İLK RUS ROMANI ÖRNEĞİNDE "AHLAKSIZ BİR KADININ MACERALARI"

Yıl 2024, Cilt: 64 Sayı: 2, 1189 - 1206

Tuğba Günör

https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2024.64.2.10

Öz

Povest ve roman tarzı birbirine uzunluk nedeniyle benzemesinden ötürü janr olarak tartışmaya çok açıktır ancak edebiyat bilimcileri tarafından Rus Edebiyatında roman türünün net olarak ortaya çıkışı XVIII. Yüzyılın ikinci yarısı olarak belirlenmiştir. İlk roman örnekleri arasında yazılış tarihleri açısından çok büyük bir yakınlık olması nedeniyle hangi eserin ilk roman örneği olduğu edebiyat eleştirmenleri ve tarihçileri arasında tartışma konusu olur. Ancak en yaygın şekilde Mihail Dmitriyeviç Çulkov’un (1744-1792) “Güzel Aşçı veya Ahlaksız Bir Kadının Maceraları” (Prigojaya povariha, ili Pohojdeniye razvratnoy jenşçinı) adlı eseri ilk Rus romanı olarak adlandırılır. Eserin kahramanın çağının çok aksine bir kadındır. Öyle bir kadın ki ahlaki açıdan bir yoksunluğu olmasına rağmen okurun sempatisini kazanmayı başarmıştır. Kendinden önceki kadın tiplemelerinden farklı, yazarı tarafından eleştirilmeden ne ironik ne de hicivsel bir üslupla kaleme alınmasının yani sıra dini öğelerden de arındırılmıştır. Romanın başından sonuna düşmüş bir kadın tiplemesi çizilmesine rağmen yazarının da desteğiyle yaptığı her olumsuz eylemin bir gerekçesi ileri sürülerek kahraman aklanır. Tüm olumsuz yönlerine rağmen eserin sonunda ahlaki açıdan bir aydınlanma yaşayarak erdemli bir kadına dönüşür. Bu yönüyle de konu ve karakter açısından eser çok büyük bir kıymete sahiptir. Ülkemizde daha önce incelenmemiş bu eser üzerinde çalışarak Rus Edebiyatında ilk roman türü ve kadın kahraman tipleri hakkında bilgi verilmek amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

ROMAN, KADIN, RUS EDEBİYATI, M. D. ÇULKOV

Etik Beyan

Çalışmamda etik beyan gerektiren her hangi bir unsur yoktur.

“ADVENTURES OF A DEPRAVED WOMAN” ON THE EXAMPLE OF THE FIRST RUSSIAN NOVEL

Öz

Povest and novel styles are very open to debate as genres because they are similar to each other due to length. The clear emergence of the novel genre in Russian Literature has been determined by literary scholars as the second half of the 18th century. Since there is a great similarity between the first novel examples in terms of their writing dates, which work is the first novel example is a matter of debate among literary critics and historians. However, most commonly, Mikhail Dmitriyevich Chulkov's (1744-1792) work called "The Beautiful Cook or the Adventures of a Depraved Woman" (Prigojaya povariha, ili Pohojdeniye razvratnoy jenşçinı) is called the first Russian novel. The hero of the work is a woman, very contrary to her age. She is such a woman that, despite her moral deficiencies, she has managed to gain the sympathy of the reader. Unlike previous female characters, it was written in a neither ironic nor satirical style without being criticized by its author, and it was also purified from religious elements. Although the character of a fallen woman is portrayed from beginning to end of the novel, with the support of the author, the hero is acquitted by providing a justification for every negative action she takes. Despite all her negative aspects, at the end of the work, she experiences a moral enlightenment and turns into a virtuous woman. In this respect, the work has great value in terms of subject and character. By studying this work, which has not been studied before in our country, it is aimed to give information about the first novel genre and female hero types in Russian Literature.

