TÜRKİYE’DE EKONOMİK BÜYÜMENİN BELİRLEYİCİSİ OLARAK TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ

Yıl 2018, Sayı: 57, 253 - 270, 18.08.2018

Murat Gündüz Naib Alakbarov Birol Erkan

Öz

Toplam faktör verimliliği, üretim
sürecinde kullanılan tüm girdilerin etkinliğinin ve yoğunluğunun bir ölçüsü
olarak tarif edilebilir. Üretimin bilgi, inovasyon ve teknoloji düzeyini işaret
eden toplam faktör verimliliği, ülkelerin ekonomik büyüme hızlarını, refah
düzeylerini ve küresel rekabet güçlerini belirleyen en önemli unsurlardan
birisidir.1991-2016 yılları arasını kapsayan bu çalışmada, Cobb-Douglas üretim
fonksiyonu kullanılarak, Türkiye’de GSYH’deki büyümenin belirleyici
girdilerinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Yapılan ekonometrik analiz sonucu elde
edilen bulgular, Türkiye’de büyüme hızının en önemli belirleyicisinin sermaye
miktarındaki artış olduğunu ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, toplam faktör
verimliliğinin ekonomik büyüme üzerinde pozitif etkisi söz konusudur.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Büyüme, Toplam Faktör Verimliliği, Beşeri Sermaye

Total Factor Efficiency as a Determinant of Economic Growth in Turkey

Öz

Total
factor productivity can be described as a measure of the intensity and
efficiency of all inputs used in the production process. Total factor
productivity which indicates the level of knowledge, innovation and technology
of production, is one of the most important factors determining the economic
growth rates, prosperity levels and the global competitiveness. In this study
covering the years 1991-2016, it was aimed to measure of the decisive inputs to
growth in GDP in Turkey by using Cobb-Douglass production function. The
findings obtained by the least squares method analysis reveal that the most
important determinant of the growth rate in Turkey is the increase in the
amount of capital in Turkey. At the same time, total factor productivity has a
positive impact on economic growth.

