​​GREEN AREAS AND PARKS AS ASSEMBLY AREAS: A RESEARCH-BASED VIEW

Yıl 2024, Cilt: 64 Sayı: 2, 1627 - 1643

Sibel Önal

https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2024.64.2.28

Öz

Earthquakes and floods in our country result in loss of life and property. After such disasters, assembly areas are the first destination for meeting the basic needs of disaster victims, such as shelter and hygiene. Open green areas and parks are used as assembly areas during and after disasters. Planning for assembly areas that meet the needs of the affected population should based on both the population and building density. In the event of building collapse due to earthquakes, transportation networks may be damaged and designated assembly areas may become unusable. Therefore, determining assembly areas, its is important to consider factors such as easy accessibility, capacity, and infrastructure. Current study presents the findings, results and suggestions of research that primarily focuses on assembly areas. Studies have discussed the sufficiency of green areas and parks in cities as post-disaster assembly areas, while also highlighting the decrease in open spaces due to concreting. The results of these studies have shown that assembly areas are insufficient compared to the population and are not available in every neighborhood in some cities. It has been determined that the inadequacies of assembly areas are similar across the country. Previous studies recommend that determined and eliminating deficiencies in assembly areas and to create new areas by determined the areas are insufficient compared to the population. The first thing that comes to mind after a disaster is to gather in open areas or parks to feel safe. However, these areas, which serve as support systems for cities and urban residents, are often inadequate and do not promote disaster preparedness.

Anahtar Kelimeler

Disaster, Public Area, Open Space, Green Space, Assembly Area

AFET TOPLANMA ALANLARI OLARAK YEŞİL ALANLAR VE PARKLAR: ARAŞTIRMALARA DAYALI BİR BAKIŞ

Öz

Ülkemizde meydana gelen deprem ve sellerde hem can hem de mal kaybı gerçekleşmektedir. Bu afetler ardından afetzedelerin barınma, hijyen gibi hayati ihtiyaçlarının karşılanmasında ilk durak toplanma alanlarıdır. Afetler sırasında ​​veya sonrasında açık ve yeşil alanlar ile parklar toplanma alanı olarak kullanılmaktadır. İhtiyaçları karşılaması beklenen toplanma alanlarının planlanması ​​nüfusun ve yapılı alanların yoğunluğuna dayalı olarak yapılmalıdır. Depremlerden sonra binaların yıkılmasıyla ​​hem toplanma alanı olarak belirlenmiş olan alanlar kullanılamaz hale gelmekte hem de ulaşım ağları zarar görebilmektedir. Bu nedenle toplanma alanlarının belirlenmesinde kolay erişilebilirliği, kapasitesi, altyapısı göz önünde bulundurulmalıdır. Mevcut çalışma, temelde toplanma alanlarını konu edinmiş olan araştırmaların bulguları, sonuçları ve önerilerini ele almaktadır. Yapılan araştırmalar, kentlerdeki yeşil alanlar ve parkların afet sonrası toplanma alanı olarak yeterli olup olmadıklarını tartışırken bir yandan da betonlaşma yüzünden açık alanların azalmasına vurgu yapmaktadır. Araştırmaların sonuçları, toplanma alanlarının nüfusa oranla yetersizliğinin yanı sıra kimi kentlerin her mahallesinde mevcut olmadıklarını göstermektedir. Toplanma alanlarının yetersizlikleri ülke genelinde benzerdir. Araştırmaların ortak önerileri, toplanma alanlarının eksiklerin belirlenerek giderilmesi ve nüfusa oranla yetersiz olan alanların tespit edilerek yeni alanların oluşturulmasıdır. ​​Afet ardından akla gelen ilk şey, güvenli hissetmek için açık alanlarda, parklarda bir araya gelmektir. Kentler ve kent sakinleri için destek sistemi olarak hizmet eden bu alanların yetersizlik durumu afete hazır olmamayla eşdeğerdir.

