NEUROSIS AND ITS CAUSES IN BUKET UZUNER’S NOVEL TWO GREEN OTTERS

Yıl 2024, Cilt: 64 Sayı: 1, 849 - 871, 25.06.2024

Yasin Yavuz

https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2024.64.1.33

Öz

“Nevroses” is a general term referring to psychological internal conflicts. According to Freud, these internal conflicts, arising from hereditary factors, were given a significant and different interpretation by Karen Horney, an important figure in modern psychoanalysis. Horney suggests that in explaining neuroses, the disease that gives rise to internal conflicts, social and cultural conditions play a crucial role. Emphasizing the impact of childhood problems on later behaviors, particularly the lack of adequate attention and affection from parents, Horney states that children who do not receive sufficient attention develop feelings of hostility first and then succumb to basic anxieties. Horney asserts that individuals exhibit three tendencies to overcome these anxieties: moving toward people, moving against people, and moving away from people.
Horney argues that neurotic individuals are excessively attached to one or more of these tendencies compared to normal individuals. This, in turn, reveals a self that Horney describes as a “tyranny of the shoulds,” an idealized self. In this study, the relationships among characters in Buket Uzuner’s novel Two Green Otters are approached within Horney's theoretical framework. According to this perspective, it is observed that both the protagonist, Nilsu Baran, and the supporting character, Teoman, developed basic hostility during their childhoods. While the novel revolves around themes of love and suicide, the actions of Nilsu and Teoman can be attributed to the hostility and anxiety they developed in their childhoods. During these formative years, Nilsu struggles with loneliness, while Teoman is suppressed under maternal pressure. The study aims to delve into the core of these issues, contribute to previous research on the same work, and offer a different perspective.

Anahtar Kelimeler

Buket Uzuner, Literature and Psychanalysis, Neurosis, Human Development, Internal Conflict.

BUKET UZUNER’İN İKİ YEŞİL SUSAMURU ROMANINDA NEVROZ VE SEBEPLERİ

Öz

Nevrozlar, ruhsal iç çatışmalara verilen genel bir isimdir. Freud’a göre kalıtımsal sebeplerle oluşan bu iç çatışmalara modern psikanalizin önemli isimlerinden Karen Horney’ın getirdiği yorum oldukça önemli ve farklıdır. Horney, nevrozları açıklarken içsel çatışmaları doğuran bu hastalıkta, sosyal ve kültürel koşulların etkili olduğunu söyler. Özellikle çocukluk döneminden yaşanan sorunların ilerleyen dönemlerdeki davranışlar üzerinde etkili olduğunu vurgulayan Horney, ebeveynlerinden yeterli ilgi ve şefkati görmeyen çocukların önce düşmanlık duyguları geliştirdiğini, daha sonra da temel kaygılara kapıldığını belirtir. Horney, insanların bu kaygılardan kurtulmak için insanlara yönelme, insanlara karşı olma ve insanlardan uzaklaşma olmak üzere üç eğilim gösterdiğini belirtir. Normal insanlara oranla nevrotik bireyler bu üç eğilimden birine veya birkaçına çok radikal biçimde bağlı olurlar. Bu ise, Horney’ın zorlantı olarak ifade ettiği bir benliği ortaya koyar ki bu idealleştirilmiş bir benliktir. Bu çalışmada ise, Buket Uzuner’in İki Yeşil Susamuru adlı romanındaki insan ilişkilerine Horney’ın geliştirdiği kuram çerçevesinde yaklaşılmıştır. Buna göre romanın hem başkişisi Nilsu Baran’da hem de yardımcı kişi olan Teoman’ın çocukluk dönemlerinde temel düşmanlık geliştiği görülmüştür. Roman her ne kadar aşk ve intihar merkezli olsa da, özellikle Nilsu ve Teoman’ın eylemlerinin merkezinde çocukluk dönemlerinde geliştirdikleri düşmanlık ve kaygıların yattığı söylenebilir. Bu dönemlerinde Nilsu, yalnızlıkla boğuşurken Teoman anne baskısı altında ezilmiştir. Çalışma ise bu sorunların merkezine inmek ve daha önce aynı esere yönelik yapılan diğer araştırmalara bir katkı sunmak, farklı bir açıdan bakmak amacıyla yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Buket Uzuner, edebiyat ve psikanaliz, nevroz, insan gelişimi, içsel çatışma.

Kaynakça

• Altıkulaçoğlu, S. (2005). Buket Uzuner’in Romanlarının Psikanalitik Yöntemle İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Cebeci, O. (2004). Psikanalitik Edebiyat Kuramı. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Çetişli, İ. (2007). Metin Tahlillerine Giriş I. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ecevit, Y. (2016). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Freud, S. (2019). Nevrozlar, Psikoz ve Sapkınlık. (A. Beşiryan, Çev.). Cogito, 9, 13-20.
• Geçtan, E. (1998). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Horney, K. (2022). Nevrozlar ve İnsan Gelişimi. (E. Erbatur, Çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Horney, K. (1999). Çağımızın Nevrotik Kişiliği. (E. Erbatur, Çev.). Ankara: Öteki Yayınları.
• Horney, K. (1998). Nevrozlar ve İnsan Gelişimi: Öz Gerçekleştirme Kavgası. (S. Budak, Çev.). Ankara: Öteki Yayınları.
• Horney, K. (1994). Psikanalizde Yeni Yollar. (E. Erbatur, Çev.). Ankara: Öteki Yayınları.
• Horney, K. (1991). Kendi Kendine Psikanaliz. Çev. Emre Erbatur. Ankara: Öteki Yayınları.
• İkiz, T. (2006). Klasik Nevroz Kuramı ve Güncel Yaklaşımlar. Psikanaliz Yazıları. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Kaleli, B. (2005). Buket Uzuner’in Hikâye ve Romanları Üzerine Bir İnceleme (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kierkegaard, S. (2020). Ölüme Götüren Hastalık. (N. Beier, Çev.). İstanbul: Alfa Kitap.
• Stevick, P. (1988). Roman Teorisi. (S. Kantarcıoğlu, Çev.). Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları.
• Uzuner, B. (1999). İki Yeşil Susamuru, Anneleri, Babaları, Sevgilileri ve Diğerleri. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yazgan İnanç, B. ve Yerlikaya, E. E. (2021). Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem Akademi.