Güncel Sayı

Sayı: 30, 21.10.2024

Yıl: 2024

Araştırma Makalesi

Kitap Tanıtımı

Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Ekim ve Mart aylarında olmak üzere, yılda iki kez yayımlanan çift taraflı kör hakemlik değerlendirme sistemini benimsemiş uluslararası bilimsel bir dergidir. 2010 yılında yayın hayatına başlayan Dil ve Edebiyat Araştırmaları; dil, edebiyat, folklor, kültür, çeviri bilimi gibi filolojinin bütün alanlarının yanı sıra dil ve edebiyat eğitimi alanında güncelle bağlantılı ve özgün makaleleri yayımlayarak ulusal ve uluslararası düzeyde bilgi paylaşımına katkı sağlamayı amaçlar. Derginin yayın dili Türkçedir ancak İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, İspanyolca (Latin yazı sistemli diller), Arapça ve Farsça (Arap yazı sistemli diller) gibi dillerde makaleler de kabul edilir.

Konu Kategorisi

Dil eğitimi: Ana dili ve yabancılara dil eğitimi çalışmaları.

Edebiyat: Başta Türk edebiyatı, Batı edebiyatı, Doğu edebiyatları ve karşılaştırmalı edebiyat çalışmaları.

Dil: Eş zamanlı ve art zamanlı olarak bütün dillere dair çalışmalar, dillerle ilgili disiplinler arası çalışmalar.

Folklor: Başta Türk folkloru ve dünya halklarının folklorik çalışmaları.

Anahtar Kelimeler
Edebiyat, çeviribilim, dil, folklor, dil eğitimi

TANIM
Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi: Journal of Language and Literature Studies, açık erişimli, hakemli, yılda iki kere Mart ve Ekim aylarında yayınlanan, uluslararası, bilimsel bir dergidir. Türkiye Dil ve Edebiyat Derneğinin (TDED) resmî yayınıdır ve 2010 yılından beri yayın hayatında devam etmektedir.
Dergiye yayımlanması için gönderilen makaleler Türkiye Türkçesi ya da İngilizce olmalıdır.

AMAÇ – KAPSAM
Dil ve Edebiyat Araştırmaları dergisi: Journal of Language and Literature Studies; dil, edebiyat, folklor, kültür, çeviri bilimi gibi filolojinin bütün alanlarının yanı sıra dil ve edebiyat eğitimi alanında güncelle bağlantılı ve özgün makaleleri yayımlayarak ulusal ve uluslararası düzeyde bilgi paylaşımına katkı sağlamayı amaçlar. Derginin hedef kitlesini akademisyenler, araştırmacılar, profesyoneller, öğrenciler ve ilgili mesleki, akademik kurum ve kuruluşlar oluşturur.

EDİTORYAL POLİTİKALAR VE YAYIN SÜRECİ

Yayın Politikası
Dergiye yayımlanmak üzere gönderilen makalelerin içeriği derginin amaç ve kapsamı ile uyumlu olmalıdır. Derginin önceliği, orijinal araştırma niteliğindeki yazıları yayımlamaktır.

Genel İlkeler
Daha önce yayımlanmamış ya da yayımlanmak üzere başka bir dergide halen değerlendirmede olmayan ve her bir yazar tarafından onaylanan makaleler değerlendirilmek üzere kabul edilir.
Yayın Kurulunun kararı doğrultusunda yüksek lisans, doktora ve lisans bitirme tezinden üretilen makalelerden her sayıda bir tane; ulusal ve uluslararası sempozyum / kongrelerde sunulan bildirilerin makale formatına dönüştürülmüş hallerinden her sayı için dipnotta açıkça belirtilmesi şartıyla bir tane kabul edilir.
Aynı yazarın aynı yayın döneminde sadece 1 (bir) makalesi işleme alınır, hakem sürecinden başarılı bir şekilde geçerse makale yayımlanabilir.
Makale yayımlanmak üzere Dergiye gönderildikten sonra yazarlardan hiçbirinin ismi, tüm yazarların yazılı izni olmadan yazar listesinden silinemez ve yeni bir isim yazar olarak eklenemez ve yazar sırası değiştirilemez.