Anahtar Kelimeler

EconomicGrowth, Total Factor Productivity, Human Capital

Kaynakça

• Açıkgöz, Ş., & Çatalbaş, G. K. (2010). Türkiye Ekonomisinde Büyümenin Kaynakları: Parametrik Olmayan Bir Yaklaşım. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 1-22.
• Altıok, M., & Tuncer, İ. (2013). Türkiye imalat sanayinde yapısal değişim ve üretkenlik: 1980–2008 Dönemi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 13 (2), 55-70.
• Altug, S., Filiztekin, A., & Pamuk, Ş. (2008). Sources of long-term economic growth for Turkey, 1880–2005. European Review of Economic History, 12(3), 393-430.
• Altun, N. (2017). Türkiye'de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinin Ampirik Olarak Analizi: 1950-2015 Dönemi. The International Journal of Economic & Social Research, 13(1).
• Ateş, S. (2012). Türkiye Imalat Sanayinde Toplam Faktör Verimliliği ve Uzun Dönem Büyüme Ilişkileri. Ankara: TEK Tartışma Metni.
• Baier, S. L., Dwyer, G. P., & Tamura, R. (2006). How important are capital and total factor productivity for economic growth?. Economic Inquiry, 44(1), 23-49.
• Bosworth, B., & Collins, S. M. (2003). The empirics of growth: An update. Brookings papers on economic activity, 2003(2), 113-206., 2.
• Cobb, C. W., & Douglas, P. H. (1928). A theory of production. The American Economic Review, 18(1), 139-165.
• De la Escosura, L. P., & Rosés, J. R. (2009). The sources of long-run growth in Spain, 1850-2000. The Journal of Economic History, 69(4), 1063-1091.
• Deliktaş, E. (2002). Türkiye özel sektör imalât sanayiinde etkinlik ve toplam faktör verimliliği analizi. ODTÜ Gelişme Dergisi , 29 (3-4), 247-284.
• Dickey, D.A. and W.A. Fuller (1979), “Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root”, Journal of the American Statistical Association, 74, 427–431.
• Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 1057-1072.
• Engle, R. F., & Granger, C. W. (1987). Co-integration and error correction: representation, estimation, and testing. Econometrica: journal of the Econometric Society, 251-276.
• Fuentes, J. R., & Morales, M. (2011). On the measurement of total factor productivity: A latent variable approach. Macroeconomic Dynamics, 15(2), 145-159.
• Ghosh, Swati R.; Kraay, Aart. (2000). Measuring Growth in Total Factor Productivity. PREM Notes; No. 42. World Bank, Washington, DC. © World Bank. https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/11423 License: CC BY 3.0 IGO.
• Haller, A. P. (2012). Concepts of economic growth and development challenges of crisis and of knowledge. Economy Transdisciplinarity Cognition, 15(1), 66.
• Isik, I., & Hassan, M. K. (2003). Financial deregulation and total factor productivity change: An empirical study of Turkish commercial banks. Journal of Banking & Finance, 27(8), 1455-1485.
• Ismihan, M., & Metin-Ozcan, K. (2009). Productivity and growth in an unstable emerging market economy: The case of Turkey, 1960-2004. Emerging Markets Finance and Trade, 45(5), 4-18.
• Işık N. ve Acar M. (2006). İmalat Sanayi ve Tekstil Sektörü İçin Cobb-Douglas, CES ve Translog Üretim Fonksiyonlarının Tahmini. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1(11), 91-109.
• Karakayalı, H., & Dilber, İ. (2013). Ekonomik Büyüme ve Kalkınma Teorileri. Emek Matbaacılık, Manisa.
• Kim, S., & Lim, H. (2004). Does Solow Residual for Korea Reflect Pure Technology Shocks?. In Far Eastern Meeting of the Econometric Society (FEMES) in Seoul, Korea (Vol. 1).
• Klenow, P. J., & Rodriguez-Clare, A. (1997). The neoclassical revival in growth economics: Has it gone too far?. NBER macroeconomics annual, 12, 73-103.
• Korkmaz, S. (2010). Türkiye’de Ar‐Ge Yatırımları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin VAR Modeli ile Analizi. Journal of Yasar University , 20 (5), 3320‐3330.
• Krugman, P. (1994). Defining and Measuring Productivity . https://www.oecd.org/std/productivity-stats/40526851.pdf. adresinden alınmıştır.
• Lorcu, F. (2010). Malmquist toplam faktör verimlilik endeksi: Türk otomotiv sanayi uygulaması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi , 39 (2), 276-289.
• Lutkepohl, H. (2004). Vector Autoregressive and Vector Error Correction Models. in Lutkepohl. H and M. Kratzig (Eds), Applied Time Series Econometrics, New York: Cambridge University Press.
• Maudosa, J., Pastora, J. M., & Serranoa, L. (1999). Total Factor Productivity Measurement and Human Capital in OECD Countries. Economics Letters, 6(6), 389-392.
• Miller, S. M., & Upadhyay, M. P. (2000). The effects of openness, trade orientation, and human capital on total factor productivity. Journal of development economics, 63(2), 399-423.
• Miller, S. M., & Upadhyay, M. P. (2002). Total factor productivity and the convergence hypothesis. Journal of Macroeconomics, 24(2), 267-286.
• Nadiri, M. I. (1970). Some Approaches to the Theory and Measurement of Total Factor Productivity: A Survey. American Economic Association , 8 (4), 1137-1177.
• Ozcan, M. (2015). Nonlinear Dynamics In Financial Tıme Series And Unit Root Tests: Case Of Borsa Istanbul Sectoral Price-Earning Ratios. Journal of Economics Finance and Accounting, 2(4).
• Özcan, A. (2011). Türkiye İmalat Sanayinde Toplam Faktör Verimliliği ve Beşeri Sermaye İlişkisi ,. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , Cilt 20 (Sayı 2), 223-242.
• Özcan, M. İ. (2009). Productivity and Growth in an Unstable Emerging Market Economy: The Case of Turkey 1960-2004. Emerging Markets Finance & Trade , 45 (5), 4-18.
• Parasız, İ. (1997). Modern Büyüme Teorileri. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Phillips, P. C., & Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
• Prescott, E. (1997). Needed: A Theory of Total Factor Productivity Department Staff Report. Federal Reserve Bank of Minneapolis Research.
• Saygılı, Ş., Cihan, C., & Yurtoğlu, H. (2002). Türkiye ekonomisinde sermaye birikimi, büyüme ve verimlilik: 1972-2000. DPT. www3.kalkinma.gov.tr/DocObjects/Download/3141/turkiye.pdf. adresinden alınmıştır. S.e.t:04.05.2018.
• Saygılıoğlu, N. (2018). Orta gelir tuzağından çıkışta “vasıflı iş gücü”. https://www.dunya.com/kose-yazisi/orta-gelir-tuzagindan-cikista-vasifli-is-gucu/398794. adresinden alınmıştır. S.e.t:04.05.2018.
• Serdaroğlu, T. (2013). Türkiye’de Finansal Açıklık ve Toplam Faktör Verimliliği. Kalkınma Bakanlığı Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Stephen M. Miller, M. P. (2002). Total factor productivity and the convergence hypothesis. Journal of Macroeconomics , 24, 267-286.
• The Total Economy Database (TED). (2018, 04 11). Output, Labor and Labor Productivity, 1950-2018. https://www.conference-board.org/. adresinden alınmıştır. S.e.t:04.05.2018.
• Tuna, G., & Öztürk, M. (2016). Piyasa Etkinliğinin Yapısal Kırılmalı Birim Kök Testleri İle İncelenmesi: Türkiye Pay Senedi Piyasası Uygulaması. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 30, 548-559.
• TÜİK, 2018. http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=27825. adresinden alındı. S.e.t:04.05.2018.
• Ünsal, E. M. (2007). İktisadi Büyüme. Ankara: İmaj Yayınevi.
• Vergil, H., & Abasız, T. (2008). Toplam faktör verimliliği, hesaplanması ve büyüme ilişkisi: Collins Bosworth varyans ayrıştırması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (16) 2008 / 2: 160-188.
• WEF, (2017). The Global Competitiveness Report 2017-2018. http://www3.weforum.org/docs/GCR2017-2018/05FullReport/TheGlobalCompetitiveness Report2017%E2%80%932018.pdf. adresinden alınmıştır.
• World Bank, 2018. http://databank.worldbank.org/data/reports.aspx?source=world-development-indicators. adresinden alındı. S.e.t:04.05.2018.
• Yeldan, E. (2011). İktisadi Büyüme ve Bölüşüm Teorileri. Ankara: Efil Yayınevi.