Siyaset ve İdeoloji Üstü Uluslararası Güvenliğin Yeni Bir Tehdit Alanı Olarak Çevre ve İklim Değişikliğinin Güvenlikleştirilmesi

Yıl 2025, Sayı: 83, 268 - 287, 30.01.2025

Hasan Yiğit

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1578807

Öz

1991 yılında Sovyetlerin dağılması ile sona eren Soğuk Savaş sonrası dönemde klasik güvenlik anlayışında zorunlu değişim ve dönüşümler yaşanmıştır. Soğuk savaş süresince devletlerarasında algılanan geleneksel ideolojik ve askeri güvenlik tehditleri yerini devlet içi çatışmalar, sınır anlaşmazlıkları ve terör saldırılarına bırakmıştır. Bunların yanında çevresel tehditler, iklim değişikliğinin tetiklediği göç ve doğal afetler, artan aşırı hava olayları (kasırgalar, seller, kıtlık vs.) da uluslararası güvenliğin yeni tehdit alanları içinde kabul edilmeye başlanmıştır.
1970’li yıllardan itibaren uluslararası toplumun ajandasına girmeye başlayan küresel iklim değişikliği ve çevre konuları ile uluslararası güvenlik arasında nasıl bir ilişkinin olduğu, 1990’lı yıllarda düzenlenen çeşitli konferanslarda ele alınmıştır. Bu konferanslarda küresel ısınma, iklim, atmosfer ve çevre değişikliği ile mücadelede insan, çevre ve iklim parametreleri odak alınarak izlenecek yöntem ve araçlar ele alınmıştır. Böylece söz konusu tehdit alanlarına karşı mücadelede devletlerin uyacakları uluslararası bir rejim kurulmaya çalışılmıştır. Bu rejim kurma girişimleri bize küresel iklim değişikliği ve çevre faktörlerinin nasıl güvenlikleştirildiğini, bu yeni sınır aşan tehdit unsurlarına küresel düzeyde nasıl cevap verildiğini de göstermektedir.
Bu çalışmada küresel iklim değişikliği ve çevre faktörlerinin uluslararası güvenliğin yeni bir tehdit alanı olarak nasıl ortaya çıktığı, uluslararası güvenliği nasıl etkilediği, dönüştürdüğü ve bu yeni tehdit unsurları ile mücadelede uluslararası toplumun nasıl bir yaklaşım benimsediği analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Küresel ısınma, İklim değişikliği, Çevre, Uluslararası güvenlik

Securitızation of Environment and Climate Change as a New Threat Area of Supra-Political and Supra-Ideological International Security

Öz

In 1991, the post-Cold War period, which ended with the dissolution of the Soviet Union, has brought about necessary changes and transformations in the classical understanding of security. The traditional ideological and military security threats perceived between states during the Cold War have been replaced by intra-state conflicts, border disputes and terrorist attacks. In addition, environmental threats, migration and natural disasters triggered by climate change, and increasing extreme weather events (hurricanes, floods, famine, etc.) have begun to be recognized as new threat areas of international security.
The relationship between global climate change and environmental issues, which have been on the agenda of the international community since the 1970s, and international security were discussed in various conferences organized in the 1990s. In these conferences, the methods and tools to be followed in combating global warming, climate, atmospheric and environmental change by focusing on human, environment and climate parameters were discussed. Thus, attempts were made to establish an international regime to be followed by states in the fight against these threat areas. These regime-building initiatives also show us how global climate change and environmental factors are securitized and how these new transboundary threats are responded to at the global level.
This study analyzes how global climate change and environmental factors have emerged as a new threat area of international security, how they affect and transform international security, and what approach the international community has adopted in combating these new threats.