DİL
Derginin dili Türkiye Türkçesi ve İngilizcedir. Dergiye yalnızca Türkçe ve İngilizce dillerinde hazırlanmış çalışmalar kabul edilir.

YAZILARIN HAZIRLANMASI
Aksi belirtilmedikçe gönderilen yazılarla ilgili tüm yazışmalar ilk yazarla yapılacaktır. Makale gönderimi çevrimiçi (online) olarak ve DergiPark üzerinden yapılmalıdır. Gönderilen yazılar, intihal raporu, yazının elektronik formunu içeren Microsoft Word 2003 ve üzerindeki versiyonları ile yazılmış elektronik dosya ve tüm yazarların imzaladığı ‘Telif Hakkı Anlaşması Formu’ eklenerek gönderilmelidir.
1. Makaleler Times New Roman (özel yazı fontları kısmî olmak kaydıyla kullanılabilir) yazı karakterinde, 12 punto ve 1,5 satır aralığıyla yazılmalıdır.
2. Makalede, bütün başlıklar yalnızca ilk harfleri büyük olacak şekilde ve koyu yazılmalıdır. Ana başlıklar (ana bölümler, kaynaklar ve ekler) 12 punto ve koyu karakterde yazılmalıdır.
3. Ara ve alt başlıklar 12 punto ve koyu karakterde yazılmalı; alt başlıkların sonunda iki nokta üst üste konularak aynı satırdan devam edilmelidir.
4. Makalede başlıktan sonra ve yazının giriş bölümünden önce 150 – 200 kelimelik Türkçe özet, Türkçe özetten sonra 150 – 250 kelimelik İngilizce özet ve 600 – 800 kelimelik İngilizce genişletilmiş özet (extended abstract) yer almalıdır. Özetlerde en az 5, en fazla 8 adet anahtar kelime olmalıdır.
5. Makalenin dili İngilizce ise, makalede yer alan genişletilmiş özet (extended abstract) Türkçe olmalıdır.
6. Gönderilen makaleler (özetler ve kaynakça dahil) 10.000 kelimeyi geçmemelidir. (Önemine binaen daha uzun makaleler Yayın Kurulu kararı ile yayımlanır. Metin neşri vb. içerikler makalenin EK kısmına konulmalıdır.)
7. Yazarın adı hemen başlığın altında bulunmalı, yazarın soyadı büyük harflerle yazılmalı, “*” dipnotuyla unvanı, çalıştığı kurum (fakülte ve bölüm adı dahil olmak üzere), şehir ve ülke adı, e – posta adresi, ORCID ve ROR ID (kurum kimlik numarası) numarası yer almalıdır.
8. Yazılarda ve kısaltmalarda Türk Dil Kurumunun Yazım Kılavuzu’na uyulmalıdır.
9. Çevriyazı metin çalışmalarında Timesefras, Munevver, Oktay New Transkripsiyon veya Timestrans fontlarından biri kullanılmalıdır. Bunlar dışında bir fontla gönderilen çevriyazı çalışmaları kabul edilmeyecektir. Bu fontlar da yalnızca metin kısmında kullanılacaktır. Makalelerin “giriş, inceleme, sonuç vs.” bölümlerinde 1 numaralı maddede belirtildiği gibi Times New Roman karakteri kullanılacaktır.
10. Dipnot ve kaynakça yönteminde sadece APA sistemi kullanılmalıdır.
11. Kurallar dâhilinde dergimize yayınlanmak üzere gönderilen çalışmaların her türlü hukuki, cezai ve bilimsel sorumluluğu yazar/yazarlarına aittir. Dergi ile hiçbir şekilde bağlayıcılığı yoktur. Yazar, burada bulunan tüm ilkeleri peşinen kabul etmiş sayılır.
12. Yayın Kurulu ve hakem raporları doğrultusunda yazarlardan metin üzerinde bazı düzeltmeler yapmaları istenebilir.

Tablolar ve Şekiller
Tabloların numarası ve başlığı bulunmalıdır. Tablo numarası üste, tam sola dayalı olarak dik yazılmalı; tablo adı ise, her sözcüğün ilk harfi büyük olmak üzere eğik yazılmalıdır. Tablolar metin içinde bulunması gereken yerlerde olmalıdır. Şekiller siyah beyaz baskıya uygun hazırlanmalıdır. Şekil numaraları ve adları şeklin hemen altına ortalı şekilde yazılmalıdır. Şekil numarası eğik yazılmalı, nokta ile bitmeli. Hemen yanından sadece ilk harf büyük olmak üzere şekil adı dik yazılmalıdır.

Resimler
Yüksek çözünürlüklü, baskı kalitesinde taranmış halde makaleye ek olarak gönderilmelidir. Resim adlandırmalarında, şekil ve çizelgelerdeki kurallara uyulmalıdır.

Kaynaklar
Alıntılar tırnak içinde verilmeli; 140 kelimeden az alıntılar satır arasında, daha uzun alıntılar ise satırın sağından ve solundan 1.5 cm içeride, blok hâlinde ve 1,5 satır aralığıyla 1 punto küçük yazılmalıdır.
Makalede yapılacak atıflar, ilgili yerden hemen sonra, parantez içinde yazarın soyadı, eserin yayın yılı ve sayfa numarası sırasıyla verilmelidir. Eser adları eğik (italik) olmalıdır.
Örnek: (Okay, 2016, s. 142)

Birden fazla kaynak gösterileceği durumlarda eserler aynı parantez içinde, en eski tarihli olandan yeni olana doğru, birbirinden noktalı virgülle ayrılarak sıralanır.
Örnek: (Köprülü, 1989 s. 125; Okay, 2016, s. 115)

İki yazarlı kaynaklarda, araya "ve" konulur. İkiden fazla yazarlı kaynaklarda ise ikinci yazarın soyadından sonra “vd.” kısaltması kullanılmalıdır.
Örnekler: (Andı ve Akay 2010, s. 223). (Kaplan, Enginün vd. 1988 s. 217)

Yazarın adı, ilgili cümle içinde geçiyorsa, parantez içinde tarih ve sayfanın belirtilmesi yeterlidir.
Örnek: (2015, s. 23)

Yazarın aynı yıl yayınlanmış iki eseri varsa, yayın yılına bir harf eklenmek suretiyle gösterilir.
Örnekler: (Ahmet Midhat, 2010a, s. 37), (Ahmet Midhat, 2010b, s. 72)

Soyadları aynı olan iki yazarın aynı yılda yayınlanmış olan eserleri, adların ilk harflerinin de yazılması yoluyla belirtilir.
Örnekler: (Balcı, F. 2014, s. 83), (Balcı, M. 2014, s. 112)

Ulaşılamayan bir yayına metin içinde atıf yapılırken, bu kaynakla birlikte alıntının yapıldığı eser şu şekilde gösterilmelidir:
Örnek: (Köprülü, 1924, s. 75’ten aktaran; Demirci, 1998, s. 25)

Dipnotlar: Dipnotlar, sadece yapılması zorunlu açıklamalar için kullanılır.
Buradaki atıflar da parantez içinde yazarın soyadı, eserin yayın yılı ve sayfa numarası gelecek şekilde düzenlenmelidir.
Örnek: (Çoruk, 2016, s. 118)

Kaynakça: Makalede kullanılan bütün kaynaklar “Kaynakça”ya alınmalı, makalenin konusu ile ilgili olsa dahi, yazıda değinilmeyen belge ve eserler kaynakçaya dâhil edilmemelidir. Kaynaklar ana metnin sonunda yazar soyadlarına göre (Soyadı kanunundan öncekiler için yazar adı esas alınır.) harf sırasına göre verilmelidir. Eser adları eğik (italik) yazılmalıdır.

a. Kitap ve kitap niteliğindeki eserler
Yazarın soyadı (küçük harfle), adının baş harfi (basım yılı). kitabın adı(italik). basıldığı şehir: yayınevi.
Örnek: Okay, M. O. (2005). Batılılaşma Devri Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.

Eserin hazırlayıcısı, editörü, çevireni varsa, kitap adından sonra aşağıdaki gibi verilir:
Yazarın soyadı, adının baş harfi (basım yılı). eserin adı. (italik)
[hazırlayan] hzl., [editör] ed. veya [çeviren] çev. adı soyadı, basıldığı şehir, yayınevi.

Örnek: Ersoy, M. A. (1991). Safahat. hzl. M. Ertuğrul Düzdağ. İstanbul: İz Yayıncılık.
Stevick, P. (2004). Roman Teorisi, çev. Sevim Kantarcıoğlu. Ankara: Akçağ Yay. 2. bs.

Eserin cildi eser adından sonra, kaçıncı baskı olduğu ise yayınevinden sonra belirtilir.
Örnek: Lekesiz, Ö. (2001). Yeni Türk Edebiyatında Öykü 5. İstanbul: Kaknüs Yay.

b. Süreli yayınlardaki yazılar:
Dergiler: Yazarın soyadı, adının baş harfi (yıl, ay), “makalenin başlığı”, derginin adı(italik), cilt no, sayısı: sayfa aralığı.
Örnek: Çetişli, İ. (2000). “Bir Neslin veya Bir Şairin Romanı: Mâi ve Siyah”. Türk Yurdu. C. XX, S. 153-154, Mayıs-Haziran, 318-333.

Gazete yazılarında ise, yazarın soyadı, adı (yıl. ay. gün), “yazının başlığı”, gazetenin adı, (varsa) sayfa numarası verilir.
Mülakat ve röportajlarda yazar adı olarak bunları yapan kişiler verilir.

c. Tezler
Yazarın soyadı, adı, (tarihi), tezin başlığı, şehir: üniversite ve enstitü adı:
(yayınlanmamış lisans/yüksek lisans/doktora tezi).

d. İnternetten alınan bilgiler
Yazarın soyadı, adının baş harfi. (son güncelleme tarihi). “internet belgesinin başlığı”,
(erişim tarihi), internet adresi.
Örnek: Koçak, A. (2014.01.01). “HİLMİ, Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi”
https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmet-sehbenderzade (Erişim tarihi: 2024)

Yayın Etiği Beyanı
Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi: Journal of Language and Literature Studies, yayın etiğinde en yüksek standartlara bağlıdır ve Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ) ve Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) tarafından yayınlanan etik yayıncılık ilkelerini benimser; Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing başlığı altında ifade edilen ilkeler için: https://publicationethics.org/resources/guidelines-new/principles-transparency-and-best-practice-scholarly-publishing 
Dil ve Edebiyat Araştırmaları dergisinin yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır. Hakemli makaleler, bilimsel yöntemin uygulanmasını, yansızlığı sağlayan çalışmalardır. Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Gönderilen makaleler derginin amaç ve kapsamına uygun olmalıdır. Orijinal, yayınlanmamış ve başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmayan, her bir yazar tarafından içeriği ve gönderimi onaylanmış yazılar değerlendirmeye kabul edilir.

İntihal
Dil ve Edebiyat Araştırmaları dergisine gönderilen tüm makaleler ön kontrolden geçirildikten sonra, İntihal.net yazılım programı ile taranmaktadır. Makale gönderim aşamasında ayrıca yazarlardan makalelerine ilişkin benzerlik raporu alıp sisteme yüklemeleri talep edilir. Benzerlik oranı %20 ve altında olan makaleler kabul edilir. Bu oranı aşan makaleler ayrıntılı olarak incelenir ve gerekli görülürse gözden geçirilmesi ya da düzeltilmesi için yazarlara geri gönderilir, intihal ya da etik dışı davranışlar tespit edilirse yayımlanması reddedilir. 
Benzerlik oranlarının yüksek olması, bir makalenin kabul edilmeden önce ve hatta kabul edildikten sonra reddedilmesine neden olabilir. Burada belirtilen benzerlik kavramı, intihalden farklı bir olguyu ifade eder. Benzerlik oranı yüksek olmasa dahi çalışmada etik ihlal/intihal olarak değerlendirilebilecek en ufak bir husus tespit edilmesi, doğrudan ret gerekçesidir.

