Öz

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından artık barış dönemine girileceği beklenirken Müttefik devletler arasında başlayan çıkar çatışması dünyayı yeniden savaş tehlikesi ile karşı karşıya bırakmıştır. Almanya’nın nasıl idare edileceği üzerine başlayan fikir ayrılıklarının temelini oluşturan ideolojik farklılıklar, Batılı Müttefiklerle SSCB’nin birbirlerini düşman olarak tanımlamasına sebep olmuştur. İlk olarak Sovyetlerin Berlin’i abluka altına almasıyla başlayan saldırgan tutum karşılıklı propaganda ve hamlelerle devam etmiş bu durum doğu ile batı arasındaki sorunları daha da derinleştirmiştir. Nitekim Almanya’nın siyasi ve iktisadi birliği konusunda ortak bir karara varılamamış, böylece Batılı Müttefikler Batı İşgal Bölgelerini birleştirerek Federal Almanya Cumhuriyeti’nin kuruluşuna giden süreci başlatmışlardır. Bu çalışmada İkinci Dünya Savaşı’nın sonundan başlayarak Federal Almanya Cumhuriyeti’nin kuruluşunun Türk basınına nasıl yansıdığı ve değerlendirildiği dönemin önde gelen gazeteleri Cumhuriyet, Ulus, Akşam ve Son Posta gazeteleri incelenerek ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Berlin Krizi , Federal Almanya , Müttefikler , Türk Basını

Kaynakça

• Abadan, Y. (1948a, August 8). Dörtler arasında. Ulus, p.1,2.
• Abadan, Y. (1948b, July 18). Almanya meselesi. Ulus, p.2.
• Akşam (1948-1949).
• Armaoğlu, F. (2017). 20. yüzyıl siyasi tarihi (1914-1995). Timaş Yayınları.
• Barron, B. (Ed.). (1955). Foreign relations of the United States: diplomatic papers, conferences at Malta and Yalta, 1945. United States Government Printing Office.
• Benhür Ç. & Eraslan, M. (2023, February 21) Yalta konferansı (4-11 Şubat 1945). Atatürk Ansiklopedisi. https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/yalta-konferansi-4-11-subat-1945/?pdf=5829 (Accessed: 03.13.2024)
• Berlin çıkmazından çıkmak nasıl mümkün olacak? (1948, July 12). Cumhuriyet, p.1,3.
• Berojkov, V. (2012). Tahran 1943 yeni bir dünyaya doğru. İş Bankası Kültür Yayınları.
• Cumhuriyet (1948- 1949).
• Daver, A. (1948a, July 16). Berlin çıkmazından çıkmanın iki yolu. Cumhuriyet, p.1,3.
• Daver, A. (1948b, July 19). Berlin’de bir kıvılcım barutu ateşleyebilir. Cumhuriyet, p.1,3.
• Daver, A. (1949a, February 4). Spekülasyon!. Cumhuriyet, p.1.
• Daver, A. (1949b, April 10). Hataların tamirine doğru. Cumhuriyet, p.1.
• Daver, A. (1949c, May 10). Mr. Bevin’in büyük gayesi. Cumhuriyet, p.1.
• Dışişleri Bakanlığı Türk Diplomatik Arşivi (DİAD) / Turkish Diplomatic Archive of the Ministry of Foreign Affairs, 501-31201/123490/3, (09.05.1949).
• DİAD, 501- 31106/123268/1, (21.09.1949).
• DİAD, 501-31823/125651/1, (20.09.1949).
• Documents on Germany, 1944-1959: Background documents on Germany, 1944-1959, and a chronology of political developments affecting Berlin, 1945-1956. (1959). United States Government Printing Office.
• Doğrul, Ö. R. (1948a, July 16). Sovyet cevabından sonra. Cumhuriyet, p.3.
• Doğrul, Ö.R. (1948b, September 3). Tecavüz ve tehdid siyasetile mücadele. Cumhuriyet, p.3.
• Doğrul, Ö. R. (1948c, September 25). Üçlerin notası ve beklenen netice. Cumhuriyet, p.3.
• Doğrul, Ö. R. (1948d, November 18). Evatt - Trygve Lie teşebbüsü. Cumhuriyet, p.3.
• Doğrul, Ö. R. (1948e, December 1). Müzmin tehlike. Cumhuriyet, p.3.
• Doğrul, Ö. R. (1948f, December 7). Berlinde yapılan seçimler. Cumhuriyet, p.3.
• Dougall, R. (Ed.). (1960). Foreign relations of the United States: diplomatic papers, the conference of Berlin (the potsdam conference), 1945 (Vol. II). United States Government Printing Office.
• Eroğlu, H. (1957). Kuzey atlantik paktı, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 21(1-4), p.21-47.
• Franklin, W. M., & Gerber, W. (Eds.). (1961). Foreign relations of the United States: diplomatic papers, the conferences at Cairo and Tehran, 1943. United States Government Printing Office.
• Gilbert, M. (2021). Churchill. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Gürel S., Ş. (1977). Berlin sorunu (1944-1972). Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 32(1), p. 207-229.
• Gürün, K. (2000). Savaşan Dünya ve Türkiye, savaş (1939-1945) (Vol. 3). Tekin Yayınevi.
• Hitler, A. (1982). Mein kampf. Hutchinson & Co.
• Irmak, S. (1949, April 11). Federal Almanya Cumhuriyetine doğru. Ulus, p.1,3.
• Irmak,S. (1948, June 28). Almanya uçurumu. Ulus, p.1.
• Karcı, E. (2021, February 28). Son Posta gazetesi. Atatürk Ansiklopedisi. https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/son-posta-gazetesi/ (Accessed: 11.01.2025)
• Kavaklı, N. (2005). Bir Gazetenin Tarihi: Akşam. Yapı Kredi Publishing.
• Kürkçüer O. (1957). Federal Almanya Cumhuriyeti anayasası ve bu anayasayı meydana getiren amiller, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 22(1-4), p.88-111.
• Miller, R. G. (2008). To save a city: the Berlin airlift 1948-1949. A&M University Press.
• Nadi, N. (1948 September 25). Beklemenin üzüntüsü. Cumhuriyet, p.1,3.
• Nadi, N. (1949, February 1). Bir taarruzun manası, Cumhuriyet. p.1,3.
• Nadi, N. (1979). Perde Aralığından. Çağdaş Publishing.
• Sherwood, Robert, E. (1950). Roosevelt and Hopkins: An Intimate History. The Universal Library Grosset & Dunlap
• Shlaim, A. (1983). The United States and the Berlin blockade, 1948-1949. London University of California Press.
• Son Posta (1948- 1949).
• Topuz, H. (1973). 100 Soruda Türk Basın Tarihi. Gerçek Publishing.
• Türkkaya, A. (1969). Bu günkü Almanya sorunu. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 24(1), p. 231-244.
• Ulus (1948- 1949).
• Wettig, G. (2008). Stalin and the cold war in Europe. Rowman & Littlefield.