Anahtar Kelimeler

Global warming, Climate change, Environment, İnternational security

Kaynakça

• A.Falk, R. (1971). This endangered planet: prospects and proposals for human survival. New York: Random House.
• Addressing the risks of climate change. (2020, 06 19). 06 3, 2023 tarihinde www.swp-berlin.org: https://www.swp-berlin.org/10.18449/2020RP06/ adresinden alındı
• Boyle, A., Hartman, J., & Saveresi, A. (2018). The United Nations Security Council’s Legislative and enforcement powers and climate change. S. V. Scott, & K. Charlatte, Climate change and UN security council içinde (ss. 101-130). Edward Elgar Publishing.
• Brown, O., & Crawford, A. (2009). Battling the elements: the security threat of climate change, an ıısd commentary. International Institute for Sustainable Development (IISD).
• Brown, O., Hammil, A., & McLeman, R. (2007). Climate change as the ‘new’ security threat: ımplications for Africa. International Affairs, 83(6), 1141-1154.
• Buzan, B. (1991). New patterns of global security in the twenty-first century (Cilt 67). International Affairs.
• Buzan, B. (1991). People, states and fear: an agenda for ınternational security studies in the post-cold war era (Cilt 2). Boulder: Lynne Rienner Publication.
• Climate Security Mechanism. (2023). Climate Security Mechanism Progress Report. 04 27, 2024 tarihinde chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://mptf.undp.org/sites/default/files/documents/2023-12/230531_csm_progress_report_2023_interim_version_1.pdf adresinden alındı
• Commission on Human Security. (2003). Human security now : protecting and empowering people. New York: United Nations Digital Library. https://digitallibrary.un.org/record/503749?v=pdf adresinden alındı
• Conca, K. (2019). Is there a role for the un security council on climate change?”, Environment: Science and Policy for Sustainable Development, 61(1), 4-15.
• de Ville, G. (2008). Climate change -bad news for environmental security. Environmental Law Review, 10(3), 175–180.
• Engin, B. (2010). İklim değişikliği ile mücadelede uluslararası işbirliğinin önemi. Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 71-82.
• Garcia, D. (2010). Warming to a redefinition of ınternational security: the consolidation of a norm concerning climate change. International Relations, 24(3), 271-292.
• Group of Friends on “Climate and security”. (2021). www.mae.ro: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.mae.ro/sites/default/files/file/anul_2021/2021_pdf/declara%C8%9Bia_comun%C4%83_a_grupului_de_prieteni_ai_climei_%C8%99i_securit%C4%83%C8%9Bii.pdf adresinden alındı
• H. Ullman, R. (1983). Redefining security, international security (Cilt 8). The MIT Press.
• Homer-Dixon, T. (1994). Environmental scarcities and violent conflict: evidence from cases. International Security, 19(1), 5-40. https://www.jstor.org/stable/2539147 adresinden alındı
• Homer-Dixon, T. F. (1991). On the threshold: environmental changes as causes of acute conflict, International Security. International Security, 16(2), 76-116. https://www.jstor.org/stable/2539061 adresinden alındı
• Human Development Report. New York: Oxford University Press. (1994). 04 27, 2024 tarihinde https://hdr.undp.org/system/files/documents/hdr1994encompletenostats.pdf adresinden alındı
• Human Security Unit, U. (tarih yok). Human security in theory and practice. 04 24, 2024 tarihinde chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://procurement-notices.undp.org/view_file.cfm?doc_id=11983 adresinden alındı
• Intergovernmental Panel on Climate Change. (2001). Climate Change 2007: Impacts, adaptation and vulnerability. Suíça: Genebra.
• Karakoç, D. Y., & Kovancı, E. (2019). Bir güvenlik tehdidi olarak iklim değişikliği. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi , 344-57.
• Mazo, J. (2010). Climate change: how global warming threatens security and what to do about it. New York: Routledge.
• McLeman, R. (2011). Climate change, migration and critical international security considerations. Geneva: IOM Migration Research Series.
• Porter, G., & Welsh Brown, J. (1996). Global environmental politics. Oxford: Westview Publishing.
• Rodrigues de Brito, R. (2011). A Climate for conflict or cooperation? addressing the securitization of climate change. In Third Global International Studies Conference, (s. 114). Portugal.
• Rothe, D. (2015). Securitizing global warming: a climate of complexity. Abingdon: Routledge.
• Sağsen, İ. (2011). İklim değişiminin güvenlik boyutu ve Ortadoğu’ya etkileri. Ortadoğu Analiz, 3(26), 8.
• Secretary-General's remarks on Climate Change [as delivered]. (2018, 09 10). 09 17, 2023 tarihinde www.un.org: https://www.un.org/sg/en/content/sg/statement/2018-09-10/secretary-generals-remarks-climate-change-delivered adresinden alındı
• Solana, J. (2008). Climate change and international security: Paper from the High Representative and the European Commission to the European Council. Office for Official Publications of the European Communities.
• T. Mathews, J. (1989). Redefining security (Cilt 68). Foreign Affairs.
• The Center for Climate & Security. (2017, 12 17). Responsibility To Prepare and Prevent. 06 17, 2023 tarihinde https://climateandsecurity.org/: https://climateandsecurity.org/responsibilitytoprepare/ adresinden alındı
• The Center for Climate & Security. (2019, 02 5). UN Security Council on Climate and Security from 2017-2019. 11 28, 2023 tarihinde https://climateandsecurity.org/: https://climateandsecurity.org/2019/02/un-security-council-on-climate-and-security-from-2017-2019/ adresinden alındı
• Trombetta, M. (2008). Environmental security and climate change: analyzing the discourse. Cambridge Review of International Affairs, 21(4), 585-602. doi:https://doi.org/10.1080/09557570802452920
• Türkeş, M., & Kılıç, G. (2004). Avrupa Birliği’nin iklim değişikliği politikaları ve önlemleri. Çevre Bilim ve Teknoloji Teknik Dergisi, 2, 35-52.
• Umweltveränderungen. (2008). Climate change as a security risk. London: Wissenschaftlicher Beirat der Bundesregierung Globale.
• United Nations. (2018, 11 07). Addressing Security Council, Pacific Island President Calls Climate Change Defining Issue of Next Century, Calls for Special Representative on Issue. press.un.org: https://press.un.org/en/2018/sc13417.doc.htm adresinden alındı
• United Nations. (2020). Climate Security Mechanism, Toolbox Briefing Note. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://dppa.un.org/sites/default/files/csm_toolbox-1-briefing_note.pdf adresinden alındı
• United Nations General Assembly. (2009). Climate Change and Its Possible Security Implications.
• United Nations Security Council. (2022). The UN Security Council and Climate Change: Tracking the Agenda after the 2021 Veto. Research Report.
• Uysal Oğuz, C. (2019). Amerika Birleşik Devletleri’nin iklim değişikliği politikası: sorumluluk ve inkâr ikilemi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 523-543.
• V. Scott, S., & Charlotte, K. (2018). Climate change and the UN security council. Cheltenham: Edwarg Elgar Publishing.
• V. Scott, S. (2012). The securitization of climate change in world politics: how close have we come and would full securitization enhance the efficacy of global climate change policy? Review of European Community & International Environmental Law, 21(3), 220-230.