Husserl’in Temel Kavramları

Yıl 2021, Sayı: 19, 151 - 169, 30.06.2021

Fahrettin Taşkın

Öz

Husserl, fenomenlerin özlerini ifşa ettiğini ve özler alanına varmakla fenomenolojinin kesin bir bilim olarak kurulabileceğini düşünür. Bu yazıda özellikle Husserl’in özler alanı olarak gördüğü ve mutlak bir varlığı işaret eden saf ben’in, yani transendental bilincin ‘içi’ diyebileceğimiz yapısı betimlenmeye çalışılmıştır. Bu durumda saf ben’in özleri kurarken nasıl ‘hareket’ ettiği değil, sadece bilincin yapısında ya da işleyişinde yer aldığı düşünülen bazı temel kavramlar ele alınmıştır. Husserl, “bilincin, hep bir şeyin bilinci olduğu” tespitinden hareketle bilincin temel yapısını yönelimsellik kavramı aracılığıyla açıklamıştır. Noema ve noesis’in “yönelimsellik”le olan ilişkisinden, bütün bilmenin bir yeniden anımsama olmasına, çağrışımların yeniden anımsamanın meydana gelmesindeki rolünden, fenomenolojik indirgemenin tüm varlık ve bilgi savlarını dışarıda bırakarak bu özler alanına varmak için kullanılan bir yöntem olmasına kadar bütün kavramların birbirileriyle sıkı bir ilişki içerisinde olduğu Husserl’in fenomenolojisi, mümkün olduğunca bu ilişkiler göz önüne alınarak ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Husserl, Fenomen, Öz, Yönelimsellik, Fenomenolojik İndirgeme

Kaynakça

• Adorno, T.W. (2010). Husserl ve İdealizm Problemi, (E. T. Somyürek, K. Gülenç ve A. İ. Duru, Çev.). Baykuş Felsefe Yazıları Dergisi, sayı 6, s. 104-117.
• Descartes, R. (2007). Meditasyonlar, (İ. Birkan, Çev.). Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Descartes, R. (1994). Metot Üzerine Konuşma, (K. S. Sel, Çev.). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Descartes, R. (2004). Felsefenin İlkeleri, (M. Akın, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Follesdal D. (2010). Husserl’de Noema ve Anlam, (E. Barca, Çev.). Baykuş Felsefe Yazıları Dergisi, sayı 6, s. 118-127.
• Husserl, E. (1983). Ideas I: General Introduction To A Pure Phenomenology, (F. Kersten, Çev.). The Hague&Boston&London: Martinus Nijhoff Publishers.
• Husserl, E. (2000). Ideas II: Studies In The Phenomenology Of Constitution, (R. Rojcewicz&A. Schuwer Çev.). Dordrecht&Boston&London: Martinus Nijhoff Publishers.
• Husserl, E. (1982). Cartesian Meditations: An Introduction To Phenomenolgy, (D. Cairns, Çev.). The Hague&Boston&Lancester: Martinus Nijhoff Publishers.
• Husserl, E. (1994). Avrupa İnsanlığının Krizi, (A. Sabuncuoğlu ve Ö. Sözer, Çev.). İstanbul: Afa Yayınları.
• Husserl, E. (1997). Kesin Bilim Olarak Felsefe, (A. Kaygı, Çev.). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Husserl, E. (2003). Fenomenoloji Üzerine Beş Ders, (H. Tepe, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat.
• Husserl, E., Adorno, T.W., Follesdal D., Russell, M., Zahavi, D. ve diğerleri. (2010). Baykuş Felsefe Yazıları Dergisi, sayı 6.
• Husserl, E. (2010). Fenomenoloji, (A. Gelmez, Çev.). Baykuş Felsefe Yazıları Dergisi, sayı 6, s. 29-47.
• Kant, Immanuel. (2002). Prolegomena, (İ. Kuçuradi ve Y. Örnek, Çev.). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Kranz, W. (1994). Antik Felsefe, (S. Y. Baydur, Çev.). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Küçükalp, K. (2010). Husserl. İstanbul: SayYayınları.
• Russell, M. (2010). Fenomenoloji ve Transendental Felsefe, (K. Gödelek, Çev.). Baykuş Felsefe Yazıları Dergisi, sayı 6, s. 128-144.
• Solomon, R. C. (1972). Phenomenology and Existentialism. New York: Harper&Row.
• Sözer, Ö. (1976). Edmund Husserl’in Fenomenolojisi ve Nesnelerin Varlığı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Sözer, Ö. (1994). Avrupa İnsanlığının Krizi’ne Giriş. İstanbul: Afa Yayınları.
• Tepe, H. (2003). Fenomenoloji Üzerine Beş Ders’e Giriş. Ankara: Bilim ve Sanat.
• Uygur, N. (2007). Edmund Husserl’de Başkasının Ben’i Sorunu. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Verneaux, R. (1994). Egzistansiyalizm Üzerine Dersler, (M. Korlaelçi, Çev.). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
• Zahavi, D. (2010). İçsel Zaman Bilinci ve Ön-Reflektif Öz-Farkındalık, (E. Günok, Çev.). Baykuş Felsefe Yazıları Dergisi, sayı 6, s. 183-216.
• Zaner, R. M. ve Ihde, D. (1973). Phenomenology and Existentialism. New York: Capricorn Books.