THE PERSPECTIVE OF POLITICAL PARTIES ON INDIVIDUAL ARMAMENT IN TURKEY

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 23, 335 - 357, 28.05.2022

Gökhan Tuncel , Alpcan Acar

https://doi.org/10.53092/duiibfd.1030943

Öz

In this study, the perspective of political parties that have parliamentary groups in Turkey between 2002-2021 on individual armament is examined. In the study, first of all, the issue of armament at the conceptual level, the reasons that push individuals to take up armament and the level of individual armament in Turkey are discussed. Afterwards, the approaches of the political parties in the country towards individual armament are evaluated through the legislative activities of the deputies. It has become a obligation beyond the necessity for political parties to take responsibility for the prevention or reduction of individual armament that threatens social security. Like many other problems in Turkey, the political institution's inability to develop a policy with integrity and continuity on the issue of individual armament is a matter of approaching the issue with a reactive approach. In addition, the fact that political parties do not act together in the issue of individual armament, which negatively affects all layers of the society, further increases the social impact of the problem. In the study, after determining the level of interest of political parties in individual armament, the approaches of political parties that put the issue on their agenda are discussed from different aspects.

Anahtar Kelimeler

Security, Legislature, Political Parties, Armamen

TÜRKİYE’DE SİYASİ PARTİLERİN BİREYSEL SİLAHLANMAYA BAKIŞI

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de 2002–2021 arası dönemde parlamentoda grubu bulunan siyasi partilerin bireysel silahlanmaya bakışı irdelenmektedir. Çalışmada öncelikle kavramsal düzeyde silahlanma konusu, bireyleri silahlanmaya iten nedenler ile Türkiye’deki bireysel silahlanma düzeyi ele alınmaktadır. Sonrasında ise, ülkedeki siyasi partilerin bireysel silahlanmaya yönelik yaklaşımları, milletvekillerinin yasama faaliyetleri üzerinden değerlendirilmektedir. Toplumsal güvenliği tehdit eden bireysel silahlanmanın engellenmesi veya azaltılmasına yönelik siyasi partilerin sorumluluk üstlenmesi gerekliliğin de ötesinde bir zorunluluk halini almıştır. Türkiye’de pek çok sorun gibi, bireysel silahlanma sorunu üzerinde de siyaset kurumunun bütünselliği ve devamlılığı bulunan bir politika geliştirememesi, konuyu tepkisel bir yaklaşımla ele alması söz konusudur. Ayrıca, toplumun bütün katmanlarını olumsuz etkileyen bireysel silahlanma konusunda, siyasi partilerin birlikte hareket etmemesi, sorunun toplumsal etkisini daha da artırmaktadır. Çalışmada siyasi partilerin bireysel silahlanmaya yönelik ilgi düzeyleri belirlendikten sonra, konuyu gündemine alan siyasi partilerin yaklaşımları farklı yönleriyle tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Güvenlik, Yasama, Siyasi Partiler, Silahlanma.

