Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler ile Yeşil Gelecek ve Refah Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2024, Sayı: 79, 207 - 221, 30.01.2024

Dilek Veysikarani , Nuran Akdağ

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1385528

Bu makale için 26 Nisan 2024 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/84250/1474264

Öz

Yeşil Gelecek Endeksi ve Legatum Refah Endeksi, toplumsal ve ekonomik kalkınmanın yanı sıra çevresel sürdürülebilirliği değerlendirmek için önemli araçlar olarak kullanılmaktadır. Bu endeksler, ülkelerin ekonomik büyüme hedefleri ve çevresel faktörler arasında denge kurmalarına olanak sunmaktadır. Çalışmada yeşil gelecek ve refah arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Yeşil Gelecek Endeksi ve Legatum Refah Endeksi arasında var olduğu öngörülen ilişki kanonik korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. Kanonik korelasyon analizi, iki veya daha çok sayıda değişken grubu arasındaki en yüksek ilişkiyi hesaplamak için kullanılan bir istatistiksel yöntemdir. Çalışmanın örneklem grubunu OECD ülkeleri oluştururken veri seti 2023 yılına ait göstergelerdir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, yeşil gelecek ve refah arasında istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki olduğu saptanmıştır. Bu sonuç, Yeşil Gelecek Endeksinin yani çevresel sürdürülebilirlik ölçütlerinin, refahı yansıtan açık ekonomiler alt boyutu ile arasında ters yönlü bir bağlantı taşıdığını göstermektedir. Bu nedenle sonuçlar, yeşil geleceğin hedeflerini ve ekonomik büyümeyi dengede tutma zorluğunu işaret etmektedir. Çalışmaya özgün değer katan ve onu bu alanda önemli kılan faktör, daha önce literatürde bu endeksler için aynı anda kullanılmamış olan istatistiksel analiz yönteminin kullanılmasıdır ve bu doğrultuda elde edilen sonuçlar ile geleceğe yönelik yeşil politika çerçevesinin çizilebilir hale gelmesidir.

Anahtar Kelimeler

Yeşil gelecek endeksi, Legatum refah endeksi, Kanonik korelasyon analiz, Yeşil toplum

Examining the Relationship Between Green Future and Welfare Using Multivariable Statistical Methods

Bu makale için 26 Nisan 2024 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/84250/1474264

Öz

The Green Future Index and the Legatum Prosperity Index are used as important tools to assess environmental sustainability as well as social and economic development. These indices allow countries to establish a balance between economic growth targets and environmental factors. The study aims to evaluate the relationship between green future and welfare. The predicted relationship between the Green Future Index and the Legatum Welfare Index was evaluated with canonical correlation analysis. Canonical correlation analysis is a statistical method used to calculate maximum relationship between two or more groups of variables. While the sample group of the study consists of OECD countries, the data set is indicators for 2023. In line with the findings obtained, it has been determined that there is a statistically significant and negative relationship between green future and welfare. This result shows that Green Future Index, that is, environmental sustainability measures, has a reverse connection with the open economies sub-dimension reflecting prosperity. The results therefore indicate the challenge of balancing green future goals and economic growth. The factor that adds unique value to the study and makes it important in this field is the use of statistical analysis method, which has not been used simultaneously for these indices in the literature before, and with the results obtained in this direction, the green policy framework for the future can be drawn.

