Kuşaklar Arası Edebiyat Türü Olarak “Torun Edebiyatı” ve Kimlik Arayışı: Bernhard Schlink’in Torun Adlı Romanı Üzerinden Bir İnceleme

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 350 - 375, 15.12.2024

Hatice Genç

https://doi.org/10.37583/diyalog.1600212

Öz

Günümüz Alman edebiyatında, geçmişin gölgesi yazarları etkilemeye devam etmektedir ve şimdi bu miras torunların bakış açısına daha güçlü bir şekilde damgasını vurmaktadır. Bu yazarlardan biri olan Bernhard Schlink’in diğer yapıtlarında olduğu gibi Torun (Die Enkelin) adlı romanında söz konusu bu durum net bir şekilde görülmektedir. Yazar, okuyucuyu bir aileyi ve üç kuşağı kapsayacak bir şekilde Almanya’nın yakın tarihi ile yüzleşmeye hazırlamaktadır. Bu yapıt, aydın bir büyükbabanın ırkçı ideolojiye sahip genç kız torununu bu fikirlerinden uzaklaştırma çabasını konu almaktadır. Büyükbabanın bu yönlendirme çabası, geçmişle hesaplaşmanın ve geçmişin ve travmaların üstesinden gelebilmenin sancılı bir süreç olduğunu ortaya koymaktadır. Çünkü torunun şekillendiği aile ortamı, aile üyelerinin suskunluğu ve yıllardır süre gelen sırlar, savaş sonrası üçüncü ve kuşağın gerçeği keşfetme çabalarını sekteye uğratmaktadır. “Torun” romanı sadece Nasyonal Sosyalizm geçmişi ile sınırlı kalmayıp aynı zamanda, 1968 yılında yaşanan öğrenci hareketlerini, Doğu-Batı Almanya arasındaki gerilimi ve Berlin Duvarı’nın yıkılışını da ele almaktadır. Ayrıca aile üyeleri arasındaki karmaşık ilişkileri ve bu ilişkilerin üçüncü kuşak üzerindeki ruhsal durumunu da incelemektedir. Dolayısıyla yazar bunu yaparken, geçmiş ve günümüz arasında gidip gelen bir anlatım tarzı kullanarak romanına derinlik katmaktadır. Bu bilgiler ışığında, romanda geçmişle yüzleşme, aile sırları ve suçluluk duygusu, milliyetçilik ve savaş sonrası üçüncü kuşak gibi temalar işlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bernhard Schlink, Torun Edebiyatı, Geçmişle Yüzleşme, Hatırlama Kültürü, Hafıza

Literature of the Grandchildren and Memory: The Psychological State of the Post-War Third Generation in Bernhard Schlink’s Novel ‘Granddaughter’

Öz

In contemporary German literature, the shadow of the past continues to shape the works of authors, and now this legacy is increasingly bearing its mark on the perspectives of grandchildren. This situation is clearly evident in Bernhard Schlink’s novel Granddaughter (Die Enkelin), as in his other works. Encompassing a family and three generations, the novel prepares the readers to confront Germany’s recent history. It revolves around an intellectual grandfather’s struggle to send his young granddaughter, who has racist ideologies, away from these ideas. This guidance efforts of the grandfather reveal that overcoming past and historical traumas is a painful process. Because the family environment in which the granddaughter was shaped, the silence or guidance efforts of family members and long-held secrets hinder the efforts of the post-war third generation to discover the truth. The novel “Granddaughter” delves not only into the Nazi past, but also deals with the student movements in 1968, the tensions between East and West Germany and the fall of the Berlin Wall. It also examines the complex relationships between family members and the impact of these relationships on the psychological state of the third generation. Thus, in doing so, the author adds depth to the novel by using a narrative style that oscillates between the past and the present. In the light of this information, themes such as confronting the past, family secrets and guilt, nationalism, and the post-war third generation are discussed in this novel.

