Standart Penetrasyon Deneyi (SPT) ile Kartepe (İzmit) Deniz Hava Üs Komutanlığı Hangar İnşaat Alanı Zemininin Sıvılaşma Potansiyelinin Araştırılması

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 1, 376 - 387, 30.01.2016

Ali Ateş

Öz

Bu çalışma, Kartepe Deniz Hava Üs Komutanlığı (İzmit) bölgesinde askeri amaçla yapılması planlanan hangar inşaatı zemininin jeolojik ve jeoteknik özelliklerini ortaya koymak ve olası bir deprem etkisinde oluşabilecek hasarların önceden tahmin ve tespitine yönelik yapılan çalışma kapsamında elde edilen SPT verileri kullanılarak sıvılaşma potansiyeli belirlenmesini içermektedir. Bu amaçla, yapı oturma alanında yapılan 9 adet sondaj çalışmasına ait olan SPT verileri kullanılmıştır. Çalışma alanından yaklaşık25 kmgüneyinde “Kuzey Anadolu Fay Zonunun kuzey kolu” yer almaktadır. Bu fay zonunun yapı alanını etkileyebileceği ve en büyük ivmeyi yaratabileceği varsayılarak, sıvılaşma potansiyelini araştırmaya esas alınmıştır. Toplam147 kmuzunluğundaki bu fay zonunun, olası bir depremde 1/3’nün kırılması tahmin edilerek, moment magnitüdü 7.5 ve normal atımlı faylar ve Türkiye için geliştirilen deprem atenasyon eşitliği kullanılarak 0,4g büyüklüğünde yatay deprem ivmesi oluşabileceği hesaplanmış ve SPT verileri kullanılarak sıvılaşma analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, hangar inşaatı yapılacak alanda, 5 nolu lokasyon ve çevresinde düşük dereceli sıvılaşma riski taşıdığı ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İzmit-Kartepe, SPT, Sıvılaşma riski

Investigation of Liquefaction Potential Using Standart Penetration Test of Soils of the Hangar Area in Kartepe Region (İzmit/Western Turkey)

Öz

This study includes the determination of the liquefaction potential index developed for the residentail area covered by alluvial deposits using SPT (Standard Penetration Test) data under the effect of the probable earthquake effect to build a hangar as a part of the Sea and Air Commondary Forces in Kartepe (Izmit) District. For this reason, 9 location data were evaluated. North Anatolian Fault Zone was a length of 147 km in length and approximately passes through in a distance of 25 km in the South of study area (Kartepe District). It was predicated to affect the region and create the biggest peak horizontal acceleration due to earthquake. In a probable earthquake effect, it was calculated an earthquake of moment magnitude as MW=7.5, considering that North Anatolian Fault Zone may be cracked 1/3 of the total length. Using attenuation relationships developed for Turkey a peak ground acceleration of 0.4g was calculated for the study site. According to the these results, the liquefaction analysis was performed using the 9 location SPT data and one location (LK.5) was determined as liquefiable. 

Anahtar Kelimeler

Standard penetration test, İzmit-Kartepe, Liquefaction risk

Kaynakça

• K. Özaydın, Zeminlerde sıvılaşma. Altıncı Ulusal Depem Mühendisliği Konferansı, İstanbul (2007) 231-255.
• T, K., Iwasaki T, K., Tokida, K., Tatsuoka, S., Watanabe, S., Yasuda, and H., Sato, Proceedings of the 13th International Conf. On Microzonation, Seattle, USA (3), (1982), 1319-133.
• MTA Genel Müdürlüğü, Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanlığı, Ankara, (2007).
• A., Ateş, A., Özdemir, İZMİR, İZMİT, MERSİN-İSKENDERUN bölgeleri Gemi Trafik Hizmetleri Merkezi (GTHM) ve Trafik Gözetleme İstasyonu (TGİ) Projelerinin Zemin Etütleri. Denizcilik Müsteşarlığı, Ankara, (2007).
• Anonim, www.geologismiki.gr (2006).
• H.B., Seed, I.M., Idriss. Journal of Geotechnical Engineering, ASCE 97(9), (1971), 1249-1273.
• S:S:C., Liao and R.V., Whitman. Journal Of Geotechnical Engineering, ASCE 112 (3),(1986), 373-377.
• T.L., Youd Journal of Geotechnical and Geoenvironmental Engineering, ASCE 127 (10), (2001), 817-832.
• H.B.,Seed, K., Tokimatsu, L.F., Harder, and R.M., Chung Journal of Geotechnical Engineering, ASCE 111 (12) (1985), 1425-1445.
• E., Şekercioğlu, E. Yapıların Projelendirilmesinde Mühendislik Jeolojisi, Anakara (2006), 62.
• R., Ulusay, Uygulamalı Jeoteknik Bilgiler, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları, Ankara (2001) 38, Genişletilmiş 4. Baskı, 381.
• G.A., Leonards, Foundation Engineering, Mc Graw Hill Book Comp., 1962, New York,1136.
• D.M., Burmister, ASTM STP 113, 1951, Amer. Soc. for Test and Mat.,Philadelpia.
• E., Şaroğlu, Ö., Emre, İ., Kuşçu, Türkiye Diri Fay Haritası, MTA Genel Müdürlüğü, Ankara, 1992.
• R.K., Mark Geology, 5 (1), (1975), 464- 466.
• D.L. Wells and K.J. Coppersmith, Bull, Seismol, Soc, America, 4 (1) (1984), 974-1002.
• R., Ulusay and E., Tuncay and H., Sonmez and C., Gokceoglu Engineering Geology 74 (1), (2004) 265–291.