Anahtar Kelimeler

Green future index, Legatum prosperity index, Canonical corrrelation analysis, Green society

Kaynakça

• Akyol, H. ve Gül, K. (2021). Çevresel vergi politikaları sürdürülebilir kalkınmayı desteklemede ne kadar etkilidir: OECD ülkeleri örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(46), 977-997.
• Allen, M.R. (2018). 2018: Framing and Context. In: Global Warming of 1.5°C. https://www.ipcc.ch/sr15/
• Alshamrani, A. M. & Hezam, I. M. (2023). Integrating Rough-Entropy and Rough-TOPSIS methods for evaluating the legatum prosperity pillars of weakest performing countries. Measurement and Control, 1-14.
• Aşıcı, A. A. (2017). İklim için yeşil ekonomi politikaları. Yeşil İklim, Yeşil Ekonomi Projesi. 82 s. Erişim Adresi: https://ipc.sabanciuniv.edu/Content/Images/CKeditorImages/20200310-19034649.pdf (Erişim Tarihi 26.09.2023).
• Balaban, O. & Puppim de Oliveira, J. A. (2017). Sustainable buildings for healthier cities: Assessing the co-benefits of green buildings in Japan. Journal of Cleaner Production, 163, 68-78.
• Barbiroli, G. (2011). Economic consequences of the transition process toward green and sustainable economies: costs and advantages. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 18(1), 17-27.
• Bektaş, H. ve Tekin, M. (2013). The relationship of financial ratios and stock exchange performance ratios: Canonical correlation analysis of banks trading in Istanbul stock Exchange. Marmara University Journal of I.I.B, 34(I), 317-329
• Budsaratragoon, P. & Jitmaneeroj, B. (2021). Reform priorities for prosperity of nations: The Legatum Index. Journal of Policy Modeling, 43(3), 657-672.
• Eygü, H. ve Özçomak, M. (2017). Multivariate statistical quality control based on ranked set sampling. Asian Social Science, 14.
• Faghfouri Azar, A., Bakouie, F., Mahdavi Adeli, M. H., Radfar, R. & Afshar Kazemi, M. A. (2022). Investigation the relationship between social capital and public health in Iran’s Legatum Prosperity Index with canonical correlation analysis. Iranian Journal of Health Insurance, 5(2), 143-154.
• Fornell, C. & Larcker, D. F. (1980). The use of canonical correlation analysis in accounting research. The Journal of Business Finance and Accounting, 7(3), 455-470.
• GFI, 2021. https://www.technologyreview.com/2021/01/25/1016648/green-future-index/ (Erişim Tarihi: 10.09.2023).
• GFI, 2022. https://www.technologyreview.com/2022/03/24/1048253/the-green-future-index-2022/ (Erişim Tarihi: 10.09.2023).
• GFI, 2023. https://www.technologyreview.com/2023/04/05/1070581/the-green-future-index-2023/ (Erişim Tarihi: 10.09.2023).
• Gerşil, G. ve Kalfaoğlu, S. (2018). Türkiye’de yeşil istihdam ve işgücü piyasalarına yansımaları. IV. International Caucasus-Central Asia Foreign Trade and Logistics Congress, September, 7-8, Didim/AYDIN.
• Gómez, F., Tamarit, N. & Jabaloyes, J. (2001). Green zones, bioclimatics studies and human comfort in the future development of urban planning. Landscape and Urban Planning, 55(3), 151-161.
• Hair, F. J., Black, W.C., Babin, B.J. & Anderson, R.E. (1998). Multivariate Data Analysis. London: Prentice-Hall International Inc.
• Hotelling, H. (1936). Relations between two sets of variates. Biometrika, 283(4), 321-377.
• Kabakçı Günay, E. ve Sülün, D. (2021). The evaluation of the impact of social capital on economic development within the framework of the Legatum Prosperıty Index: The case of OECD countries. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(80), 1982-1996.
• Kaya, M. ve Özdemir, M. Ç. (2023). Legatum Refah Endeksi çerçevesinde Türkiye’nin analizi: 2007-2022. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 124-157.
