FAALİYET TABANLI MALİYET SİSTEMİ İLE DOĞRU MALİYETLENDİRME ARAÇLARI: OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 1, 67 - 81, 01.01.2016

Aynur Gürsoy Orçun Yöntem Fatma Serab Onursal

Öz

Geleneksel maliyet sistemi ile yapılan hesaplamaların etkin ve reel olmaması işletmeleri çağdaş maliyetlendirme sistemlerini araştırmaya ve uygulamaya yönlendirmiştir. Bu çalışmada, faaliyet tabanlı maliyet FTM sisteminin, otomotiv sektöründeki bir işletmede uygulanmasına yer verilmiştir. Çalışmanın amacı, işletmenin nihai zararını engelleyebilmek ve doğru maliyetlendirme yapabilmek için hangi süreçlerde hangi araçlardan yararlanacağını tespit etmek ve FTM’nin geleneksel maliyet yöntemi ile arasındaki farkı ortaya koymaktır. Uygulama sonucunda FTM yöntemine göre hesaplanan ürün maliyetleri ile geleneksel maliyet yöntemlerine göre hesaplanan ürün maliyetleri karşılaştırılarak, farklılıklar ortaya konulmuş ve yapılan çalışma ile ürün maliyetleri daha doğru hesaplanarak daha yüksek kazanç elde edilebilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Faaliyet Tabanlı Maliyet Sistemi, Geleneksel Maliyet Sistemi, Maliyet Etkenleri

INSTRUMENTS OF RIGHT COSTS WITH ACTIVITY BASED COSTING SYSTEM: AN APPLICATION IN AUTOMOTIVE SECTOR

Öz

Ineffective and unrealistic cost calculations of traditional costing systems led the businesses to the search and application of modern costing systems. This study includes an application of activity based costing ABC method in a company operating in automotive industry. The purpose of the study is to determine the instruments that should be utilized under different costing systems to avoid losses and to ensure the accuracy of the costing and to introduce the differences between ABC and traditional costing systems. The results obtained through the comparison of ABC and traditional costing system showed that companies may obtain higher earnings by using more accurate product costing systems

Anahtar Kelimeler

Activity Based Costing System, Traditional Costing System, Cost Effect

Kaynakça

• Akın, O. (2004). Çağdaş maliyet yaklaşımlarından faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi ve ekmek üretim işletmesinde bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 24, 117-134.
• Akil, Y. (2007). Proje yönetimi ve faaliyet tabanlı maliyet analizi.(Yüksek lisans tezi). Erişim adresi https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Aksoylu, S. ve Dursun, Y. (2011). Pazarda rekabetçi üstünlük aracı olarak hedef maliyetleme. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 357-371.
• Alkan, A. T. (2005). Faaliyet tabanlı maliyet sistemi ve bir uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 39-56.
• Altınbay, A. (2006). Etkin bir maliyet yönetim sistemi olarak hedef maliyetleme sistemi ve TMMT uygulaması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 141-164.
• Altunay, M. A. (2007). Çağdaş maliyetleme sistemlerinden faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi ve bir tekstil işletmesinde uygulanması. (Yüksek lisans tezi). Erişim adresi https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Bekçi, İ. ve Negiz, N. (2011). Faaliyet tabanlı maliyetleme yönetiminin inşaat taahhüt işletmelerinde uygulanması. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 119-136.
• Belgin, Ö. (2013). Faaliyet tabanlı maliyet sistemi ve yönetimi. Kalkınmada Anahtar Verimlilik Dergisi, 291. Erişim adresi https://anahtar.sanayi.gov.tr/tr/news/ faaliyet-tabanli-maliyet-sistemi-ve-yonetimi/420
• Büyükşalvarcı, A. (2006). Faaliyet tabanlı maliyetleme ve bankalarda bir uygulama. Selçuk Üniversitesi Karaman İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10, 160-180.
• Cooper, R. ve Kaplan, R. (1992). Activity-based systems: Measuring the cost of resource usage. Accounting Horizons, Eylül, 1-14.
• Çabuk, Y. (2003). Geleneksel maliyet sistemlerine alternatif bir yaklaşım: Faaliyet Tabanlı maliyetleme. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 5(5), 109-116.
• Çam, M. (2006). Stratejik yönetim aracı olarak ekonomik katma değer (EVA) ve faaliyet tabanlı maliyet yönteminin (FTMY) birlikte kullanımı. Çukorova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 95-118.
• Çankaya, F. ve Aygün, D. (2006). Faaliyet tabanlı maliyetleme: Kamu hastanesi uygulaması. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 93-119.
• Gersil, A. (2007). Üretim sistemleri ve teknolojilerindeki gelişmelerin ve küreselleşmenin geleneksel maliyet muhasebesine etkileri. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 62(4), 107-123.
• İşgüden, B. (2008). Faaliyet tabanlı maliyetleme ve kısıtlar teorisinin karşılaştırılması. Erişim adresi http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/burcuisguden/001
• Roztocki, N., Valenzuel, J. F., Porter, J. D., Monk, R. M. ve Needy, K. L. (2004). A procedure for smooth implementation of activity based costing in small companies. Engineering Management Journal, 16(4), 19-27.
• Unutkan, Ö. (2010). Faaliyet tabanlı maliyet sistemi ve bir uygulama. Mali Çözüm Dergisi, 97, 87-106.
• Ülker, Y. ve İskender, H. (2005). Doğru maliyet hesaplamada güvenilir bir sistem: Faaliyet tabanlı maliyetleme ve John Deere örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 189-217.
• Yıldız, Ş. (2008). Faaliyet tabanlı maliyetlemeye dayalı ekonomik katma değer analizi ve bir üretim işletmesi uygulaması (Doktora tezi). Erişim adresi https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp