Flower Theme in the Poems of Sanawbarī, One of the Nature Poets of the Abbasid Period

Yıl 2024, Sayı: 30, 97 - 108, 21.10.2024

Zeynep Özkanlı

https://doi.org/10.30767/diledeara.1494954

Öz

In the evaluations made on approximately 800 odes of Sanawbarī, one of the nature poets of the third Abbasid Period, that have survived to the present day, it is seen that he uses themes such as ghazal, elegy, fakhr, panegyric and nature description in his poems. The poet stands out with his risa-type poems that he wrote to his daughter Leila, who died in the first days of her marriage, and his poems with the theme of nature description, in which he includes elements of nature such as gardens, flowers, rain and snow. Flower-themed poems, which are seen in the category of still nature depictions, have an important place in Sanawbarī's diwan. It is thought that the poet's interest in flower cultivation was effective in this. In addition to conveying the visual elements of flowers, such as color and shape, through poetic expression, Sanawbarī frequently resorted to the dialogue technique in order to eliminate the possible dullness that may arise from the arrangement of these eye-catching materials and to add dynamism to the poem. External dialogue, which is a technique widely used in novels and stories, has been skillfully adapted to the poetic language by the poet. With the sensitivity of a painter, Sanawbarī painted the colors of flowers, using some other colors, on his canvas consisting of verses. The fact that Sanawbarī is accepted as a nature poet makes his poems written in this field important. For this reason, poets and their poems were chosen as the research subject of our study. In this study, Sanawbarī 's diwan was scanned by applying thematic analysis, one of the qualitative data analysis methods, and the flower-themed poems identified were examined in terms of language, style and content.

Anahtar Kelimeler

Classical Arabic Literature, Abbasid Period, Nature Poetry, Sanawbarī, Flower Depiction

Abbâsi Dönemi Tabiat Şairlerinden Ṣanevberî'nin Çiçek Temalı Şiirleri

Öz

III. Abbâsi Dönemi tabiat şairlerinden Ṣanevberî'nin, günümüze kadar ulaşan yaklaşık 800 kasidesi üzerine yapılan değerlendirmelerde, şiirlerinde gazel, mersiye, hiciv, fahr, methiye, mucûn, zühd, tardiyât ve tabiat tasviri gibi temalar işlediği görülmektedir. Şair, evliliğinin ilk günlerinde vefat eden kızı Leyla'ya yazdığı risa türünde şiirleri ve içerisinde bahçe, çiçek, yağmur ve kar gibi doğaya ait unsurlara yer verdiği tabiat tasviri temalı şiirleriyle öne çıkmaktadır. Ṣanevberî'nin divanında durgun tabiat tasviri kategorisinde görülen çiçek temalı şiirleri önemli bir yer tutmaktadır. Şairin çiçek yetiştiriciliği ile ilgilenmesinin bunda etkili olduğu düşünülmektedir. Ṣanevberî, renk ve şekil gibi çiçeğe ait görsel unsurları, şiirsel anlatımla aktarmanın yanı sıra göze hitap eden bu malzemelerin diziliminden meydana gelebilecek olası donukluğu gidermek ve şiire hareketlilik kazandırmak amacıyla diyalog tekniğine sıklıkla başvurmuştur. Daha çok roman ve hikâye türünde yaygın olarak kullanılan bir teknik olan dış diyalog, şair tarafından ustalıkla şiir diline uyarlanmıştır. Ṣanevberî, bir ressam hassasiyeti ile dizelerden oluşan tuvaline, çiçeklere ait renkleri diğer bazı renklerden faydalanarak resmetmiştir. Ṣanevberî'nin tabiat şairi olarak kabul görmesi, onun bu alanda kaleme aldığı şiirlerini önemli kılmaktadır. Bu nedenle şair ve şiirleri çalışmamızın araştırma konusu olarak seçilmiştir. Bu çalışmada Ṣanevberî'nin divânı, nitel veri analizi yöntemlerinden tematik analize başvurularak taranmış, tespit edilen çiçek temalı şiirleri dil, uslup ve muhteva açısından incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Klasik Arap Edebiyatı, Abbâsi Dönemi, Tabiat Şiiri, Ṣanevberî, Çiçek Tasviri