• Keskin, S. ve Özsoy, A. N. (2004). Kanonik korelasyon analizi ve bir uygulaması. Journal of Agricultural Sciences, 10(01), 57-71.
• Khan, A. J. & Ahmad, H. R. (2019). Prosperity and ınstability: An evaluationof Legatum Prosperity Index. Papers and Proceedings, 407-431. https://www.pide.org.pk/psde/pdf/AGM33/papers/Abdul%20Jalil%20Khan.pdf
• Koşar Taş, Ç., Örk Özel, S. ve Veysikarani, D., (2022). Yeşil Gelecek Endeksi’nin ülkelerin gelir gruplarına göre değerlendirilmesi. 6. Uluslararası New York Akademik Çalışmalar Kongresi (ss.163-175) , Türkiye.
• Lee, H.S. (2007). Canonical correlation analysis using small number of samples. Communications in Statistics-Simulation and Computation, 36(5), 973– 985.
• LPI, 2023 https://prosperity.com/download_file/view_inline/4789 , (Erişim Tarihi: 10.09.2023).
• Naeem, M.A., Karim, S., Rabbani, M.R., Bashar, A. ve Kumar, S. (2023). Current state and future directions of green and sustainable finance: A bibliometric analysis. Qualitative Research in Financial Markets, 15(4), 608-629.
• Naimoğlu, M., Sahabi, A. M., ve Özbek, S. (2022). Macaristan Ekonomisinde Enerji Verimliliğini Etkileyen Faktörlerin Fourıer Adl Eşbütünleşme Yaklaşımıyla Belirlenmesi. Sosyoekonomi, 30(53), 487-507.
• Nhamo, G. (2014). From sustainable development through green growth to sustainable development plus. International Journal of African Renaissance Studies-Multi-,Inter- and Transdisciplinarity, 9(2), 20-38.
• Oğul, B. (2022). İklim Değişikliği Tarım Sektörünü Nasıl Etkiliyor? Türkiye Ekonomisi Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama. Turkish Journal of Agricultural Economics, 28(2), 151-162.
• Özbek, S. (2023). Sürdürülebilir Çevre: Çevre Teknolojileri ve Vergileri Kapsamında Ekonometrik Bir İnceleme. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7 (Prof. Dr. Muammer ERDOĞAN Anısına Kongre Özel Sayısı), 63-91.
• Puente-López, J. L., Lis-Gutiérrez, J. P. & Pulido-Flórez, J. S. (2022). The Legatum Prosperity Index and non-cooperative tax jurisdictions (2021). Procedia Computer Science, 203, 514-519.
• Rode, P., Burdett, R. & Soares Gonçalves, J. C. (2011). Buildings: Investing in energy and resource efficiency. In Towards a green economy: Pathways to sustainable development and poverty eradication. United Nations environment Programme, 331–373.
• Şener, S. (2022). Legatum Refah Endeksi göstergeleri ve verileri kullanılarak refahın çok kriterli karar verme yöntemleri ile değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(1), 46-70.
• Şener, S. ve Koltan Yılmaz, Ş. (2021). Entropi tabanlı ELECTRE TRI ve K-Ortalamalar yöntemleriyle ülkelerin refah düzeyine göre değerlendirilmesi. Akdeniz İİBF Dergisi, 21(2), 191-209.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Allyn & Bacon/Pearson Education.
• Thompson, B. (1984). Canonical correlation analysis: Uses and ınterpretation (Quantitative applications in the social sciences). California: Sage Publications, Inc.
• Ünlükaplan İ. (2009). Avrupa Birliği Üyesi ülkelerde iktisadi kalkınma, rekabetçilik ve inovasyon ilişkilerinin kanonik korelasyon analizi ile belirlenmesi. Maliye Dergisi, 157, 235-250.
• World Bank (2012). Inclusive green growth, the path way to sustainable development. Washington, D. C.
• Yıldırım Özcan, K. (2019). Yeşil yeni düzen ve yeşil büyüme bağlamında Kayseri, Sakarya, Hatay ve Samsun örnekleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 23(3), 1013-1031.
• Yılmaz Özsoy, C. (2023). Finansal gelişme ve gelir eşitsizliği arasındaki ilişkinin gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için araştırılması: Kanonik korelasyon analizi uygulaması. EKOIST Journal of Econometrics and Statistics, 38, 35-52.