Çift Taraflı Kör Hakemlik
Dil ve Edebiyat Araştırmaları dergisine gönderilen tüm makaleler çift taraflı kör hakemlik süreci ile değerlendirilmektedir. Çift taraflı kör hakemlik; yansız, nesnel ve bağımsız bir değerlendirme sürecinin sağlanabilmesi için yazarların hakemlerden, hakemlerin de yazarlardan gizli tutulması anlamına gelmektedir.
İntihal kontrolünden sonra, uygun olan makaleler baş editör tarafından orijinallik, metodoloji, işlenen konunun önemi ve dergi kapsamı ile uyumluluğu açısından değerlendirilir. Editör, makalelerin adil bir şekilde çift taraflı kör hakemlikten geçmesini sağlar ve makale biçimsel esaslara uygun ise, gelen yazıyı yurtiçinden ve /veya yurtdışından en az iki hakemin değerlendirmesine sunar, hakemler gerek gördüğü takdirde yazıda istenen değişiklikler yazarlar tarafından yapıldıktan sonra yayımlanmasına onay verir. Hakemlerden birinin olumsuz kanaat belirtmesi durumunda yazı üçüncü bir hakeme yönlendirilir. Her iki hakemin de olumsuz kanaat belirtmesi üzerine yazı reddedilir.

Özel Sayı Yayımlama Politikası
Dergimizde Yayın Kurulu'nun talebi üzerine yılda bir kez özel sayı yayımlanabilir. Özel sayıda yer alması için gönderilen makaleler önce Editöryal ön incelemeye tabi tutulur. Sonra derginin yazım kurallarına uygunluk açısından incelenir ve intihali önlemek için benzerlik tarama yapılır. Bu aşamalardan sonra çift taraflı körleme modelinin kullanıldığı değerlendirme sürecine alınır.

Araştırma Etiği
Dergi, araştırma etiğinde en yüksek standartları gözetir ve makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır. Aşağıda etik dışı kabul edilen bazı davranışlar listelenmiştir:
• Çalışmaya fikren katkıda bulunmayan kişilerin yazar olarak belirtilmesi.
• Çalışmaya fikren katkıda bulunan kişilerin yazar olarak belirtilmemesi.
• Makale, yazarın yüksek lisans/doktora tezinden ya da bir projeden üretilmişse bunun belirtilmemesi.
• Dilimleme yapılması yani, tek bir çalışmadan birden fazla makale yayımlanması.
• Gönderilen makalelere ilişkin çıkar çatışmalarının bildirilmemesi.
• Çift taraflı kör hakemlik sürecinin deşifre edilmesi.

Yazar(lar)ın Sorumluluğu
Makalelerin yayımlanabilmesi için, daha önce başka yerde yayımlanmamış veya yayımlanmak üzere kabul edilmemiş olması gerekir. Daha önce başka bir yerde yayımlanmış yazılara dergide kesinlikle yer verilmemektedir. Bilimsel bir toplantıda sunulmuş bildiriler sınırlı sayıda, ancak basılmamış olması halinde ve bu durumun açıkça belirtilmesi şartıyla kabul edilebilir. Bu türden yazıların etik sorumluluğu makale sahibine aittir.
Makalelerde yararlanılan tüm kaynaklar (yazarlar, çevrimiçi sayfalar, kişisel görüşmeler, vb.) için doğru ve uygun bir şekilde kaynak gösterilmelidir.
Dergiye gönderilen makalelerin başka bir dergiye gönderilmediği belirtilerek Telif Hakkı Devir Sözleşmesi doldurulmalı ve makale gönderilirken yazar tarafından bir intihal raporu yüklenmelidir. 
Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda beklenen bilgileri Editörlere sunmalılardır.
Yazar(lar), değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmesi gerekir.
Yazarlar, katılmadıkları hususlar varsa, gerekçeleriyle birlikte hakem raporlarına itiraz etme hakkına sahiptirler. Yayına kabul edilmeyen yazılar, yazarlarına iade edilmez.
Dil ve Edebiyat Araştırmaları dergisinde yayımlanması kabul edilen yazıların telif hakkı Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği’ne devredilmiş sayılır. Yayımlanan yazılardaki görüşlerin sorumluluğu yazarlarına aittir.
Dergide yayımlanan çalışmaların içeriğinden kaynaklanan kanuni sorumluluklar, tamamen yazar(lar)a aittir.