Anahtar Kelimeler

NOVEL, WOMAN, RUSSİAN LİTERATURE, M. D. CHULKOV

Kaynakça

• Bezrukova, M. V. (2018). K voprosu o hudojestvennom svoyeobrazii “Prigojey povarihi” M. D. Çulkova na fone Yevropeyskoy romanoy traditsii XVIII veka. Baltic Humanitarian Journal, 7(1), 22- 26.
• Çoraklı, Ş. (2002). Pikarest Roman ve “Pikaro” Jakob”. Sosyal Bilimler Dergisi, 2(28-29), 23-32.
• Çulkov, M. D. (1988). Peresmeşnik. Moskva: Sovetskaya Rossiya.
• Fyodorova, M. S. (2014). O tipologii jenskih obrazov v russkoy literatüre pervoy polovinı XVIII v. Vestnik Slavyanskih kultur, 4(34), 142-150. http://www.vestniksk.ru/russian/archive/2014/n-4-34/literaturovedenie-i-yazyikoznanie/o-tipologii-zhenskix-obrazov-v-russkoj-literature-pervoj-polovinyi-xviii-v
• Gukovskiy, G. A. (1939). Russkaya literatura XVIII veka. Moskva: Uçpedgiz.
• Günal, E. Z. (2014). Üç Çarın Hizmetinde Bir İstanbullu. Cyprus Internatinal Üniversity CIU, 20(79), 151-160. https://sozluk.gov.tr/
• İnanır, E. (2008). XVIII. Yüzyıl Rus Edebiyatı. İstanbul: İskenderiye Yayınları.
• Karaca, B. (2004). Rus Edebiyat Tarihinde Öykü Türünün Gelişim Evreleri. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 44(1), 149-167.
• Lihaçov, D. S. (Sostavitel). İstoriya russkogo romana. Leningrad: Puşkinskiy dom.
• Masayeva V. N. (2012). Obraz padşey jenşçını v oteçestvennoy literature i publitsistike: K istorii voprosa. Jurnalistika i massovıye kommunikatsii, 82 (09), 67-72. https://elar.urfu.ru/bitstream/10995/21007/1/iurp-2012-98-11.pdf
• Nikolayev, N. İ. (2012). Svoyeobraziye etiçeskoy pozitsii avtora i geroya v “Prigojey povarihe” M. D. Çulkova. Vestnik Severhogo (Artiçeskogo) federalnogo universiteta. Seriya: Gumanitarnıye i sotsialnıye nauki, 1, 135-140.
• Orlov, P. A. (1976). (Sostavitel). İstinnoye priklyuçeniye blagorodnoy rossiyanki. Moskova: İzd. Moskovskogo universiteta. http://az.lib.ru/n/neizwestnye/text_0050.shtml
• Orlov, P. A. (1991). İstoriya russkoy Literaturı XVIII veka. Moskva: Vısşaya şkola.
• Plyuhanovoy, M. (Sostavitel) (1989). Soçineniya Mihaila Dmitriyeviça Çulkova. Moskva: Kniga.
• Prikazçikova Ye. Ye. (2012). Repezentatsiya obrazov “jenşçin fortunı” v russkoy literatüre XVIII v. Dergaçevskiye çteniya-2011. (Russkaya literatura: natsionalnoye razvitiye i regionalnıye osobennosti: materialı X Vsepos. Nauç. Konf.) Ekaterinburg, Т. 1, 123-131. https://elar.urfu.ru/bitstream/10995/20338/1/dc1-2011-18.pdf
• Stepanov, V. P. (Sostavitel).(1975). Slovar Russkih pisateley XVIII. veka. Leningrad: Nauka.
• Yakovleva O. A. (2009). Janrobıh osobennostyah pultovskogo romana (Na materiale pomana M. D. Çulkova “Prigojaya hjvariha). Vestnik Taganrouskogo instituta imeni A. P. Çehova. Bıp.2, 119-122. https://cyberleninka.ru/article/n/o-zhanrovyh-osobennostyah-plutovskogo-romana-na-materiale-romana-m-d-chulkova-prigozhaya-povariha