Siyasal İktidarın Meşruiyetinin Demokrasi Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Sayı: 86, 268 - 282, 25.10.2025

Hediye Şirin Ak

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1755664

Öz

Devlet olgusunun olduğu ya da olmadığı bütün toplumlarda muhakkak yöneten -yönetilen ilişkisi söz konusudur. Yönetilenler “halk” olarak tabir edilirken, yönetenler ise “siyasal iktidar” olarak tanımlanabilirler. Siyasal iktidar gerek siyaset bilimi açısından gerekse halk açısından önemli bir kavramdır. “Demokratik” siyasal iktidarlar olduğu gibi demokratik olmayan, “otoriter” ya da “totaliter” siyasal iktidarlar da çeşitli şekillerde devlet yönetimlerinde bulunmaktadırlar. Bir siyasal iktidarın meşruiyetinden bahsedildiğinde, siyasal iktidarın dayandığı kaynaklara bakmak gereklidir. Siyasal iktidarın meşruiyeti, onun karakteri hakkında bilgi verecek en başat kaynaktır. Bu çalışmada siyasal iktidarın meşruiyeti demokrasi bağlamında incelenmektedir. Siyasal iktidarın meşruluğunun hangi noktada demokratik meşruiyete yol açtığının yanıtını arayan çalışma, demokrasinin güçlendirilmesi noktasında siyasal iktidarın rolünü de incelemiştir. Sonuç olarak; siyasal katılımın çeşitlendirilerek demokratik katılım yollarının arttırıldığı, hukukun üstünlüğünün gözetildiği, şeffaf ve hesap verebilir bir siyasal iktidar ve vatandaşlık bilinci kazanmış bir halkın demokratik meşruiyeti güçlendirdiği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Siyasal iktidar , Meşruiyet , Demokrasi , Siyasal katılım , Demokratik meşruiyet

Assessing the Legitimacy of Political Authority Within the Framework of Democracy

Öz

In all societies, whether the phenomenon of the state exists or not, there is inevitably a relationship between the rulers and the ruled. While the ruled are referred to as “the public,” the rulers can be defined as “political power.” Political power is a significant concept both in terms of political science and from the perspective of the public. There are ‘democratic’ political powers as well as non-democratic, “authoritarian” or ‘totalitarian’ political powers in state administrations in various ways. When referring to the legitimacy of a political power, it is necessary to look at the sources on which the political power is based. The legitimacy of political power is the primary source that provides insight into its character. In this study, the legitimacy of political power is analysed within the context of democracy. The study seeks to answer at what point the legitimacy of political power leads to democratic legitimacy and also analyzes the role of political power in strengthening democracy. As a result, it is understood that political power, increasing the ways of democratic participation by diversifying political participation, observing the rule of law, is a transparent and accountable and the public who have gained citizenship awareness strengthen democratic legitimacy.

Anahtar Kelimeler

Political power , Legitimacy , Democracy , Political participation , Democratic legitimacy

Kaynakça

• Althusser, L. (2003). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. (A. Tümertekin, Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları (Orijinal eserin yayın tarihi 1995).
• Barry, N. P. (2004). Modern siyaset teorisi. (M. Erdoğan, ve Y. Şahin, Çev.) Ankara: Liberte (Orijinal eserin yayın tarihi 2000).
• Beetham, D. (1991). The legitimation of power. London: Macmillan Education.
• Berle, A. A. (1980). İktidar. (N. Muallimoğlu Çev.) İstanbul: Tur Yayınları. (Orijinal eserin yayın tarihi 1967).
• Bollen, K. A. ve Jackman, R. W. (1985). Political democracy and the size distribution of income. American Sociological Review, 50(4), 438-457. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/2095432
• Buchanan, A. (2002). Political Legitimacy and Democracy. Ethics, 112(4), 689-719. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/10.1086/340313
• Cook, D. (2003). Legitimacy and political violence: a habermasian perspective. Social Justice, 30(3(93)), 108-126. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/29768212
• Çetin, H. (2009). İktidar ve meşruiyet. M. Türköne (Ed.), Siyaset içinde, (ss. 35-71). İstanbul: Opus Yayınları.
• Çetin, H. (2020). Siyasal iktidar ve meşruiyet. H. Çetin, (Ed.), Siyaset Bilimi içinde, (ss. 66-120). Ankara: Orion Yayınevi.
• Çoşkun, V. (2009). Ulus-devletin dönüşümü ve meşruluk sorunu. Ankara: Liberte.
• Dahl, R. A. (2021). Demokrasi üzerine. (B. Kadıoğlu, Çev.) Anakara: Phoenix (Orijinal eserin yayın tarihi 1956).
• D'entreves, A. P. (2021). Devlet fikri siyaset kuramına giriş. (F. Kararmaz, Çev.) İstanbul: Zoe Kitap (Orijinal eserin yayın tarihi 1967).
• Eagleton, T. (1996). İdeoloji. (M. Özcan, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları (Orijinal eserin yayın tarihi 1991).
• Fallon Jr., R. H. (2005). Legitimacy and the constitution. Harvard Law Review, 118(6), 1787-1853. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/4093285
• Gökçe, A. F. (2021). Siyaset bilimi kavram ve tanımlar. Ankara: Nobel Akademik Yayımcılık.
• Gözler, K. (2010). Kısa anayasa hukuku. Bursa: Ekin.
• Habermas, J. (2001). İletişimsel eylem kuramı (Cilt 1). (M. Tüzel, Çev.) İstanbul: Kabalcı Yayınevi. (Orijinal eserin yayın tarihi 1981).
• Harris, E. E. (1957). Political power. Ethics, 68(1), 1-10. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/2379564
• Haugaard, M. (2010). Democracy, political power, and authority. Social research: an ınternational quarterly, 77(4), 1049-1074. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/23347119
• Heywood, A. (2011). Siyaset (4. Baskı b.). (B. Kalkan, Dü., B. B. Özipek, B. Şahin, M. Yıldz, Z. Kopuzlu, B. Seçilmişoğlu, ve A. Yayla, Çev.) Ankara: Adres Yayınları. (Orijinal eserin yayın tarihi 1997).
• Huntington, S. P. (1975). The United States. M. J. Crozier, S. P. Huntington, ve J. Watanuki (Ed.) The crisis of democracy içinde, (ss. 59-113). New York: New York University Press.
• Kapani, M. (1999). Politika bilimine giriş. Ankara: Tarcan Matbaası.
• Kışlalı, A. T. (1999). Siyaset bilimi (7. Baskı b.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Kourvetaris, G. A., ve Dobratz, B. A. (1982). Political power and conventional political participation. Annual Review of Sociology, 8, 289-317. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/2945997
• Kriesi, H. (2013). Democratic legitimacy: is there a legitimacy crisis in contemporary politics?. Politische vierteljahresschrift, 54(4), 609-638. Erişim adresi: http://www.jstor.com/stable/24201256
• Lipset, S. M. (1959). Some social requisites of democracy: economic development and political legitimacy. The American Political Science Review, 53(1), 69-105. Erişim adresi: http://www.jstor.org/stable/1951731?origin=JSTOR-pdf
• Machiavelli, N. (1999). Prens. İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi (Orijinal eserin yayın tarihi 1532).
• Magalhães, P. T. (2021). The legitimacy of modern democracy. New York: Taylor & Francis.
• Mısır, M. B. (2012). Egemenlik. G. Atılgan, ve E. A. Aytekin (Ed.), Siyaset bilimi içinde, (ss. 55-69). İstanbul: Yordam Kitap.
• Neumann, F. L. (1950). Approaches to the study of political power. Political Science Quarterly, 65(2), 161-180. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/2145519
• Russell, B. (2021). İktidar. (M. Ergin, Çev.) İzmir: Cem yayınevi (Orijinal eserin yayın tarihi 1938).
• Sartori, G. (1996). Demokrasi teorisine geri dönüş. (T. Karamustafaoğlu, ve M. Turhan, Çev.) Ankara: Yetkin Yayınları (Orijinal eserin yayın tarihi 1957).
• Şenel, A. (1996). Siyasal düşünceler tarihi. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Tunçel, A. (2011). İktidar ve devlet. A. B. Dural (Ed.), Siyaset bilim ‘inde kuram-yöntem-güncel yaklaşımlar içinde, (ss. 32-68). İstanbul: Kriter.
• Weber, M. (2004). Sosyoloji yazıları. (T. Parla, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları (Orijinal eserin yayın tarihi 1920).
• Weber, M. (2023a). Ekonomi ve toplum Cilt I. (L. Boyacı, Çev.) İstanbul: Runik Kitap (Orijinal eserin yayın tarihi 1922).
• Weber, M. (2023b). Meşru egemenlik. (L. Boyacı, Çev.) İstanbul: Kapra Yayıncılık (Orijinal eserin yayın tarihi 1922).