Anahtar Kelimeler

Afet, Kamusal Alan, Açık Alan, Yeşil Alan, Toplanma Alanı

Kaynakça

• Allan, P. ve Bryant, M. (2010). The Critical Role of Open Space in Earthquake Recovery: A Case Study. Proceedings of the 2010 NZSEE Conference. 26-28 Mart 2010. New Zealand.
• Allan, P., Bryant, M., Wirsching, C., Garcia, D. ve Rodriguez, M.T. (2013). The Influence of Urban Morphology on the Resilience of Cities Following an Earthquake, Journal of Urban Design, 18(2), 242-262. https://doi.org/10.1080/13574809.2013.772881.
• Aşıkkutlu, H. S., Aşık, Y., Yücedağ, C. ve Kaya, L. G. (2021). Olası Deprem Durumunda Mahalle Ölçeğinde Burdur Kenti Acil Toplanma Alanlarının Yeterliliğinin Saptanması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 442-456. https://doi.org/10.30798/makuiibf.835883.
• Aydoğdu, M. (2023). Malatya İlindeki Toplanma Alanlarının Yeterliliğinin Nüfus Parametresine Göre Değerlendirilmesi. Afet ve Risk Dergisi, 6(3), 1186-1201. https://doi.org/10.35341/afet.1288361.
• Bektaş, Y. ve Sakarya, A. (2020). An Evalution of an Intagrated Disaster Management and an Emergency Assembly Area: The Case of Kadıköy, İstanbul. ICONARP International Journal of Architecture and Planning, 8(2), 745-770. https://doi.org/10.15320/ICONARP.2020.135.
• Bitek, D., Kuzgun, N. N., Uludağ, M. ve Kaya, M. A. (2022). Afet Toplanma Alanlarının AFAD Kriterlerine Göre Değerlendirilmesi. 6th International Symposium on Natural Hazards and Disaster Management (ISHAD2022). 21-23 Ekim 2022. Bursa. Conway, H. (1996). Public Parks, Shire Garden History No: 9. Buckinghamshire: Shire Publications. Çelik, A. ve Erduran, F. (2011). Determination of Earthquake Park Facilities in Kocaeli. African Journal of Agricultural Research, 6(24), 5558-5566. DOI: 10.5897/AJAR10.944.
• Çınar, A. K., Akgün, Y. ve Maral, H. (2018). Afet Sonrası Acil Toplanma ve Geçici Barınma Alanlarının Planlanmasındaki Faktörlerin İncelenmesi: İzmir-Karşıyaka Örneği. Planlama, 28(2), 179-200. DOI: 10.14744/planlama.2018.07088.
• Dooling, S. (2009). Ecological Gentrification: A Research Agenda Exploring Justice in The City. International Journal of Urban and Regional Research, 33(3), 621-639. DOI:10.1111/j.1468-2427.2009.00860.x.
• Gerdan, S. ve Alper, Ş. (2019). Afet ve Acil Durumlar İçin Belirlenmiş Toplanma Alanlarının Yeterliklerinin Değerlendirilmesi: İzmit Örneği. İdealkent, 10(28), 962-983. DOI:10.31198/idealkent.514077.
• Gerdan, S. ve Şen, A. (2020). Kocaeli / Başiskele İlçesi Afet ve Acil Durum Toplanma Alanlarının Yeterliliklerinin Değerlendirilmesi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 8(2), 489-500. https://doi.org/10.21923/jesd.683679.
• Günaydın, A. S. ve Şahin, İ. K. (2023). Afet Sonrası Toplanma Alanlarının Mevcut Durumunun İrdelenmesi: Malatya Kent Merkezi Örneği. Journal of Architectural Sciences and Applications, 8 (2), 450-470. https://doi.org/10.30785/mbud.1329217.
• Güngör, S. ve Dikgöz, E. (2023). Evaluation of the Capacity and Sufficiency of Sakura Park in Selçuklu District of Konya Province as a Post-Disaster Assembly Area. 3rd International Congress of the Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology (TURJAF2023) içinde (s. 39–45). 13-16 Eylül 2023. Malatya. http://www.turjaf.org/index.php/TURSTEP/article/view/38.
