GİNİ EŞİTSİZLİK KATSAYILARIYLA CEMAATLERİN 19. YÜZYIL SONLARINDA OSMANLI VİLAYETLERİNDEKİ COĞRAFİ DAĞILIMLARININ BELİRLENMESİ

Yıl 2009, Cilt: 10 Sayı: 1, 41 - 56, 01.01.2009

Murat Çiftçi Mustafa Tekin

Öz

Osmanlı toplumunda günümüzden farklı olarak heterojen cemaat yapısı mevcuttur. Dinsel aidiyet temelinde yapılan milliyet tanımında, nüfus sayımlarında yedi büyük milliyet vardır. 19. yüzyılın sonunda yapılan nüfus sayımlarında 33 vilayetteki cemaatlerin sayısal dağılımları mevcuttur. Bu çalışmada yedi cemaatin her birinin, Osmanlı vilayetleri içerisindeki coğrafi “spatial” dağılımlarının karakteri incelenmiştir. Uygulama olarak Gini eşitsizlik ölçüsü seçilmiştir. Buradan hareketle Müslim, Rum ve Ermeni cemaatlerinin Osmanlı toplumunun demografik açıdan asli unsurları olduğunu savunmak mümkündür. Çalışmadaki diğer önemli bir sonuç ise, yabancıların mekânsal demografik dağılımlarındaki lokalizasyon çerçevesinde uluslar arası pazar ekonomisinin Osmanlı coğrafyasında 19. yüzyıl sonunda da bölgesel düzeyde kaldığı ve tüm ülke coğrafyasına henüz yayılamadığıdır.

Anahtar Kelimeler

Bölgeler Arası Demografik Dağılım, Siyasi Demografi, İktisadi Demografi, Tarihsel Demografi, Geç Osmanlı Dönemi, Gini Eşitsizlik Ölçüsü, İstatistik

DETERMINING SPATIAL DISTRIBUTION OF COMMUNITIES IN OTTOMAN DISTRICTS IN LATE 19TH CENTURY BY GINI INEQUALITY MEASUREMENTS

Öz

The Ottoman society had a heterogeneous community structure that is different from our time. There were seven big communities that were determined by the base religious identity in censuses. There were numerical distributions of the communities in the 33 provinces in the 19th century. In this study, the character of geographical spatial distributions of communities with Gini inequality measurement is examined. Findings show that, the Muslim, Rome and Armenian communities were the essential elements. The other result found by this study is that, at the end of the 19thcentury international market economy remained in regional level, not at the national level

Anahtar Kelimeler

Spatial Demographic Distribution , Political Demography , Demography of Economics , Historical Demography , Late Ottomans Period , Gini Inequality Measurement , Statistics

Kaynakça

• ALCANTARA, V., DURO, J.A. (2004). Inequality of energy intensities across OECD countries: A note. Energy Policy, 32, 1257–1260. ss.
• BEHAR, C. (1996). Osmanlı İmparatorluğu’nun ve Türkiye’nin nüfusu 1500–1927.
• Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü. BLEICHRODT, H., DOORSLAER, E. Van, (2006). A welfare economics foundation for health inequality measurement. Journal of Health Economics, 25, 945-957. ss.
• Bureau the Census. (1879). Statistical abstract of the United States 1878. Washington D.C.
• CLINGINGSMITH, D., WILLIAMSON, J.G. (2005). India’s deindustrialization in the 18th and 19th centuries. Cambridge: Harvard University.
• HWANG, J. (2005). Asset distribution and tertiary education expenditure in developing countries. Economics of Education Review, 24, 171-178. ss.
• LAPORTE, A. (2002) . A Note on the use of a single ınequality ındex in testing the effect of ıncome distribution on mortality. Social Science & Medicine, 55, 1561- ss.
• LERMAN, D.L., LERMAN, R.I. (1986). Imputed ıncome from owner-occupied housing and ıncome ınequality. Urban Studies, 23, 323-331. ss.
• MILANOVIC, B. (1997). A Simple way to calculate the gini coefficient, and some ımplications. Economics Letters. (56). 45-49. ss.
• MILLIMET, D.M., SLOTTJE, D. (2002). Environmental compliance costs and the distribution of emissions in the U.S. Journal of Regional Science, 42, no. 1, 87- ss.
• MUKHOPADHAYA, P. (2001). Changing labor - force gender composition and male female ıncome diversity in Singapore. Journal of Asian Economics, 12, 547-568. ss.
• ORTAYLI, İ. (1983) İmparatorluğun en uzun yüzyılı. İstanbul: Hil Yayınları.
• ÖZTÜRK, L. (2005). Bölgelerarası gelir eşitsizliği: İstatistiki bölge birimleri sınıflandırması’na (İBSS) göre eşitsizlik indeksleri ile bir analiz, 1965-2001.
• Akdeniz Üniversitesi İİBF Dergisi, 10, 95-110. ss. PIANEGONDA, S, IGLESIAS, J.R.. (2004). Inequalities of wealth distribution in a conservative economy. Physica A, 342, 193-199. ss.
• SAYIN, A.V. “Paşa”. (1999). Tekalif Kavaidi. Ankara: Maliye Bakanlığı Araştırma,
• Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı. SEN, A.K. (1973). On economic ınequality. Oxford: Oxford University Press.
• TABAKOĞLU, A. (1994). Türk iktisat tarihi. 2. bs., İstanbul: Dergâh Yayınları.
• T.C. Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü. (1950). Türkiye istatistik yıllığı 1950. Ankara.
• TENGİRŞENK, Y.K. (1940). Tanzimat devrinde Osmanlı Devletinin harici ticaret siyaseti: Tanzimat I. Ankara: Maarif Vekâleti.
• ZEYTİNOĞLU, E. (1976). İktisat tarihi. İstanbul: Met/er matbaası.