ROMA YAZININDA EMZİRME: ANNE SÜTÜNÜN BEBEĞİN BEDENSEL VE ZİHİNSEL GELİŞİMİNE ETKİSİ

Yıl 2016, Cilt: 56 Sayı: 2, 319 - 331, 01.01.2016

Serap Kalaycıoğulları

Öz

Roma yazınından günümüze kalan örnekler, anne sütünün bebeğin bedensel ve zihinsel gelişimi üzerinde önemli etkisi olduğuna dair ortak bir kanı olduğunu göstermektedir. Bundan ötürü, yeni doğan bebeğin, öz annesi tarafından emzirilmesi, eğer ancak sağlık yönünden bir engel varsa sütanneden yardım alınması ve böyle bir durumda sütannenin büyük titizlikle seçilmesi önerilmiştir. Buna karşın Roma'da sütannelerden yararlanma oranının özellikle varlıklı aileler arasında oldukça yaygın olduğu ve Cumhuriyet Dönemi'nin son yıllarından itibaren bunun zorunluluktan çok key bir uygulama haline geldiği görülmektedir. Bu çalışmada, konuya ilişkin Latince edebi kaynaklar incelenerek, önce, anne sütünün bebeğin gelişimi üzerindeki etkisi tartışılacak, ardından Romalı varlıklı annelerin bu konudaki tutumları ve onlara yöneltilen eleştiriler ele alınacaktır. İzlenen bu yöntemle, özellikle güzel konuşma, yani hitabet sanatıyla ilgilenen yazarların geliştirdiği ideal düşünce ile toplumdaki eğilim arasındaki zıtlık ortaya konulmaya çalışılacaktır. Çalışmanın sonunda, Romalı varlıklı annelerin emzirme konusundaki tutumlarına ve onlara yönelik eleştirilere örnek teşkil etmesi bakımından Romalı yazar Aulus Gellius'un yak. İS 123-170 , Filozof Favorinus'un yak. İS 80-160 Yunanca konuşmasını aktardığı Latince metnin Türkçe çevirisi yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Roma, Anne Sütü, Emzirme, Sütanne, Favorinus

BREASTFEEDING IN ROMAN LITERATURE: THE EFFECTS OF BREAST MILK ON THE PHYSICAL AND MENTAL DEVELOPMENT OF THE INFANT

Öz

Roman literary sources indicated that there was a consensus of opinion that breast milk had an important effect on the physical and mental development of the newborn. Hence it had been advised that infants should be nursed by their own mothers and a wet nurse should be hired only if the mother had a health problem and in that case the wet nurse should be chosen with a great diligence. But it is observed that the use of wet nurses was very common especially among the upper classes and it became a personal choice beginning from the last years of the Republic. In this study examining Latin literary sources about breastfeeding, rst the effect of breast milk on the newborn will be investigated and then the attitude of wealthy families about this issue and the critiques directed towards them will be discussed. In this way the contrast between the ideal thought which was promoted especially by the authors concerned about oratory and the tendency of the society will be demonstrated. At the end of the study, on account of being an example of the attitude of wealthy Roman mothers about breastfeeding and the critiques directed towards them, the Turkish translation of the philosopher Favorinus' c. AD 80-160 oration which was translated to Latin from Greek by the Roman author Aulus Gellius c. AD 123-170 is presented as well.

Anahtar Kelimeler

Rome, Mother’s Milk, Breastfeeding, Wet Nurse, Favorinus

Kaynakça

• Bradley, Keith Bradley. “Child Care at Rome: The Role of Men.” Historical Reflections / Réflexions Historiques 12. 3 (1985): 485–523.
• --. Discovering the Roman Family. Studies in Roman Social History. New York: Oxford University Press, 1991.
• --. “Wet-nursing at Rome: a Study in Social Relations.” Children in Roman Familia. Ed. Beryl Rawson. London: Routledge, 1992. 201-229.
• Cicero. de Amicitia = On Old Age. On Friendship. On Divination. Trans. William Armistead Falconer. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1923.
• --. Brutus = Brutus. Orator. Trans. G. L. Hendrickson ve Harry Mortimer Hubbell. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1939.
• Dixon, Suzanne. The Roman Mother. London and Sydney: Croom Helm, 1988.
• Erhat, Azra. Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi, 1996.
• Erişgin, Özlem Söğütlü. “Roma Hukukunda Hamile Kadın Kölenin Çocuğunun (Partus Ancillae) Hukuksal Yazgısı Hakkında.” AnkaraÜniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 61.4 (2012): 1407-1436.
• Gellius. Noctes Atticae = The Attic Nights of Aulus Gellius Vol. II. Trans. John Carew Rolfe. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1968.
• Homeros. Ilias = İlyada. Çev. Azra Erhat ve A. Kadir. İstanbul: Can, 2004.
• Iuvenalis =Yergiler-Saturae. Çev. Çiğdem Dürüşken ve E. Alova. İstanbul: İş Bankası, 2006.
• Joshel, Sandra R. “Nurturing the Master’s Child: Slavery and the Roman Child-Nurse.” Signs 12. 1 (1986): 3-22.
• Lucretius. de Rerum Natura =On the Nature of Things. Trans. W. H. D. Rouse. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1924.
• Plinius (Minor). Epistulae = Pliny. Letters Vol. I: Books 1-7. Trans. B. Radice. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1969.
• Plinius (Maior). Naturalis Historia = Pliny. Natural History Vol. VIII: Books 28-32. Trans. W. H. S. Jones. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1963.
• Plutarkhos. Cato Maior = Plutarch. Lives Vol. II: Themistocles and Camillus. Aristides and Cato Major. Cimon and Lucullus. Trans. Bernadotte Perrin. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1914.
• --. Moralia = Plutarch. Moralia Vol. I. Trans. F. C. Babbitt. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1927; Vol. VI. Trans. W. C. Helmbold. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1939.
• Quintilianus. Institutio Oratoria = Quintilian. The Orator’s Education Vol. I: Books 1-2. Trans. Donald A. Russell. Cambridge, MA: Harvard University Press, 2002.
• Seneca (Minor). Epistulae = Epistles 93-124. Trans. Richard M. Gummere. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1925.
• Soranus. Gynaeceia = Soranus’s Gynecology. Trans. O. Temkin. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1991.
• Sparreboom, Anna. Wet-nursing in the Roman Empire. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Amsterdam: Free University of Amsterdam, 2009.
• Suetonius. Nero = Gaius Suetonius Tranquillus. On İki Caesar’ın Yaşamı. Çev. Fafo. Telatar ve Gül Özaktürk. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2008.
• Tacitus. Agricola = Agricola. Germania. Dialogue on Oratory. Trans. Maurice Hutton ve William Peterson. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1914.
• --. Dialogus de Oratoribus = Agricola. Germania. Dialogue on Oratory. Trans. Maurice Hutton ve William Peterson. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1914.
• --. Germania = Agricola. Germania. Dialogue on Oratory. Trans. Maurice Hutton ve William Peterson. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1914.
• Vergilius. Aeneis = Virgil. Volume I: Eclogues. Georgics. Aeneid: Books 1-6. Trans. H. Rushton Fairclough. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1999.