Tavşanlarda Deneysel Subaraknoı̇d Kanama Modelı̇nde IV %20 Mannı̇tolün Serebral Vazospazm Üzerı̇ne Etkı̇lerı̇

Yıl 2023, Cilt: 50 Sayı: 4 - Cilt 50, Sayı 4, 553 - 559, 29.12.2023

Ömer Sanrı Adil Yılmaz , Abdurrahman Arpa , Pınar Aydın Ozturk , Yahya Turan

https://doi.org/10.5798/dicletip.1412088

Öz

Amaç: Taradığımız tüm ingilizce literatürde Subaraknoid Kanama (SAK) tedavisinde sıklıkla kullanılan %20 mannitolün serebral vazospazm üzerine etkilerinin incelenmediğini gördük. Bu nedenle bu çalışmada tavşanlarda deneysel SAK modelinde bir osmotik diüretik ajan olan ve kafa içi basınç artışı sendromu (KI􀇚BAS) durumunda sıklıkla kullanılan intravenöz %20 mannitol uygulamasının serebral vazospazm üzerine etkilerini incelemeyi amaçladık.
Yöntemler: Çalışmamızda 28 adet Yeni Zelanda beyaz tavşanı kullanıldı. Tavşanlar Grup 1 (kontrol, n=7),Grup 2 (SAK (+), n=7),Grup 3 (SAK(-)%20 Mannitol (+), n=7), Grup 4 (SAK(+), %20 Mannitol(+), n=7) olmak üzere 4 gruba ayrıldı. Deneysel SAK modeli Grup 2 ve 4’teki tavşanların sisterna magnalarına otolog arteryel kan verilerek SAK oluşturuldu. Grup 3 ve 4’teki tavşanlara 1gr/kg/gün % 20 mannitol 4 eşit doza bölünerek 3 gün süre ile intravenöz olarak verildi.
Tüm tavşanlar SAK oluşumunu takip eden 72.saatte sakrifiye edilerek beyin beyin sapı global olarak çıkarılıp fiske edildi. Deneklerin baziller arterlerinden elde edilen kesitler Hematoksilen ve Eosin ile boyanarak mikroskop altında incelendi.
Bulgular: Elde edilen baziller arter kesitlerinde damar kalınlığı, damar çapı, lümen çapı, lümen kesit alanı ve damar toplam alanları ölçüldü. Grup 1,3,4 arasında damar duvar kalınlığı yönünden anlamlı fark saptanmadı(p=0,01). Tüm gruplar arasında en fazla damar duvar kalınlığı grup 2’de ölçüldü. Grup 1 ve 3 karşılaştırıldığında baziller arter lümen çapları arasında anlamlı fark saptanmadı (p=0,46). Grup 1,2,4 lümen çapları arasında fark saptanmadı. Baziller arter lümen kesit alanları arasında da anlamlı fark saptanmadı (p=0,08).
Sonuç: %20 Mannitol tedavisinin Subaraknoid kanama deneysel modeli sonrası gelişen serebral vazospazm üzerine olumlu veya olumsuz herhangi bir etkisinin olmadığı saptandı.

Anahtar Kelimeler

Subaraknoid kanama, serebral vazospazm, mannitol, baziler arter, deneysel subaraknoid kanama