• Güzel, M. ve Yeşil, M. (2023). Ordu Kent Merkezindeki Açık-Yeşil Alanların Olası Deprem Afeti Durumunda Geçici Barınma İçin Kullanım Olanakları. Journal of Architectural Sciences and Applications, 8(Special Issue), 165-182. https://doi.org/10.30785/mbud.1332927.
• İBB. (2003). İstanbul İçin Deprem Master Planı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Planlama ve İmar Dairesi Zemin ve Deprem İnceleme Müdürlüğü, İstanbul. Kalkan, M. (2022). Uşak Kentinde Belirlenen Afet ve Acil Durum Toplanma Alanlarının Yeterliklerinin Değerlendirilmesi. Dirençlilik Dergisi, 6(2), 2022, (269-285). DOI: 10.32569/resilience.1195076.
• Korgavuş, B. ve Ersoy, M. (2015). Kadıköy İlçesi Kentsel Açık ve Yeşil Alanlarının Olası İstanbul Depreminde Yeterliliğinin İrdelenmesi. Uluslararası Burdur Deprem ve Çevre Sempozyumu (IBEES2015). 7-9 Mayıs 2015. Burdur.
• Kurt Konakoğlu, S.S. ve Çelik, K.T. (2021). Afet ve Acil Durum Toplanma Alanı Olarak Belirlenen Parkların Deprem Parkı Olabilirliklerinin Amasya Kenti Örneğinde Değerlendirilmesi. International Social Sciences Studies Journal, 7(81), 1740-1755. DOI : 10.26449/sssj.3092.
• León, J. ve March, A. (2014). Urban Morphology as a Tool for Supporting Tsunami Rapid Resilience: A Case Study of Talcahuano, Chile. Habitat International, 43, 250-262. http://dx.doi.org/10.1016/j.habitatint.2014.04.006.
• Maral, H., Akgün, Y., Çınar, A. K. ve Karaveli, A. (2015). İzmir’deki Afet Sonrası Toplanma ve Acil Barınma Alanları Üzerine Bir Değerlendirme. 3. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı. 14-16 Ekim 2015. İzmir. Masuda, N. (2014). Disaster Refuge and Relief Urban Park System in Japan. Landscape Architecture Frontiers, 2(4), 52-60. McDonnell, J. A. (2007). World War II: Defending Park Values and Resources. The Public Historian, 29(4), 15-33. https://doi.org/10.1525/tph.2007.29.4.15.
• McDonnell, J. A. (2015). “Far-Reaching Effects:” The United States Military and The National Parks During World War II. The George Wright Forum, 32(1), 89-110. http://www.jstor.org/stable/43598404. Meral, A., Kayalı, R., Kabay, Y. ve Avcı, Y. E. (2023). Bingöl Kenti Açık Yeşil Alanlarının Doğal Afetlere Hazırlık Durumları ve Leke Senaryoları. Bozok Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2(1), 58-72. https://doi.org/10.59128/bojans.1312201.
• Meral, A., Vural, H. Ve Doğan, S. (2021). What Our Cities Can Offer After Natural Disasters. Online Journal of Art & Design, 9(3), 250-259. Öcal, T. ve Yıldız, A. (2023). 06 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremleri Öncesi Toplanma Alanlarının Coğrafi Analizi: Antakya ve Çevresi. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(52), 132-157. Palazca, A. (2020). Afet sonrası toplanma alanlarının analizi: Denizli örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Denizli: Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Partigöç, N. S. (2023). Afet Sonrası Toplanma Alanlarına Yönelik Kapasite Yeterliliğinin Değerlendirilmesi: Merkezefendi İlçesi (Denizli) Örneği. Afet ve Risk Dergisi, 6(1), 128-147. https://doi.org/10.35341/afet.1171055. Resmî Gazete. (2022). Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği. Erişim tarihi: 14.03.2024 https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/02/20220224-31.pdf.
