TÜRKİYE'DE TELEKOMÜNİKASYON SEKTÖRÜNE YÖNELİK VERGİSEL DÜZENLEMELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2014, Sayı: 39, - , 20.06.2015

FAZLI Yıldız

Öz

The increase in the number of users in telecommunication sector which is one of the most important element of economic growth in our country have raised the importance of the sector in terms of tax policies. After 2000, a lot of regulations come into force with different tax laws causes fiscal liabilities on telecommunication administraters and indirect tax burdens in telecommunication sector to increase and at the same time causes the applications related to fiscal liabilities to be more sophisticated. These liabilities also differs according to the kinds of actions (fixed, mobile, internet, cable TV etc.) of administraters who are in business in the sector. When tax burdens in telecommunication sector in Turkey are analyzed, it is seen that the cost of the telecommunication sector service is met by excessive tax burdens because of that the services provided by telecommunication sector are evaluated as if it is demanded by high-income persons. When the structure of the sector is analyzed, it is seen that with the increase in the rate of penetration the services provided by the sector is used intensively by the persons differen income level. The height of the indirect tax burdens in telecommunication sector has a character which can create the results damaged to basic principles such as equity, fairness in taxation. The main target of tax regulations which will be done in telecommunication sector should decrease tax burdens in the sector and should remove taxation asymmetry among fixed, mobile, internet and other electronic communication sub sectors

Anahtar Kelimeler

Telecommunication, Mobile Telecommunication, Special Communication Tax, Burden of Tax

TÜRKİYE'DE TELEKOMÜNİKASYON SEKTÖRÜNE YÖNELİK VERGİSEL DÜZENLEMELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Ülkemizde ekonomik büyümenin önemli unsurlarından birisi olan telekomünikasyon sektöründe kullanıcı sayısındaki artış, vergi politikaları açısından sektörün öneminin artmasına neden olmuştur. 2000 yılından sonra farklı vergi kanunları ile yürürlüğe giren birçok düzenleme, telekomünikasyon sektöründe dolaylı vergi yüklerinin ve telekomünikasyon işletmecileri üzerindeki mali yükümlülüklerin artmasına, aynı zamanda mali yükümlülükler ile ilgili uygulamaların daha karmaşık hale gelmesine neden olmuştur. Bu yükümlülükler sektörde faaliyet gösteren işletmecilerin faaliyet türlerine göre de (sabit, mobil, internet, kablo TV vb.) farklılık göstermektedir. Türkiye’de telekomünikasyon sektöründeki vergi yükleri incelendiğinde; telekomünikasyon sektörünün sunduğu hizmetlerin yüksek gelirli kişiler tarafından talep edilen hizmetlermiş gibi değerlendirildiği için, söz konusu hizmetin maliyetinin aşırı vergi yükleriyle karşılandığı görülmektedir. Sektörün talep yapısı incelendiğinde; penetrasyon oranlarındaki artışla birlikte sektörde sunulan hizmetlerin farklı gelir düzeylerindeki kişiler tarafından da yoğun olarak kullanıldığı görülmektedir. Telekomünikasyon sektöründe dolaylı vergi yüklerinin yüksekliği vergilemede adalet, eşitlik gibi temel prensipleri zedeleyen sonuçlar yaratacak niteliktedir. Telekomünikasyon sektöründe yapılacak vergi düzenlemelerinde ana hedefin, sektördeki vergi yüklerini azaltmak ve sabit, mobil, internet ile diğer elektronik haberleşme alt sektörleri arasındaki vergilendirme asimetrisini kaldırmak olmalıdır

Anahtar Kelimeler

Telekomünikasyon, Mobil Telekomünikasyon, Özel İletişim Vergisi, Vergi Yükü

Kaynakça

• AKSOY, Ş. (1991), Kamu Maliyesi, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• ARIÖZ, A. (2005), Telekomünikasyon Sektöründe Serbestleşme Süreci, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezi, Uzmanlık
• Tezleri Serisi No: 69, Ankara. BAĞDADİOĞLU, N. ve ÇETİNKAYA, M. (2008), “Türk Mobil Telekom Sektörünün Vergilendirilmesi Vergi Yükü
• Analizi ve Olası Bir Vergi İndiriminin Etkileri”, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, http://www.tepav.org.tr/tr/haberler/s/423, (Erişim: 03.09.2013).
• BİLİCİ, N. (2007), Avrupa Birliği-Türkiye İlişkileri, Seçkin Yayınevi, 3.Basım, Ankara.
• BTK (2013), “Türkiye Elektronik Haberleşme Sektörü 3 Aylık Pazar Verileri Raporu”, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Ankara.
• BÜMKO (2013), Bütçe Gerekçeleri 2013 ve 2014 Bütçe Performansı, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel
• Müdürlüğü, www.bumko.gov.tr, (Erişim: 08.11.2013).
• ÇAKAL, R. (1996), Doğal Tekellerde Özelleştirme ve Regülasyon, DPT Uzmanlık Tezi, Yayın No: DPT 2455, Ankara.
• DICKGREBER, F. and MATSSON, J. (2013), Taxing Telecom: The Case for Reform, ATKearney, https://www.atkearney.com/documents/10192/1046683/Taxing+Telecom-The+Case+for+Reform.pdf/, 2013). (Erişim:
• DPT (2007), Bilgi ve İletişim Teknolojileri Özel İhtisas Komisyonu (ÖİK) Telekomünikasyon Alt Komisyonu
• Raporu, Devlet Planlama Teşkilatı Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013, Ankara. ENER, http://kutuphanem.bilgievi.gen.tr/indir.aspx?id=16915, (Erişim: 07.10.2013). “Telekom Sektörü Üzerindeki Vergi Yükü”,
• EROL, M. (2003), Doğal Tekellerin Düzenlenmesi ve Telekomünikasyon Sektöründe Düzenleyici Kurum, DPT
• Uzmanlık Tezi, Yayın No: DPT 2680, Ankara.
• EŞ, M. (2002), Kamu Maliyesi (Ders Notları), Kütahya.
• GSMA (2007), Cep Telefonu Vergilerine Dair Global Ölçekte Bir İnceleme 2006-2007, Tam Kapsamlı Rapor, Deloitte: 1-68. GSMA content/uploads/2012/03/gsmaglobaltaxreviewnovember2011.pdf, (Erişim: 07.10.2013). Mobile Tax Review 2011, http://www.gsma.com/publicpolicy/wp
• GSMA (2012a), Türkiye’de Mobil Telefon Hizmeti ve Vergilendirme, http://www.gsma.com/publicpolicy/wp- content/uploads/2012/05/turkey_tax_report_turkish.pdf, (Erişim: 13.10.2013).
• GSMA (2012b), Mobil Telephony and Taxation in Latin America,, http://www.gsma.com/publicpolicy/wp- content/uploads/2012/12/GSMA-2012-Latin-America-Tax-ReportWEBv2.pdf, (Erişim: 16.10.2013).
• GÜNAY, K. (2007), Türkiye’de Vergi Yükü ve Kapasitesi Hesaplaması Üzerine Örnek Bir Çalışma, www.vergiportali.com/doc/Vergikapasitesi.pdf, (Erişim: 09.10.2013).
• HISALI, E. (2007), Review of Sector Taxation Policies and Determining the Elasticity of Penetration and Price of the Various http://www.ictregulationtoolkit.org/Documents/Document/Document/3377, (Erişim: 02.11.2013). Services in Uganda, Uganda Communications Commission,