Anahtar Kelimeler

Bernhard Schlink, Literature of the Grandchildren, Overcoming the Past, Culture of Remembrance, Memory

Kaynakça

• Assmann, Aleida (2007): Geschichte im Gedächtnis. Von der individuellen Erfahrung zur öffentlichen Inszenierung, Band 6. München: C.H. Beck.
• Aßmann, Alex (2014.): Differentiating Scholarly Generations: On Hitler’s Child Soldiers, 60’s Revolutionaries and Forgotten Connections. Phenomenology & Practice, Volume 8, No. 2, 26-33.
• Baran-Szołtys, Magdalena (2000): Wenn Enkel die Familiengeschichte bereisen: Flucht und Vertreibung aus Schlesien und Galizien in der deutschsprachigen und polnischen Gegenwartsliteratur. Trauma – Generationen – Erzählen: Transgenerationale Narrative in der Gegenwartsliteratur zum ost-, ostmittel- und südosteuropäischen Raum. Berlin: Frank & Timme, 351-367.
• Caduff, Corina/ Vedder, Ulrike (2005): Chiffre 2000 – Neue Paradigmen der Gegenwartsliteratur. München: Wilhelm Fink.
• Egger, Sabine/ Lagiewka, Agata Joanna (2014): ‘Die andere Seite mit ihren eigenen Augen sehen’? Deutschland- und Polenbilder in der deutschen und polnischen Literatur nach 1989. Ein Tagungsbericht. Zeitschrift für interkulturelle Germanistik, 5:1, 173–178.
• Eidukevičienė, Rûta (2016): (Re)Konstruktion Der Vergangenheit Im Neuen Deutschen Familienroman (Unter Besonderer Berücksichtigung Des Romans Die Mittagsfrau Von Julia Franck). Literatūra, 50(5), 35-46. https://doi.org/10.15388/Litera.2008.5.10229 (En Son Erişim: 12.09.2024).
• Forkel, Robert (2020): Erfahrung aus Narration: Erinnerungskulturelle Funktionen der Enkelliteratur. Berlin: Walter de Gruyter.
• Ganeva, Mila (2007): “Väterliteratur to Post-Wall Enkelliteratur: The End of the Generation Conflict in Marcel Beyer’s Spione and Tanja Dückers’s Himmelskörper”. Seminar 43 (2): 149-162.
• Geißler, Cornelia (2021): Bernhard Schlink: „Die Wiedervereinigung ist immernoch nicht vollendet” 27.10.2021. https://www.berliner-zeitung.de/kultur-vergnuegen/roman-die-enkelin-bernhard-schlink-interview-voelkische-siedler-ostdeutschland-arroganz-des-westens-formen-des-rechtsextremismus-und-corona-li.190921 (En Son Erişim: 12.09.2024).
• Glasenapp, Gabriele von (2008): Historische und zeitgeschichtliche Literatur. Geschichte der deutschen Kinder- und Jugendliteratur (Reiner Wild). Stuttgart: Springer-Verlag. 347-358.
• Keller, Claudia (2021): Bernhard Schlink über Ost und West und völkisches Denken. https://chrismon.evangelisch.de/artikel/2021/52178/bernhard-schlink-ueber-ost-und-west-und-voelkisches-denken (En Son Erişim: 31.06.2024)
• Kohli, Martin. (2009): Ungleichheit, Konflikt und Integration: Anmerkungen zur Bedeutung des Generationskonzeptes in der Soziologie. Generationen. Multidisziplinäre Perspektiven (Harald. Künem, Marc. Szydlik (Hrsg.), (S. 229-236). Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften, 229-236.
• Reil, Juliane. (2018): Erinnern und Gedenken im Umgang mit dem Holocaust Entwurf einer historischen Gedächtnistheorie. Bielefeld: Transcript Verlag.
• Schlink, Bernhard (2023): Torun. İstanbul: Doğan Yayıncılık.
• Vedder, Ulrike (2005): Luftkrieg und Vertreibung. Zu Ihrer Übertragung und Literarisierung in der Gegenwartsliteratur. Chiffre 2000 – Neue Paradigmen der Gegenwartsliteratur. München: Wilhelm Fink, 59-79.
• Weber, Juergen (2021): “Bernhard Schlink: Die Enkelin Ein zerrissenes Land mit zerrissenen Menschen”, 9.12.2021. https://www.rezensionen.ch/die-enkelin/3257071817 (En Son Erişim: 31.06.2024)
• Wiegand-Grefe, Silke/ Möller, Birgit (2012): Die transgenerationale Weitergabe von Kriegserfahrungen aus dem Zweiten Weltkrieg über drei Generationen - eine Betrachtung aus psychoanalytischer Perspektive. Praxis der Kinderpsychologie und Kinderpsychiatrie, 61 (8), 610-622.
• Wyss, Martin (1996): Fragen auf Antworten. Tages-Anzeiger Magazin, (21 Haziran 1996).