TÜRK LEHÇELERİNİN SINIFLANDIRILMASINDA UYGULANABİLECEK BAZI MORFOLOJİK KRİTERLER-I

Yıl 2016, Cilt: 10 Sayı: 18, 18 - 28, 31.05.2016

Fatih Kirişçioğlu

Öz

Çok çeşitli lehçe ve şivelere ayrılan, yeryüzünde 200 milyondan fazla bir nüfusa sahip Türk boyları tarafından konuşulmakta olan Türkçenin fonetik ve morfolojik özelliklere göre tam bir sınıflandırmasının yapılabilmesi için bugüne kadar araştırmacılar tarafından pek çok tasnif denemesi yapılmıştır. Yaklaşık 150 yıldır devam eden Türk lehçelerinin sınıflandırılması çalışmaları Türkoloji araştırmalarının gelişip yaygınlaşmasıyla yeni verilere ve bilgilere ulaşmış, bunun neticesinde Türk lehçelerinin sadece fonolojik ölçütlerle değil, aynı zamanda morfolojik ölçütlerle yeni bir sınıflandırılmasının yapılması gerekli olmuştur.
Bu çalışmada yazı dilleri esas alınarak {-(I)yor}, {-(y)AcAK}, -{(G) An}, {-(M)IŞ}, {-(y)A Tu(r)}, {-(I)p Tu(r)} gibi genellikle fiil çekiminde kullanılan eklerden hareketle morfolojik ölçütlerle Türk lehçelerinin sınıflandırılmasında yeni kriterlerin kullanılıp kullanılamayacağı tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk Lehçelerinin Tasnifi, morfolojik kriterler, Türk lehçelerinde fiil

Kaynakça

• DİLEK GÜNER, Figen (2009). Altay Türkçesi, Ankara.
• ARAT, Reşid Rahmeti ve TEMİR Ahmet (1953). “Türk Şivelerinin Tasnifi”, Türkiyat Mecmuası X, s. 59-139 İstanbul.
• ATMACA, Emine (2012). “Eski Oğuz Türkçesinden Günümüz Türkiye Türkçesine Kadar Özelleşme Yoluyla Anlam Daralmasına Uğrayan Kelimeler”, Turkish Studies- International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, S. 7/2 Spring, s. 129-143, Ankara.
• AYDOĞDU, Özkan (2009). “Divanü Lûgati’t-Türk’te Geçen Türk Boyları ve Boylara Ait Dil Özellikleri” Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, S. 1, No. 1, s. 55-81.
• RÜSTEMOV, R. E., BUDAGOVA Z. İ. (1960). Azerbaycan Dilinin Grammatikası-I Morfologiya, Bakı.
• BACANLI, Eyüp (2001). Altay Türkçesi’nde Zaman Şekilleri, Fatih Ü.SBE, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.