On the Inflectional Categories System of Turkish: Inflectional Categories of the Verb

Yıl 2012, Cilt: 11 Sayı: 11, 105 - 129, 01.12.2012

Özlem Deniz Yılmaz

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Türkçe Kelime Çekimi Ulamları Dizgesi Üzerine: Fiil Çekimi Ulamları

Öz

Kelime çekimi (düzeneği), sözcük birimlerinin sahip olduğu (çoğunlukla bağımsız) leksik anlamlara bu anlamların kendisiyle özdeşliğini bozmadan biçim birimleri aracılığıyla yardımcı anlamlar katmayı amaçlayan dil araç ve işlemlerinin tümü veya bu araç ve işlemleri içeren şekil bilimi alt dizgesidir. Makalede bu görüş doğrultusunda Türkiye Türkçesi fiil çekimi ulamları ele alınmakta ve sınıflandırılması yapılmaktadır

Anahtar Kelimeler

kelime çekimi, kelime çekimleyici biçim birimi, fiil çekimi ulamları

Kaynakça

• AKSAN, Doğan (1998), Anlambilim. Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi, Engin Yayınevi, Ankara.
• BASKAKOV, Nikolay A. (1979), İstoriko-tipologiçeskaya morfologiya tyurkskih yazıkov (struktura slova i mehanizm agglyutinatsii), İzdatel’stvo “Nauka”, Moskva.
• DENİZ YILMAZ, Özlem (2009), Türkiye Türkçesinde Eylemsi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• DENİZ YILMAZ, Özlem (2012), “Türkçe Kelime Çekimi Ulamları Dizgesi Üzerine: Ad Çekimi Ulamları”, Dil Araştırmaları, S 10, Ankara, s. 123-139.
• DEVELİ, Hayati (1995), “-sA Eki Nedir? Kip mi, Zarf-fiil mi?”, İlmi Araştırmalar, Cilt 1, İstanbul, s. 91-94.
• DİLÂÇAR, A. (1974), “Türk Fiilinde “Kılınış”la “Görünüş” ve Dilbilgisi Kitaplarımız”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı – Belleten 1973-1974, Ankara, s. 159-171.
• DMİTRİYEV, Nikolay K. (1948), Grammatika başkirskogo yazıka, İzdatel’stvo Akademii nauk SSSR, Moskva-Leningrad.
• ERGUVANLI, Emine Eser, (1984), The Function of Word Order in Turkish Grammar, University of California Press, Berkeley-Los Angeles-London.
• GAK, V. G. (1979), Teoretiçeskaya grammatika frantsuzskogo yazıka. Morfologiya. ..., “Vısşaya şkola”, Moskva.
• GRÖNBECH, Kaare (1995), Türkçenin Yapısı, Çev. Mehmet AKALIN, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• GUZEV, Viktor G. (1976), “Sistema imennıh form tyurkskogo glagola kak morfologiçeskaya kategoriya (na materiale staroanatoliyskogo i turetskogo yazıkov)”, Turcologica. K semidesyatiletiyu akademika A. N. Kononova, Otvetsvennıye redaktorı Sergey G. KLYAŞTORNIY, Yu. A. PETROSİAN, Edhyam R. TENİŞEV, “Nauka”, Leningradskoe otdeleniye, Leningrad, s. 56-64.
• GUZEV, Viktor G. (1977), “O razvernutıh çlenah predlojeniya, vvodimıh glagol‘nımi imenami, v sovremennom turetskom yazıke”, Sovetskaya tyurkologiya, № 5, Baku, s. 36-43.
• GUZEV, Viktor G. (1987), Oçerki po teorii tyurkskogo slovoizmeneniya: imya (na materiale staroanatoliysko-tyurkskogo yazıka), İzdatel’stvo LGU, Leningrad.
• GUZEV, Viktor G. (1990), Oçerki po teorii tyurkskogo slovoizmeneniya: glagol (na materiale staroanatoliysko-tyurkskogo yazıka), İzdatel’stvo LGU, Leningrad.
• GUZEV, Viktor G. (1999), “Opıt primeneniya ponyatiya «gipostazirovaniye» k tyurkskoy morfologii”, Vostokovedeniye: filologiçeskiye issledovaniya, Otvetstvennıy redaktor İvan M. STEBLİN-KAMENSKİY, Vıpusk 21, İzdatel’stvo Sankt-Peterburgskogo Universiteta, Sankt-Peterburg, s. 29-36.
• GUZEV, Viktor G. (2007a), “Teorik Türk Dil Bilimi Açısından Eski Anadolu Türkçesinin Özelliklerinin Kıymeti Üzerine II: Zaman Kategorisi”, Uluslararası Eski Türkiye Türkçesi Toplantısı. Bildiriler (03-04 Aralık 1999), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, s. 61-72.
