Akne Vulgaris Tanılı Erişkinlerde Hastalık Şiddetinin Depresyon, Anksiyete, Beden Algısı, Uyku Kalitesi, Cinsel İşlevler ile İlişkisi ve Tedavi Sonrasındaki Değişimi

Yıl 2022, Cilt: 49 Sayı: 4, 707 - 716, 19.12.2022

Barış Yılbaş Fatmaelif Yıldırım

https://doi.org/10.5798/dicletip.1220958

Öz

Amaç: Bu çalışma, akne vulgaris tanılı erişkenlerde hastalık şiddetinin bireylerin depresif yakınmaları, anksiyete belirtileri, beden algıları, uyku kaliteleri ve cinsel işlevler ile ilişkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca rutin ilaç tedavileri sonrasında bu parametrelerdeki değişimin incelenmesi hedeflenmektedir.
Yöntemler: Çalışmamıza 46 gönüllü dahil edilmiştir. Katılımcılara AV tanısıyla başlanan rutin ilaç tedavileri öncesinde sosyodemografik veri formu, Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği, Vücut Algısı Ölçeği, Arizona Cinsel Yaşantılar Ölçeği (ACYÖ), Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) ve Akne Yaşam Kalitesi Ölçeği (AYKÖ) uygulanmıştır. Ayrıca gönüllülerin akne şiddetini belirlemek amacıyla ilk tanı aldıklarında Global Akne Derecelendirme Sistemi (GADS) kullanılmıştır. Çalışmamızın ikinci aşamasında üç aylık rutin ilaç tedavisi kullanan gönüllüler ilk aşamada uygulanan ölçeklerle tekrar değerlendirilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasını 20 gönüllü tamamlamıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan gönüllülerin yaş ortalaması 23.80±4.5 yıl idi. Gönüllülerin 33’ü (%71.7) kadın, 13’ü (%28.3) erkekti. Çalışmamızdaki gönüllülerin GADS ortalama puanları 18.21±6.75 idi. Uygulanan ölçeklerin GADS puanı ile ilişkisi Pearson korelasyon analizi ile incelendi. Buna göre GADS puanıyla AYKÖ skorları arasında pozitif yönde korelasyon mevcuttu (r=0.655, p<0.001). Diğer taraftan GADS puanıyla HAD-A, HAD-D, PUKİ, ACYÖ ve VAÖ skorları arasında ilişki bulunmamaktaydı (p değerleri sırasıyla; p=0.806, p=0.789, p=0.482, p=0.657, p=0.105). Çalışmamızın ikinci aşamasında gönüllülerin 3 aylık rutin ilaç tedavisi sonrasındaki GADS, HAD-D, HAD-A, PUKİ, ACYÖ, VAÖ ve AYKÖ puanlarındaki değişim incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre katılımcıların GADS, HAD-D,VAÖ ve AYKÖ puanlarındaki değişim istatiksel yönden anlamlıydı (p değerleri sırasıyla p<0.001, p=0.017, p<0.001, p<0.001).
Sonuç: Çalışmamızdan elde edilen verilere göre bireylerin akne şiddeti arttıkça yaşam kaliteleri daha fazla etkilenmektedir. Buna karşın akne şiddetiyle depresyon, anksiyete, olumsuz beden algıları, kötü uyku kalitesi ve cinsel işlev bozukluğu belirtileri arasında ilişki bulunmamaktadır. Akne vulgaris tanılı bireylerin tedavi sonrasında depresyon belirtilerinde, beden algılarında ve yaşam kalitelerinde düzelme saptanmıştır. Çalışmamızın sonuçlarının değerlendirilebilmesi için bu alanda yapılacak çok merkezli ve geniş katılımcılı araştırmalara ihtiyaç bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Akne vulgaris, depresyon, anksiyete, beden algısı, yaşam kalitesi

Kaynakça

• 1. Federman DG, Kirsner RS. Acne vulgaris: pathogenesis and therapeutic approach. Am J Manag Care. 2000; 6(1):78-87.
• 2. Kurt BO. Comparison of the psychosocial impact of acne in adolescents and adults; body satisfaction, self-esteem, and quality of life. J Cosmet Dermatol. 2022; 21(2): 836-43.
• 3. Yarpuz AY, Saadet ED, Şanlı HE, Özgüven HD. Akne vulgaris hastalarında sosyal kaygı düzeyi ve bunun klinik değişkenler ile ilişkisi. Turk Psikiyatri Derg. 2008; 19(1):29-37.