Editör ve Hakem Sorumlulukları
Editörler, Dil ve Edebiyat Araştırmaları dergisinde yayımlanan her yayımdan sorumludur ve makaleleri, objektif bir biçimde bilimsel ve etik kurallara uygun olarak değerlendirirler. Yayıma gönderilen makalelerin adil bir şekilde çift taraflı kör hakem değerlendirmesinden geçmelerini sağlamalarının yanı sıra gönderilen makalelere ilişkin tüm bilginin, makale yayımlanana kadar gizli kalacağını garanti ederler. Editörler içerik ve yayının toplam kalitesinden sorumludurlar. Gerektiğinde hata sayfası yayınlamalı ya da düzeltme yapmalıdır.
Editör; yazarlar, editörler ve hakemler arasında çıkar çatışmasına izin vermez. Hakem atama konusunda tam yetkiye sahiptir ve dergide yayımlanacak makalelerle ilgili nihai kararı vermekle yükümlüdür.
Hakemler, makaleleri objektif bir biçimde bilimsel ve etik kurallara uygun olarak değerlendirirler. Hakemlerin, araştırmayla ilgili, yazarlarla ve/veya araştırmanın finansal destekçileriyle çıkar çatışmaları olmamalı ve değerlendirmelerinin sonucunda tarafsız bir yargıya varmalıdırlar. Hakemlerin değerlendirdikleri makalelere ilişkin Hakem Değerlendirme Formu’nu doldurmaları gerekmektedir. Hakemlerin değerlendirdikleri makalenin yayımlanabilir olup olmadığına ilişkin kararları ile kararlarına ilişkin gerekçelerini de bu formda belirtmeleri gerekmektedir.
Hakemlerin önerilerinde kullandıkları üslubun kibar, saygılı ve bilimsel olması gerekmektedir. Hakemler öznel yorumlardan kaçınmalıdırlar. Hakemlerin bu tür bilimsel olmayan yorumlarda bulundukları tespit edildiğinde yorumlarını yeniden gözden geçirmeleri ve düzeltmeleri için editör ya da editörler kurulu tarafından kendileriyle iletişime geçilebilir.
Hakemler, gönderilmiş yazılara ilişkin tüm bilginin gizli tutulmasını sağlamalı ve yazar tarafında herhangi bir telif hakkı ihlali ve intihal fark ederlerse editöre raporlamalıdırlar. Hakem, makale konusu hakkında kendisini yeterli alan bilgisine sahip hissetmiyor veya zamanında geri dönüş yapamayacağını düşünüyorsa, editöre bu durumu bildirmeli ve hakem sürecine kendisini dâhil edilmemesini istemelidir.
Hakemler ve yayın kurulu üyeleri başka kişilerle dergiye gelen makaleleri tartışamazlar. Hakemlerin kendileri için makalelerin kopyalarını çıkarmalarına izin verilmez ve editörün izni olmadan makaleleri başkasına veremezler. Yazarın ve editörün izni olmadan hakemlerin gözden geçirmeleri basılamaz ve açıklanamaz. Hakemlerin kimliğinin gizli kalmasına özen gösterilmelidir. 

Dergiye gönderilen ya da yayın için kabul edilen makaleler için herhangi bir ad altında ücret talep edilmez.
Ayrıca hakemlere inceleme ücreti ödenmektedir.

Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi Creative Commons Atıf-GayrıTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC-ND 4.0) ile lisanslanmıştır.