OSMANLI DEVLETİ’NDE SİYASAL İKTİDAR UNSURU OLARAK HAREM

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 1 - Yıl:2011 Sayı: 1, 1 - 13, 01.06.2011

Seyfettin Aslan

Öz

Osmanlılar cariyelik sistemi ve harem üyelerinin politik evlilikleriyle haremi siyasal
iktidardan uzak tutmaya çalışmışlardır. Buna rağmen 17. yüzyılın ilk yarısındaki altı sultanın
tahta çıktıklarında çocuk ya da aklen ehliyetsiz olmaları haremin müdahalesini
kolaylaştırmıştır.
Kadınlar saltanatı denilen süreç, Hürrem Sultan’la başlayıp, Turhan Sultan’ın bu gücünü
kullanmayacağını açıklamasıyla sona ermiştir.
Şehzade sancaklarının ortadan kaldırılması ve kafes sisteminin getirilmesi, padişah annesinin
ve diğer şehzade annelerinin tek bir fiziksel alanda yerleşmeleri valide sultanın gücünü artırmıştır.
Bütün bunların yanında, Osmanlı hanedan ailesinin yapısı ve üremeye ilişkin düzenlemeler de valide
sultanın gücünü artırmıştır.
Valide sultanın güçlenmesine paralel olarak kızlarağasının da gücü artmıştır. Kızlarağası, 16.
yüzyılın sonlarından itibaren bir yandan büyük vakıflar yoluyla merkezin taşrayı denetiminde kritik
roller üstlenmiş, diğer yandan da iktidar ve mevki elde etme mücadelesinde önemli bir aktör haline
gelmiştir.

Anahtar Kelimeler

Harem, Politik İktidara Müdahale, Valide Sultan, Kızlarağası

HAREM HAREM, AS A PART OF POLITICAL POWER IN OTTOMAN STATE

Öz

Ottomans tried to get away harem from political power by slavery system and polilitic
marriage of harem memberships. However, intervention of harem eased because of sultans who
ascend to throne as a infant or mental retardation in the begining of 17. century.
The process of sovereignty of harem started with Hurrem Sultana and ended with Turhan
Sultana who declared that she has never used this power.
Abolition of province of princes and cage system caused physical concentration at sultan’s
palace so all of these increasad power of sultana. İn addition to these, the power of sultana increased
because of the structure of Ottoman dynasty and arrangement related with reproduction.
The power of eunuch increased with parallel to the power of sultana. Eunuch committed
critical role by made central control over provinces with charitable fund and in the other side he
become important actor in political struggle in the end of 16. century

Anahtar Kelimeler

Harem, İntervention to Political Power, Sultana, Eunuch