Türkçe gel- ve git- Fiillerinin Anlamı

Yıl 2021, Cilt: 15 Sayı: 29, 31 - 41, 30.11.2021

Özen Yaylagül Üstünel

https://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.1001864

Öz

Bu çalışmada Türkçedeki gel- ve git- fiilleri edimbilimsel açıdan çözümlenmeye çalışılmıştır. Gel- ve git- fiilleri temel anlamları dikkate alındığında karşıt anlamlı gösterimsel hareket fiilleri olup ikincil anlamları sanılandan daha karmaşıktır. Gel- fiili temel anlamıyla hedefe yönelik bir fiil olup hareketin hedefi bilinen bir yerdir. Konuşmacı ve muhatabın konumundan bağımsız olarak gel- fiili genellikle git- fiilinden daha çok tercih edilir; kimi zaman gel- fiili git- fiili yerine kullanılabilir. Bununla birlikte her durumda gel- fiilinin git- fiili yerine kullanılamadığı da açıktır. gel- fiili ( Abstract: This paper proposes alternative pragmatic analyses for Turkish verbs gel- ‘to come’ and git- ‘to go’. When the central meanings of the verbs gel- ‘to come’ and git- ‘to go’ are taken into account, they are antonyms of deictic motion verbs and their connotative meanings are more complex than often assumed. In terms of central meaning of the verb gel- ‘to come’ is goal-oriented which goal of the motion is a known place. Regardless of the speaker’s and the addressee’s locations, come is often preferred over go but not ever. Verb gel- (

Anahtar Kelimeler

Türkçe gösterimsel fiiller, edimbilimsel anlam, yönlü karşıtlıklar, eşdizimliler

Meaning of Turkish Verbs gel- and, git-

Öz

This paper proposes alternative pragmatic analyses for Turkish verbs gel- ‘to come’ and git- ‘to go’. When the central meanings of the verbs gel- ‘to come’ and git- ‘to go’ are taken into account, they are antonyms of deictic motion verbs and their connotative meanings are more complex than often assumed. In terms of central meaning of the verb gel- ‘to come’ is goal-oriented which goal of the motion is a known place. Regardless of the speaker’s and the addressee’s locations, come is often preferred over go but not ever. Verb gel- (

Anahtar Kelimeler

Turkish deictic verbs, pragmatic meaning, directional opposites, collocations

Kaynakça

• Referans1. Caferoğlu, Ahmet (1968).Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, İstanbul: TDK
• Referans2. Clauson, Sir Gerard (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, Oxford: Oxford University.
• Referans3. Dankoff, Robert and Kelly, James (1982-1985). Mahmud al-Kaşgari Compendium of the Turkic Dialects 1-3, Washington: Harvard University.
• Referans4. Dinar, Talat (2016). “Türkçede Bir Deyimleşme Örneği: Gibime gelmek”. Türkbilig, 2016/31: 145-152.
• Referans5. e-GTS = Türk Dil Kurumu (2021). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 18.09.2021)
• Referans6. e-TUD = (2021) Türkçe Ulusal Derlem. https://v3.tnc.org.tr (Erişim Tarihi: 16.08.2021)
• Referans7. Gathercole, Virginia C. (1977). “A study of the comings and goings of the speakers of four languages: Spanish, Japanese, English, and Turkish.” Kansas Working Papers in Linguistics, 2: 61-94.
• Referans8. Goddard, Cliff (1997). “The semantics of coming and going”, Pragmatics, 7: 2, 147-162.
• Referans9. Gülensoy, Tuncer (2018). Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü, İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Referans10. Jackendoff, Ray (1987). Consciousness and the Computational Mind, Cambridge, MA: MIT.
• Referans11. Öncül, Vildan (2020). 6-36 Aylık Çocuklarda Türkçenin Gelişimi. Doktora Tezi, Samsun: 19 Mayıs Üniversitesi.
• Referans12. Parlak, Hüseyin (2016). "Rusçadaki Hareket Fiillerinin Ana Dili Türkçe Olan Sınıflarda Öğretilmesinin Sorunları, Prensipleri ve Yöntemleri". İdil, 5.20 (2016): 33-42.
• Referans13. Steen, Francis Frode (1996). Communication Studies. Los Angeles: University of California.
• Referans14. Tekin, Talât (1988). Orhon Yazıtları, Ankara: TDK.
• Referans15. Tekin, Talât (2015). Irk Bitig, Ankara: TDK.
• Referans16. Wilkins, David P. and Deborah Hill (2020) “When “go” means “come”: Questioning the basicness of basic motion verbs”, Cognitive Linguistics, 6-2/3, 209-259.