• ITU (2009), Yearbook of Statistics Telecommunication/ICT Indicators 1999-2008, International Telecommunication
• Union, Switzerland, December 2009.
• İÇÖZ, Ö. (2003), Telekomünikasyon Sektöründe Regülasyon ve Rekabet, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezi, Yayın No: 0098, Ankara.
• KIZILOT, Ş. (2007a), “Alkollü İçki, Otomotiv ve İletişim Sektöründe Vergileme Sorunları”, İşveren Dergisi, Eylül 2007, http://tiskweb.com/isveren_sayfa.asp?yazi_id=1860&id=91, (Erişim: 18.10.2013).
• KIZILOT, Ş. (2007b), “Cepten ‘Alo’ Demenin 7 Ayrı Vergisi Var”, Hürriyet Gazetesi, 8 Ağustos 2007, www.hurriyet.com.tr/yazarlar/7045372.asp, (Erişim: 03.11.2013). KIZILOT, Ş. www.hurriyet.com.tr/yazarlar/6961341.asp, (Erişim: 03.11.2013). “50 (2007c), Ülkenin Lideri Türkiye”, Hürriyet Gazetesi, 26 Temmuz 2007,
• KÜTÜKÇÜ, A. (1998), “Türkiye’de Vergi Yükü (1987-1997)”, Sayıştay Dergisi, 31: 136-144.,
• MB-APK (1986), Türkiye’de Vergi Yükü (1975-1984), Maliye ve Gümrük Bakanlığı Planlama ve Koordinasyon
• Kurulu, Yayın No: 1986/275, Ankara.
• ORUÇ, E., GÜNGÖR, M., EVREN, G., CANTEKİNLER, M.K. ve GÜÇLÜ, T., (2003a), Özellleşme, Serbestleşme ve Düzenleme Etkileşimi, Telekomünikasyon Kurumu Sektörel Araştırma ve Stratejiler Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• ORUÇ, E., GÜNGÖR, M., EVREN, G., CANTEKİNLER, M.K. ve GÜÇLÜ, T., (2003b), Rekabet Politikası,
• Telekomünikasyon Kurumu Sektörel Araştırma ve Stratejiler Dairesi Başkanlığı, Ankara. PEHLİVAN, O. (2010), Vergi Hukuku Genel İlkeler ve Türk Vergi Sistemi, Celepler Matb., Trabzon.
• PETEK, A. (2002), “Kamu Kesiminde Düzenleyici Kurumlar ve Politikalar Üzerine Bir Teorik Çerçeve”,
• Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 29-43. SARAÇOĞLU, F. (2007), Telekomünikasyon Sektörünün Mali Sorunları, İletişim Sektörünün Dünü ve Bugünü
• (İçinde), Gazi Üniversitesi Maliye-Vergi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yay., Ankara 2008: 89-214.
• SARAÇOĞLU, F. (2008), “Mobil İletişim Üzerindeki Vergi Yükünün Analiz ve Yarattığı Sorunlar”, Mali Kılavuz
• Dergisi E Makale, http://www.malikilavuz.com, (Erişim: 18.10.2013).
• TAŞ, M. (2007), “Mobil İletişim ve Vergi Yükünün Analizi”, Yaklaşım Dergisi, Eylül 2007, 177.
• TURGUT, S. (2003), Türk Telekomünikasyon Sektöründeki Vergi Yükünün Seçilmiş Avrupa Birliği Ülke Örnekleri
• İle Karşılaştırmalı Analizi, Telekomünikasyon Kurumu Uzmanlık Tezi, BTK Yayın No: T0121, Ankara.
• TÜRK, İ. (1992), Kamu Maliyesi, Turhan Kitabevi, 1.Baskı, Ankara.
• YASED, (2012), 2023 Hedefleri Yolunda Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Uluslar arası Yatırımcılar Derneği, http://www.deloitte.com/assets/Dcom-Turkey/Local%20Assets/Documents/turkey_tr_yasedsaglik_101212.pdf, (Erişim: 18.11.2013).
• __________, “AB ve Türkiye’de Mobil İletişim Hizmetlerinde Vergi Rejimi”, http://www.euractiv.com.tr/105/link- dossier, (Erişim: 05.11.2013).
• Gider Vergileri Kanunu Telsiz Kanunu Katma Değer Vergisi Kanunu Elektronik Haberleşme Kanunu Evrensel Hizmetin Sağlanması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun