İnsan İskeletlerinde Foramen Magnum'dan Cinsiyet Tayini

Yıl 2003, Cilt: 43 Sayı: 1, 1 - 9, 01.01.2003

Erksin Güleç Mehmet Sağır İsmail Özer

Öz

Antropoloji ve adli bilimlerde erişkin insan iskeletlerinin cinsiyetinin belirlenmesi çok önemlidir. Erişkinlerde cinsiyet farklılıkları iyi bir şekilde belirlenmekte ve cinsiyet determinasyonu güvenle yapılabilmektedir. İstatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar, kemiklerin boyutu ve fonksiyonlarına bağlı olan şekli olmak üzere iki tiptir. Genellikle erkeklerin kemikleri kadınlara oranla daha uzun, daha kütlevi ve görüntü itibariyle daha kuvvetli bir yapı sergiler. Buna karşın kadınlarda özellikle pelviste doğum olayının yansıması olarak erkeklere oranla büyük farklar gözlenir. Cinsiyet farklılıkları kafatası ve uzun kemiklerde de, görülebilir. Kafatasından yapılan cinsiyet tahmini pelvisteki kadar hassas değildir. Ancak, pelvis verilerinin olmadığı durumlarda yararlanılabilir. Cinsiyetin belirlenmesinde diskriminant fonksiyonu analizi de kullanılabilir. Bu durumda araştırmacılar kafatasından cinsiyeti % 80-90 oranında doğru tanımlayabilirler. Bu araştırmanın örneklemini Osmanlı dönemi kafata şiarından 83 kadın ve 77 erkeğin foramen magnumlan oluşturmaktadır. Bu çalışmada foramen magnumun 3 ölçüsü ve kafatasının 26 ölçüsü temel alınarak diskriminant analizi uygulandı. Diskriminant analizi sonucunda, kullanılan 3 foramen magnum ölçüsünün cinsiyet tayinindeki doğruluk oranı % 80 olarak bulunmuştur.

Sex Determinatination from Foramen Magnum in Human Skeleton

Öz

Sex detemünation of the adult human skeleton is very important in anthropology and forensic sciences. in adult s, sex differences are well defined on tlıe skeleton and determinations can often be ınade with confidence. The significant differences are two typcs; size and funetion-related slıape. İn general tlıe bones of males are longer, ınore robıtst, and display more rıtgged features than those of feınales. Structural differences also exist and are especially pronounced in tlıe pelvis, reflecting tlıe birth process in feınales. Sex differences are also noticeable in the skull and long bones. Sex estimates made from the cranium are not as accurate as those based on the pelvic, but they may be useful in the absence of pelvic data. Discriminate functioıı ecpıations may be ıısed to deterınine sex. Researclıers can identify sex from cranium with an accuracy of 80 to 90 perceııt. Tlıe research sample constitutes 83 female and 77 male skulls' foramen magnums from the Ottoman period. İn this stııdy we applied discriminate analysis based on 3 foramen magnum measurements and 26 cranial measurements. As a result of discriminate functioıı analysis, correct sex detemünation percentage was obtaiııed 80 % by using 3 foramen magnum measurements.

Kaynakça

• Bass, W.M. 1987 Humarı Osteology. Missouri Archaeological Society, Special Publication, USA.
• Martin, R., Saller, K. 1957 Lehrbuch der Anthropologie, Band I. Stuttgart: Güstav Fischer Verlag.
• Martin, R., Saller, K. 1959 Lehrbuch der Anthropologie, Band II. Stuttgart: Güstav Fischer Verlag.
• İnsan İskeletlerinde Forarmen Magnum'dan Cinsiyet Tayini 9_
• Özer, İ. 1999 Dilkaya (Van) Populasyonunun Diskriminant Fonksiyon Analizi ve Anadolu Toplulukları Arasındaki Yeri. A.Ü. S.B.E. Fizik ve Paleoantropoloji Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Özer, İ., Sağır, M. 2003a "Diskriminant Analizi Yardımıyla Kafatasından Cinsiyet Tayini", Antropoloji, (2002), Sayı 14: 115-126.
• Özer, İ., Sağır, M. 2003b "Dilkaya Ortaçağ Populasyonunda Talus- Calcaneus'tan Cinsiyet Tayini", Antropoloji, (2002), Sayı 15: 121-136.
• Scheuer, L. 2002 "Application of Osteology to Forensic Medicine", Clinical Anatomy, 15:297-312.