• Rosenzweig, R. ve Blackmar, E. (1992). The Park and the People: A History of Central Park. Cornell University Press.
• Saygılı, H. B. ve Akpınar, A. (2022). Aydın/Efeler Kentsel Yeşil Alanlarının Afet ve Acil Durum Toplanma Alanları Açısından Yeterliliğinin İncelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(2), 305-311. https://doi.org/10.25308/aduziraat.1177091.
• Seifalian, S. (2016). The Role of London’s Royal Parks During the First World War with Particular Reference to Regent’s Park. Garden History, 44(1), 115-134. http://www.jstor.org/stable/44987888.
• Sılaydın Aydın, M. B., Partigöç, N. S., Zengin Çelik, H. ve Erdin, H. E. (2020). Potansiyel Toplanma Alanı Olabilecek Sosyal Altyapı Alanlarının İmar Planlarındaki Durumu: İzmir Kenti Örneği. Resilience, 4(2), 373-389. https://doi.org/10.32569/resilience.77.
• Şahin, Ş., Resne Okan, Y. ve Yıldız N. E. (2024). Assessing Accessible Open and Green Areas for Emergency Gathering and Temporary Shelter: The Case of Lefkoşa, NCRT. Journal of Architectural Sciences and Applications, 9 (Special Issue), 126-139. https://doi.org/10.30785/mbud.1338532.
• Şirin, M. ve Ocak, F. (2020). Gümüşhane Şehri’nde Afet ve Acil Durum Toplanma Alanlarının Coğrafi Bilgi Sistemleri Ortamında Değerlendirilmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 25(44), 85-106. https://doi.org/10.17295/ataunidcd.790893.
• URL 1. (2024). Record thunderstorm losses and deadly earthquakes: the natural disasters of 2023. Erişim tarihi: 14.03.2024 https://www.munichre.com/en/company/media-relations/media-information-and-corporate-news/media-information/2024/natural-disaster-figures-2023.html.
• URL 2. (2024). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. Erişim tarihi: 07.03.2024 https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu.
• Uyar, H. E. ve Özkan, E. (2023). Deprem Sonrası İlk Durak: İstanbul’da Toplanma Alanlarına Dair Bir İnceleme. Afet ve Risk Dergisi, 6(1), 226-242. https://doi.org/10.35341/afet.1119551.
• Ünkaracalar, S. S. ve Aycı, H. (2023). Open Urban Spaces for Flexible Urbanism: An Analysis of Parks in Gaziantep, Hatay, and Kahramanmaras as Earthquake Parks. Gazi University Journal of Science Part B: Art Humanities Design and Planning, 11(2), 337-352.
• WHO. (2022). Urban Planning, Design and Management Approaches to Building Resilience – An Evidence Review: First Report on Protecting Environments and Health by Building Urban Resilience. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe; 2022. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
• Yücel Caymaz, G. F. ve Komar, H. (2021). Analysis of Earthquake Park Design Criteria: Cases in Ataşehir and Topkapı Parks, İstanbul. Architecture and Urban Planning, 17(1), 88-102. https://doi.org/10.2478/aup-2021-0009.
• Zengin Çelik, H., Sılaydın, M. B., Partigöç, N. S. ve Erdin, H. E. (2018). Deprem Riskleri Bağlamında Toplanma alanlarının Güvenlik Kritetleri Temelinde Değerlendirilmesi: Bayraklı (İzmir) Örneği. Natural Hazards and Disaster Management (ISHAD2018). 04-06 Mayıs 2018. Sakarya.