Öğretmen Adaylarının Eğitim Yaklaşımlarının Eğitim Felsefeleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Sayı: 19, 29 - 49, 30.06.2021

Seyit Coşkun , Pervin Oya Taneri

Öz

Eğitim felsefesi, eğitime yön veren amaçları şekillendirir, eğitim uygulamalarına yol gösterir, bireylerin hangi amaçlar için ve nasıl yetişecekleri konusunda rehberlik eder. Eğitim felsefesi ayrıca, öğretmenlerin eğitimi bütün yönleriyle görmelerinde de yardımcı olur. Felsefenin eğitim üzerindeki etkilerini yakından tanıyan ve değerlendirebilen bir öğretmenin, daha başarılı olacağı da açıktır. Bu çalışmanın amacı eğitim felsefeleri çerçevesinde, öğretmen adaylarının eğitim yaklaşımlarını, öğretmenlik mesleğine ve eğitim-öğretime yönelik görüşlerini ortaya çıkarmaktır. Adayların eğitim görüşleri, öğretmen merkezli ve öğrenci merkezli olarak ayrılan eğitim felsefeleri çerçevesinde değerlendirilmektedir. Buna göre, öğretmen merkezli eğitim felsefeleri idealist ve realist bir bakış açısından hareket eden daimici ve esasici (özcü) görüşlerdir. Buna karşılık öğrenci merkezli eğitim felsefeleri ise pragmatizm, varoluşçuluk ve eleştirel pedagoji anlayışından hareket eden ilerlemeci ve yeniden kurmacı anlayıştır. Bu çalışmada, ayrıca öğretmen adaylarının cinsiyet, yaş, mezun olunan bölüm, en son tamamlanan eğitim düzeyi ve öğretmenlik deneyimi gibi değişkenlerin benimsedikleri felsefi görüş üzerinde etkisi olup olmadığı değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırmaya İç Anadolu bölgesinde yer alan bir kamu üniversitesinde Pedagojik Formasyon Eğitimi alan toplam 195 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından geliştirilen beş faktörlü 28 maddelik bir ölçek ile elde edilmiştir. Öğretmen adaylarının çağdaş eğitim felsefelerine (varoluşçu ve yeniden kurmacı) daha yakın oldukları, en az benimsedikleri eğitim felsefesinin ise esasicilik olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin eğitim felsefesinin kaynakları, yaşam deneyimleri, değerleri, yaşadıkları çevre, başkalarıyla etkileşimleri ve felsefi yaklaşımlarla ilgili farkındalıklarıdır. Bu araştırmanın bulgularının, öğretmen adaylarının kendi eğitim yaklaşımları, öğretmenlik mesleğine ve eğitim-öğretime yönelik görüşlerini etkileyen etkenlerin neler olduğu üzerinde düşünmeleri için bir güzergah sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim felsefesi,, öğretmen eğitimi, aday öğretmen

Kaynakça

• Kaynakça Aksu, M., Daloğlu, A., Yıldırım, S., Kiraz, E. & Engin-Demir, C. (2008). Geleceğin öğretmenleri kimler: Eğitim fakülteleri öğrenci profili. İlköğretmen, 16, 44-49.
• Aristoteles (1993). Politika. Çev. Mete Tunçay, 4. Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Cevizci, A. (2011). Eğitim Felsefesi. İstanbul: Say Yayınları.
• Çağırgan-Gülten, & Batdal-Karaduman, G. (2011). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının eğitim süreci hakkındaki felsefi tercihleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. International Conference on New Trends in Education and Their Implications. Antalya-Turkey.
• Davidson, T. (2008). Greklerde Eğitim Düşüncesi. Çev. Ahmet Aydoğan, İstanbul: Say Yayınları.
• Dewey, J. (2011). Deneyim ve Eğitim, Çev. Sinan Akıllı, 2. Baskı, Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
• Freire, P. (1995). Ezilenlerin Pedagojisi. Çev. Dilek Hattatoğlu, Erol Özbek, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fritz, A (2008). Educational Philosophies and Teaching Styles of Elementary Public School Teachers of English Language Learners. Unpublished doctoral dissertation. Stillwater: Oklahoma State University.
• Gadamer, H. G. (1991). Vernunft im Zeitalter der Wissenschaft:Aufsätze. (3rd Ed.). Shurkamp.
• Gökmenoğlu, T. (2013). Preparing Teachers: Expectations and Existing Situation at Faculties of Education. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, October, 4(4), 39-54.
• Gutek, G.L. (2001). Eğitime Felsefi ve İdeolojik Yaklaşımlar. (Çev: Kale N.). 2. Baskı, Ütopya Yayınevi, Ankara.
• Heynen, H. (2011). Mimarlık ve Modernite. Çev. Nalan Bahçekapılı & Rahmi Öğdül. İstanbul: Versusu Yayınları.
• Horkheimer, M. & Adorno, T. W. (1995). Aydınlanmanın Diyalektiği, Çev. Oğuz Özügül, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• James, W. (1986). Pragmacılık, Çev. Muzaffer Aşkın, 2. Baskı, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Kansu, N. A. (1939). Pedagoji Tarihi. 5. Basım, İstanbul: Maarif Matbaası.
• Kiraz E., Engin-Demir, C., Aksu, M., Daloğlu, A., & Yıldırım, S. (2010). Öğretmen adaylarının eğitim görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 526-540, 2010.
• Küçükahmet, L., Külahoğlu, Ş., Çalık, T., Güçlü, N., Ankay, A. Korkmaz, A., Öksüzoğlu, A. F., Kayaabaşı, Y., Topses, G. & Şirin, H. (2016). Eğitim Bilimine Giriş. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Leedy, P.D. & Ormrod, J.E. (2005). Practical Research Planning and Design. Prentice Hall, Upper Saddle River, NJ.
• Lucas, C. J. (1971). The demise of educational philosophy. The School Review, 79 (2), 269-277. http://www.jstor.com/stable/1084263.
• Neumann, U. & Reuter, L. R. (2004). Interkulturelle Bildung in den Lehrplänen - neuere Entwicklungen. Zeitschrift für Pädagogik, 50(6), 803-817.
• Ok, A. & Önkol, P. (2007). Öğretmen yetiştirme programlarındaki öğretmen adaylarının profili. Eğitim ve Bilim, 32 (143), 13-25.
• Platon (1992). Devlet. Çev. Selahattin Eyüboğlu; M. Ali Cimcoz, 7. Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Popper, K. (1994). Açık Toplum ve Düşmanları, Çev. Mete Tunçay, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Rousseau, J.J. (2011). Emile ya da Çocuk Eğitimi, Çev. Cumhur Atay, İstanbul: Parşömen Yayınları. Sartre, J. P. (1997). Varoluşçuluk, Çev. Asım Bezirci, İstanbul: Say Yayınları.
• Sönmez, V. (2011). Eğitim Felsefesi, 10. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Watkins, J. (2006). The educational beliefs and attitudes of title 1 teachers in Tulsa Public Schools. Unpublished doctoral dissertation. Stillwater: Oklahoma State University.
• Yazon, A. D. & Ang-Manaig, K. (2019). Teacher's Educational Philosophy, Teaching Style and Performance. KnE Social Sciences, 4th International Research Conference on Higher Education, pp. 760-773.
• Zichy, M. (2010). Das Humanistische Bildungsideal. (Der.) Martina Schmidhuber, Fromen der Bildung, Peter Lang GmbH, Internationlaer Verlag der Wissensschaften, Frankfurt am Main.