Kent İçi Yollarda Yüzeysel Yağmur Suyu Drenajı İçin Performans Analizi: Diyarbakır Örneği

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 93 - 109, 10.06.2024

Rehber Güneş Tamer Bağatur Hüseyin Fidan

https://doi.org/10.55007/dufed.1455558

Öz

Bu çalışmada, Diyarbakır şehrinin en işlek kent içi yollarından biri olan Şanlıurfa yolu yağmursuyu drenaj oluklarının sayı ve kapasite açısından yeterliliği irdelenerek yüzeysel drenaj bakımından performans analizinin yapılması amaçlanmıştır. Uygulama alanı olarak seçilen Nazım Hikmet Caddesi-Mahabad Bulvarı arası yol kesitinin yağmur suyu giriş yerleri ve Yeni Hal Köprülü Kavşağı alt geçit girişi – Kantar Köprülü Kavşağı alt geçit girişi arası yol kesitinin yağmursuyu giriş yerlerinin belirlenmesi için seçilen iki uygulama alanı sırasıyla 7 ve 5 adet yol kesitine bölünerek, Manning ve Rasyonel Metot ile yağmur suyu oluklarının sutaşıma kapasitesi hesabı yapılmış olup yoldaki mevcut düzen için karayolları yönetmeliğinin belirtmiş olduğu ızgara tipli olukların ebatlarına göre yağmur suyu girişleri arası mesafe hesaplanarak, mevcutta bulunan olukların sayısı ve kapasiteleri karşılaştırılarak uygulama alanı olarak seçilen yol kesitinin yağmur suyu oluklarının kapasiteleri ve sayısının yeterli olup olmadığı, hidrolik analizlerle değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme neticesinde, uygulama alanı olarak seçilen yolun mevcut yağmursuyu giriş yerlerinin kapasitesi ve sayısı bakımından yetersiz olduğu ve ayrıca yerleşim düzenlerinin yanlış olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Drenaj, Kent içi yol, Yağmursuyu girişleri, Yüzeysel drenaj

Performance Analysis for Surface Rainwater Drainage on Urban Roads: The Case of Diyarbakir City

Öz

In this study, it was aimed to analyze the adequacy of stormwater drainage gutters on Şanlıurfa road, one of the busiest urban roads of Diyarbakır city, in terms of number and capacity and to analyze their performance in terms of surface drainage. In order to determine the stormwater inlet locations of the road section between Nazım Hikmet Street and Mahabad Boulevard and the stormwater inlet locations of the road section between Yeni Hal Interchange underpass entrance and Kantar Interchange underpass entrance, the two application areas were divided into 7 and 5 road sections respectively, Manning and Rational Method were used to calculate the water carrying capacity of the rainwater gutters, and the distance between the rainwater inlets was calculated according to the dimensions of the grid type gutters specified by the highway regulations for the existing layout on the road, and the number and capacities of the existing gutters were compared, and it was evaluated by hydraulic analysis whether the capacity and number of rainwater gutters of the road section selected as the application area were sufficient. As a result of the evaluation, it was determined that the existing stormwater inlets of the road selected as the application area were inadequate in terms of capacity and number of stormwater inlets and also their layout was incorrect.

Anahtar Kelimeler

Drainage, Urban road, Stormwater inlets, Surface drainage

Kaynakça

• B. Çağlarer, “Karayollarında Drenaj İşleri,” Ankara: Bayındırlık Bakanlığı Yayını, 1972, s. 172.
• N. Yayala, “Karayolu Mühendisliği,” İstanbul: Birsen Yayın Evi, 2004.
• A. Tunç, “Yol Mühendisliğinde Geoteknik ve Uygulamaları,” İstanbul: Atlas Yayın Dağıtım, 2002.
• Z. Aytaş, “Zemin sıvılaşmasına zemin ve deprem parametrelerinin etkisinin değerlendirilmesi,” Yüksek Lisans Tezi, Batman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Batman, 2019.”
• H. B. Gençdal, S. A. Berilgen ve H. Kılıç, “Sıkıştırılmış yüksek plastisiteli kil bir zeminde hacim değişimi davranışının farklı başlangıç koşulları için incelenmesi,” Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, cilt 35, no. 3, ss. 1421-1436, 2020.”
• “Hergün Medya,” [Çevrimiçi]. Available: https://hergunmedya.com/haber/antalya_yagmura_teslim_oldu-66177.html. [Erişildi: 21 12 2023].
• G. K. Warati ve T. A. Demissie, “Assessment of the effect of urban road surface drainage: a case study at Ginjo Guduru Kebele of Jimma town,” International Journal of Science, Technology and Society (IJSTS), cilt 3, no. 4, ss. 164-173, 2015.
• J. A. Aranda, C. Beneyto, M. Sanchez-Juny ve E. Blade, “Efficient design of road drainage systems,” Water, cilt 12, no. 13, ss. 16-61, 2021.
• Z. A. A. Farukh ve V. P. Ravekar, “Study on Drainage Related Performance of Flexible Highway Pavements,” International Journal on Recent and Innovative Trend in Technology, cilt 2, no. 9, ss. 79-89, 2016.
• A. Pedrozo-Acuna, G. Moreno, P. Mejia-Estrada, P. Paredes-Victoria, J. A. Brena-Naranjo ve C. Meza, “Integrated approach to determine highway flooding and critical points of drainage,” Transoprtation Research Part D: Transport and Environment, no. 50, ss. 182-191, 2017.
• D. Mukherjee, “Highway surface drainage system & problems of water logging in road section.,” Int.J.Eng.Sci., cilt 3, ss. 44-51, 2014.
• H. Fidan ve T. Bağatur, “Kent İçi Karayolu Alt Geçitlerde Yüzeysel Yağmur Suyu Drenajı İçin Hibrit Sistem Analizi: Diyarbakır Örneği,” Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, cilt 12, no. 2, ss. 269-283, 2023, doi: 10.55007/dufed.1276718.
• V. Gezder, “Kentiçi Yolların Yüzeysel Drenajı ve Erzurum Örneği,” Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 2009.
• FHWA, “Federal Highway Administration,” 1996. [Çevrimiçi]. Available: fhwa.dot.gov. [Erişildi: 03 03 2024].
• FHWA, “Federal Highway Administration,” 1996. [Çevrimiçi]. Available: fhwa.dot.gov. [Erişildi: 03 03 2024].
• H. Fidan, “Kent İçi Karayolu Alt Geçitlerde Yüzeysel Yağmur Suyu Drenajı İçin Hibrit Sistem Analizi: Diyarbakır Örneği,” Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır, 2023.
• “Karayolu Teknik Şartnamesi,” [Çevrimiçi]. Available: http://www.tamyol.com.tr. [Erişildi: 04 03 2024].
• “KGM, Karayolları Genel Müdürlüğü” [Çevrimiçi]. Available: https://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Root/default.aspx. [Erişildi: 02 03 2024].