• GUZEV, Viktor G. (2007b), “Teorik Türk Gramerinden: Fiilin Beş Genel Çekimleme Ulamı Üzerine”, IV. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri (24-29 Eylül 2000), Cilt I, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, s. 697-703.
• GUZEV, Viktor G. ve Dmitriy M. NASİLOV (1981), “Slovoizmenitel’nıye kategorii v tyurkskih yazıkah i ponyatiye «grammatiçeskaya kategoriya»”, Sovetskaya tyurkologiya, № 3, Baku, s. 22-35.
• GUZEV, Viktor G. ve Özlem DENİZ-YILMAZ (2004), Opıt postroyeniya ponyatiynogo apparata teorii turetskoy grammatiki: Uçebnoye posobiye na turetskom yazıke, İzdatel’stvo S.-Peterburgskogo universiteta, S.-Peterburg.
• GÜLSEVİN, Gürer (1990), “Türkçede -SA Şart Gerundiumu Üzerine”, Türk Dili. Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 467, Ankara, s. 276-279.
• JAKOBSON, Roman O. (1972), “Şifterı, glagol’nıye kategorii i russkiy glagol”, Printsipı tipologiçeskogo analiza yazıkov razliçnogo stroya, “Nauka”, Moskva, s. 95-113.
• JOHANSON, Lars (1971), Aspekt im Türkischen. Vorstudien zu einer Beschreibung des türkeitürkischen Aspektsystems, Acta Universitatis Upsaliensis, Studia Turcica Upsaliensia, 1, Uppsala.
• JOHANSON, Lars (1974), “Sprachbau und Inhaltssyntax am Beispiel des Türkischen”, Orientalia Suecana, Vol. XXII, Acta Universitatis Upsaliensis, Uppsala, s. 82-106.
• JOHANSON, Lars (1975), “Fiilimsi Önermelerin Görevleri Üzerine”, Bilimsel Bildiriler 1972, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, s. 525-529.
• JOHANSON, Lars (2000), “Turkic Indirectives”, Eds. Bo UTAS – Lars JOHANSON, Evidentials – Turkic, Iranian and neighbouring languages, Mouton de Gruyter, Berlin - New York, s. 61-87.
• KARAHAN, Leyla (1994), “-sa/-se Eki Hakkında”, Türk Dili. Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 516, Ankara, s. 471-474.
• KORKMAZ, Zeynep (1994), Türkçede Eklerin Kullanılış Şekilleri ve Ek Kalıplaşması Olayları, 3. bs., Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• KORKMAZ, Zeynep (1999), “Türkiye Türkçesinde Fiil Çatısı Üzerine Görüşler (Alm. Diathesıs, Fr. Voıx, İng. Voıce, Osm. Binâ, Fiil Binası)”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı – Belleten 1996, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, s. 159-165.
• KORKMAZ, Zeynep (2003), Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• MAMATOV, Muhammadjan Ş. (1988), “K voprosu o kategorii nominalizatsii deystviya (na materiale uzbekskogo yazıka)”, Sovetskaya tjurkologija, № 5, Baku, s. 41-52.
• MEL’NİKOV, Gennadiy P. (1978), Sistemologiya i yazıkovıye aspektı kibernetiki, Sovetskoye radio, Moskva.
• NASİLOV, Dmitriy M. (1963), Struktura vremen indikativa v drevneuygurskom yazıke (po pamyatnikam uygurskogo pisma), Avtoreferat kandidatskoy dissertatsii, Moskva.
• NEVSKAYA, İrina A. (1990), Sostav i funktsii deyepriçastiy v şorskom yazıke, Avtoreferat dissertatsii na soiskaniye uçenoy stepeni kandidata filologiçeskih nauk, Alma-Ata.
• PANFİLOV, V. Z. (1971), Vzaimootnoşeniye yazıka i mışleniya, İzdatel’stvo “Nauka”, Moskva.
• RADLOFF, Wilhelm (1906), Einleitende Gedanken zur Darstellung der Morphologie der Türksprachen, Mémoires de l’Acadmie İmpériale des sciences de St.-Pétersbourg, VIII-e série, Tome VII, № 7, St.-Pétersbourg.
• SEREBRENNİKOV, Boris A. (1965), “Priçinı ustoyçivosti agglyutinativnogo stroya i vopros o morfologiçeskom tipe yazıka”, Morfologiçeskaya tipologiya i problema klassifikatsii yazıkov, Otvetstvennıye redaktorı B. A. SEREBRENNİKOV i O. P. SUNİK, Nauka, Moskva-Leningrad, s. 7-26.
• UĞURLU, Mustafa (2003), “Türkiye Türkçesinde “Bakış” (“Aspektotempora”)”, Türkbilig: Türkoloji Araştırmaları, Sayı 5, Ankara, s. 124-133.
• YÜCE, Nuri (1999), Gerundien im Türkischen. Eine morphologische und syntaktische Untersuchung, Simurg, İstanbul.