Kaynakça

• Abdulcebbâr, S.M. (2016). eş-Şiʿr fî Reḥâbi Seyfi'd-Devle el-Ḥamdânî. Ürdün: Vizâretu’s-Sekâfe.
• Brockelman, C. (1959). Târîẖu'l-Edebi'l-ʿArabî 2. thk.ʿAbdulḥalîm en-Neccâr. Kahire: Dârul-Meʿârif.
• Çınar, M. (2003). “Üçüncü Abbâsi Dönemi Arap Şiirinde Tabiat Tasviri”. Ekev Akademi Dergisi. C.VII, S.17: 223-236.
• Ḍayf, Ş.(1990). Târîhu'l-Edebi'l-ʿArabî: ʿAṣru'd-Duvel ve'l-İmârât eş-Şâm 6. Kahire: Dârul-Meʿârif.
• Demirayak, K. (1998). Abbâsi Edebiyatı Tarihi. Erzurum: Şafak Yayınevi.
• Ebu Zeyd, A.İ. (2000). Fenniyyâtu't-Taṣvîr fî Şiʿri'ṣ- Ṣanevberî. Kahire: Dâru'l-Meârif.
• Ḥanbelî, İ.İ.(1989). Şeẕerâtu'ẕ-Ẕeheb fî Aẖbâri men Ẕeheb 4.thk. ʿAbdulḳâdir el-Arnâvûṭ ve Maḥmûd el- Arnâvûṭ. Beyrut: Dâru İbn Kes̱îr.
• İbn Kes̱îr, E.F.H. (1991). el-Bidâye ve'n-Nihâye 11.Beyrut: Mektebetu’l-Meʿârif.
• Kuşâcim, M.H.K.(1954). el-Meṣâyid ve'l-Meṭârid. thk. Muḥammed Esʿad Ṭalas. Bagdat: Dâru'l-Maʿrife.
• Kutubî, M.Ş. (t.y). Fevâtu'l-Vefeyât 1. thk. İḥsân ʿAbbâs. Beyrut: Dâr Sadr.
• Nasuhi Ünal Karaarslan, N.Ü. (2009). “Sanevberî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C.XXXVI : 104-105.
• Özel, H. (2023). “Küşâcim'in Şiirlerinde Dönemin Sosyal Hayatına Dair İzler”. Mütefekkir: Aksaray Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi. C.X, S.19: 117-143
• Saʿdî, İ.İ. (2013). el-Edebu'l-ʿAbbâsî beyne'l-Ḳadîm ve'l-Ḥadîs̠. Ürdün: Emvâc
• Ṣafedî, S.H.A. (2000). Kitâbu'l-Vâfî bi'l-Vefeyât 7. thk. Aḥmed b. eṭ-Ṭayyib b.H̱alef ve Aḥmed b. Muḥammed b. Şerâʿa. Beyrut: Dâr İḥyâʾi't-Turâs̱i'l-ʿArabî.
• Ṣâliḥ ʿAbdullah Tevîcrî, S.A. (1981). eṣ-Ṣanevberî: Şâʿiru'ṭ-Ṭabîʿa fi'l-ʿAṣri'l-ʿAbbâsî. Riyad: Dârul-ʿAṣṣâle li's̱-S̱eḳâfe ve'n-Neşr ve'l İʿlâm.
• Ṣanevberî, A.M.(1971). Dîvânu'ṣ-Ṣanevberî. thk. Luṭfî eṣ-Ṣaḳḳâl ve Duriyya el-H̱aṭîb. Halep: Dâru'l-Kitâb el-ʿArabî.
• Seâlibî, A.M.(1983). Yetîmetü’d-Dehr fî Meḥâsini Ehli’l-ʿAṣr. thk. Müfid Muhammed Kumeyha. Lübnan: Darul Kutubi'l-İlmiyye.
• Yanık, N.H. (2010). Arap Şiirinde Tasvir. Erzurum: Fenomen Yayınları.
• Yılmaz, N. (2017). “Üçüncü Abbâsi Şiirinde Ana Temalar”. Doğu Esintileri. S.VII: 123-140