LEVIATHAN’NIN ADALETİ

Yıl 2024, Sayı: 25, 37 - 50, 08.09.2024

Mehmet Cafer Şakar

Öz

Descartes’ın cogito ergo sum iddiası felsefe tarihinde bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Sistematik şüphenin bir sonucu olarak kendi varoluşunun kesinliğine varan özne tüm öteki varoluşların nesnel ilkesine dönüşür. Descartes her ne kadar epistemolojik veya ontolojik bir noktadan hareketle bu ilkeye varmış olsa da bu ilke sonrasında öteki alanlarda da merkezileştirilir. Başka bir ifadeyle varoluşun merkezine yerleşen özne sanat, edebiyat, etik ve politika alanlarında da merkezi bir öneme sahip olur. Hobbes’un siyaset felsefesinin temel kaynağı olan Leviathan eseri bağlamında adalet problemini ele alan bu çalışma öncelikli olarak modern dönemle başlayan doğal hukuk düşüncesindeki dönüşümü, başka bir ifadeyle teolojik doğal hukuktan rasyonel doğal hukuka geçişi, bununla ilişkili olarak doğal hak (jus naturale) ve doğa yasası (lex naturalis) kavramlarını ele alacaktır.

Anahtar Kelimeler

Leviathan, Adalet, jus naturale, lex naturalis

Kaynakça

• Bobbio, N. (1993). Thomas Hobbes and the Natural Law Tradition. University of Chicago Press.
• Grotius, H. (1967). Savaş ve Barış Hukuku. Çev. SL Meray, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Güriz, A. (2018). Hukuk Felsefesi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Heimann, R. (2015). Die Frage nach Gerechtigkeit:Platons Politeia I und die Gerechtigkeitstheorien von Aristoteles,Hobbes und Nietzsche, Berlin: Duncker& Humblot.
• Hobbes, T. (2007). Leviathan veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kudreti, Çev. Semih Lim, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kersting, W. (1996). Einleitung: Die Begründung der politischen Philosophie der Neuzeit im Leviathan. İçinde: Thomas Hobbes. Leviathan oder Stoff, Form und Gewalt eines bürgerlichen und kirchlichen Staates, Hrsg. Wofgang Kersting, Zweite, bearbeitete Auflage, Berlin: Akademie Verlag.
• Kersting, W. (1998). Rechtsverbindlichkeit und Gerechtigkeit bei Thomas Hobbes: Bemerkungen anläßlich der zugleich naturrechtlichen und modernitätseuphorischen Hobbes-Interpretation von Norbert Campagna. ARSP: Archiv für Rechts-und Sozialphilosophie/ Archives for Philosophy of Law and Social Philosophy, 354-376.
• Münkler, H. (2001). Thomas Hobbes. 2.,vollständig überarbeitete Auflage, Frankfurt: Campus Verlag.
• Rommen, H. A. (1998). The Natural Law A Study in Legal and Social History and Philosophy, Translated by Thomas R. Hanley, Indianapolis: Liberty Fund.
• Spinoza, B. (2011). Ethica: Geometrik Yöntemle Kanıtlanmış ve Beş Bölüme Ayrılmış Ahlak. Çev. Çiğdem Dürüşken. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Shelton, G. (1992). Morality and Sovereignty in the Philosophy of Hobbes. New York: Palgrave Macmillan.
• Online Kaynaklar
• F. Wittreck: Naturrecht, III. Rechtswissenschaftlich, Version 08.06.2022, Staatslexikon8 online, URL: https://www.staatslexikon-online.de/Lexikon/Naturrecht (Erişim Tarihi: 13.02.2024).
• Hobbes, T. (1680). "The life of Mr. Thomas Hobbes of Malmesbury written by himself in a Latine poem, and now translated into English." In the digital collection Early English Books Online. https://name.umdl.umich.edu/A44004.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. (Erişim Tarihi: 10.02.2024).