Kaynakça

• 1.Linn FH, Rinkel GS, Algra A, van Gijns. Incidence ofsubarachnoid hemorrhage. Role of region, year andrate of computorized tomography. A meta anlysis.Stroke. 1996; 27: 625-9.
• 2.Topcu A, Özkul A. What is the need for repeatangiography in spontaneous subarachnoidhemorrhages with negative initial angiogram? DicleMed J. 2021; 48 (1): 17-22
• 3.Weir B, McDonald RL. Intracraial aneurysms andsubarachnoid hemorrhage. An overview. In. WilkinsDH, Regechary SS,eds. 2 nd ed. New York. 1996; 26:91-211.
• 4.Kiyak V, Oztanir MN, Turkmen NB, Tasdemir A,Ciftci O. Assessment of sertraline activity in avasospasm model following experimentalsubarachnoid haemorrhage. Med Science. 2020;9(4): 817-22.
• 5.Takahashi M, Macdonald RL. Subarachnoidhemorrhage. Contemporary Neurosurgery. 2006;28: 15.
• 6.Kassell NF, Shaffrey ME, Shaffrey CL. Cerebralvasospasm following aneurysmal subarachnoidhemorrhage. In Apuzzo MED, ad. Brain Surgery:Complication Avoidance and management. NewYork, Churchill Livingstone. 1992; 847-56.
• 7.Sun H, Zhang H, Ma J, Liu Y, You C. Evaluating thediagnostic accuracy of CT perfusion in patients withcerebral vasospasm after aneurysm rupture: a meta-analysis. Turk Neurosurg. 2014; 24(5): 757-62.
• 8.Selcuki D, Selcuki M. Aneurysmal subarachnoidalhemorrhage: post hemorrhagic complications.Turkiye Klinikleri J Int Med Sci. 2006; (2) 22: 79-84.
• 9.Kaufman AM, Cardosa ER. Aggrevation ofvasogenic edema by multiple dose mannitol. JNeurosurgery. 1992; 77: 584-9.
• 10.Grasso G. An overview of new pharmacologicaltreatments for cerebrovascular dysfunction afterexperimental subarachnoid hemorrhage. Brain ResBrain Res Rev. 2004; 44 (1): 49-63.
• 11.Zhang H, Cook D. Cerebral vascular smoothmuscle potassium channels and their possible rolein the management of vasospasm. PharmacolToxicol. 1994; 75(6): 327- 36.
• 12.Vollrath B, Chan P, Findlay M, Cook D. Lazaroidsand deferoxamine attenuate the intracellular effectsof oxyhaemoglobin in vascular smooth muscle.Cardiovasc Res. 1995; 30: 619–26.
• 13.Liu-Deryke X, Rhoney DH. Cerebral vasospasmafter aneurysmal subarachnoid hemorrhage: anoverview of pharmacologic management.Pharmacotherapy. 2006; 26(2): 182-203.
• 14.Kozak N, Bereczki D, Szabo S. Predictors ofSymptomatic Vasospasm After SubarachnoidHemorrhage: A Single Center Study of 457Consecutive Cases. Turk Neurosurg. 2016; 26(4):545-9.
• 15.Titova E, Ostrowski RP, Zhang JH, Tang J.Experimental models of subarachnoid hemorrhagefor studies of cerebral vasospasm. Neurol Res. 2009Jul; 31(6): 568-81.
• 16.Marbacher S, Fandino J, Kitchen ND.Standardintracranial in vivo animal models ofdelayed cerebral vasospasm. Br J Neurosurg. 2010;24(4): 415-34.
• 17.Endo S, Branson PJ, Alksne JF. Experimentalmodel of symptomatic vasospasm in rabbits. Stroke.1998; 19 (11): 1420-5.
• 18.Kayaalp O. Rasyonel Tedavi Yönünden TıbbiFarmakoloji. Hacettepe Taş Yayınları. 2005; 553-4.
• 19.Garretson HD, McGraw CP, O¬Connor C, et all.Effectiveness of Fluid Restriction, Mannitol andFurosemide in Reducing ICP. In IntracranialPressure V, Ishii S, Nagai H and Brock M(eds),Springer-Verlag Berlin. 1993; 742-5.
• 20.Hartwell RC, Sutton LN. Mannitol, intracranialpressure and vasogenic edema. Neuosurgery. 1993;32(3): 444-50.
• 21.Ates T, Gezercan Y, Menekse G, et all. The Effectsof Stereotactic Cerebroventricular Administration ofAlbumin, Mannitol, Hypertonic Sodium Chloride,Glycerin and Dextran in Rats with ExperimentalBrain Edema. Turk Neurosurg. 2017; 27(6): 917-23.