Kaynakça

• Amnesty International. (t.y.). https://www.amnestyusa.org/wp-content/uploads/2018/09/Fact- Sheet-Community-Level-Gun-Violence.pdf, (Erişim Tarihi: 12.03.2021).
• Avcı, Ş. (2018). Bireysel silahlanma ve toplumsal şiddet: Samsun/Çarşamba ilçesi örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı: Samsun.
• Aydın, Ö. (2019). Amerika Birleşik Devletleri'nde bireysel silahlanma ve sonuçları. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (6), 25-37.
• Babacan, N. (2020). Hürriyet: https://www.hurriyet.com.tr/gundem/bir-tikla-silah-alma-yasaklaniyor-41440375, adresinden alınmıştır.
• Barutçu, A. (2013). Türkiye’de erkeklik inşasının bedensel ve toplumsal aşamaları. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı.
• CNNTÜRK. (2019). İçişleri Bakanlığı: 2018'de 77 bin 185 silah ruhsatı verildi: https://www.cnnturk.com/yerel-haberler/ankara/icisleri-bakanligi-2018de-77-bin-185-silah-ruhsati-verildi-993216, (Erişim Tarihi: 19.05.2021).
• Congar, K. (2021). ABD Başkanı Joe Biden bireysel silahlanmayla ilgili kararnameleri imzaladı. Euronews: https://tr.euronews.com/2021/04/09/abd-baskan-joe-biden-bireysel-silahlanmayla-ilgili-kararnameleri-imzalad, (Erişim Tarihi: 09.10.2021).
• Diyarbakır Bürosu. (2019). Bireysel silahlanma durdurulsun!, https://www.diyarbakirbarosu.org.tr/haberler/bireysel-silahlanma-durdurulsun, (Erişim Tarihi: 24.10.2021).
• Eren, A. (2005). Korku kültürü, değerler kültürü ve şiddet. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 8(8), 1-13.
• Eren, S. (2007). Toplumsal norm, ahlâk ve din. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11(2), 289-316.
• Erdoğan, G. (2007). Bireysel silahlanma, yaşama hakkı ve devletin pozitif yükümlülüğü. Hukuk Gündemi Dergisi, Bahar (7), 80-86. http://www.ankarabarosu.org.tr/siteler/ankarabarosu/hgdmakale/2007-1/13.pdf.
• Haberiniz.com. (2018). Ümit Özdağ’: Teksas eyaletini değil, Türkiye Cumhuriyeti’ni yönetiyorsunuz. https://haberiniz.com.tr/gundem/umit-ozdag-teksas-eyaletini-degil-turkiye-cumhuriyetini-yonetiyorsunuz-13042018/, (Erişim Tarihi: 19.05.2020).
• Hürriyet. (2019). İçişleri Bakanı Süleyman Soylu yaklaşık 2 yıllık bilançoyu açıkladı: ‘Havadan’ 35 ölüm 10’u çocuk, https://www.hurriyet.com.tr/gundem/icisleri-bakani-suleyman-soylu-yaklasik-2-yillik-bilancoyu-acikladi-havadan-35-olum-10u-cocuk-41207902, (Erişim Tarihi: 20.05.2020).
• Hürriyet. (2018). Silaha karşı çıkmak barışı kucaklamaktır: https://www.hurriyet.com.tr/gundem/silaha-karsi-cikmak-barisi-kucaklamaktir-40789779, (Erişim Tarihi: 20.05.2020).
• Ingraham, C. (2015). There are now more guns than people in the United States. The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/news/wonk/wp/2015/10/05/guns-in-the-united-states-one-for-every-man-woman-and-child-and-then-some/, (Erişim Tarihi: 12.03.2021).
• Kalaycı, İ. (2011). Türkiye ve Dünya bağlamında bireysel silah(lanma) sorunu ve psiko-ekonomik çözümlemesi: ‘Sürdürülebilir silahsızlanma’ için bir manifesto. Umut Vakfı, (s. 1-145). Malatya.
• Karp, A. (2018). Estimating global civilian-held fire arms numbers. Geneva: Small Arms Survey.
• Kaya, P. P. (2012). Güvenli yaşam için hukuk. Umut Vakfı, (s. 1-9).
• Mepa News, (2018), Dünyada en yüksek cinayet oranlarına sahip ülkeler, https://www.mepanews.com/dunyada-en-yuksek-cinayet-oranlarina-sahip-ulkeler-900h.htm, (Erişim Tarihi: 22.11.2020).
• Milligazete. (2019). CHP'li Başarır: AKP döneminde bireysel silahlanma arttı: https://www.milligazete.com.tr/haber/1774998/chpli-basarir-akp-doneminde-bireysel-silahlanma-artti, (Erişim Tarihi: 18.05.2020).
• Newton, K., & van Deth, J. W. (2014). Karşılaştırmalı siyasetin temelleri. (Çev. E. Saraçoğlu), Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Orhan, G., & Yeter, Ö. B. (2019). Bir iç güvenlik sorunu olarak bireysel silahlanma: Türkiye için durum değerlendirmesi ve politika alternatifleri. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 130-143.
• Peters, R. (2012). Small arms: No single solution. UN Chronicle, 46(2), p.61-65 https://www.un-ilibrary.org/content/journals/15643913/46/2/13/read, (Erişim Tarihi: 16.03.2021).
• Sahih-i Müslim. (t.y.). Sahih-i müslim. (Çev. Abdullah Feyzi Kocaer). Hüner Yayıncılık.
• Tekin, D. (2015). Müslim ve el-Câmiu’s-Sahîh’i üzerine. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2(1). 49-68.
• Tokyay, M. (2019). 28 Eylül bireysel silahsızlanma günü: Türkiye'de son durum ne?, https://tr.euronews.com/2019/09/28/28-eylul-bireysel-silahsizlanma-gunu-turkiye-de-son-durum-ne, (Erişim Tarihi: 24.10.2021).
• Topçu, O., Hocaoğlu, Ç., Güveli, H., Kandemir, G., & Bahçeci, B. (2014). Bir eğitim hastanesi psikiyatri polikliniğine silah ruhsatı için başvuran olguların değerlendirilmesi. Adli Tıp Kurumu, 29-37.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2003). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d22/2/2-0183.pdf, (Erişim Tarihi: 17.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2005a). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d22/2/2-0576.pdf, (Erişim Tarihi: 18.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2005b). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d22/2/2-0612.pdf, (Erişim Tarihi: 18.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2006a). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d22/2/2-0936.pdf, (Erişim Tarihi: 17.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2006b). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d22/2/2-1005.pdf, (Erişim Tarihi: 17.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2006c). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d22/2/2-0846.pdf, (Erişim Tarihi: 03.10.2021).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2009). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d23/2/2-0514.pdf, (Erişim Tarihi: 18.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2016a). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d26/2/2-0739.pdf, (Erişim Tarihi: 18.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2016b). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu https://www2.tbmm.gov.tr/d26/2/2-1392.pdf, (Erişim Tarihi: 19.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2017). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d26/2/2-1627.pdf,(Erişim Tarihi: 18.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2018a). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-1394.pdf, (Erişim Tarihi: 18.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2018b). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-0747.pdf, (Erişim Tarihi: 19.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2018c). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d26/2/2-2121.pdf, (Erişim Tarihi: 03.10.2021).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019a). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-1549.pdf, (Erişim Tarihi: 18.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019b). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-1909.pdf, (Erişim Tarihi: 18.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019c). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-1763.pdf, (Erişim Tarihi: 18.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019d). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-1648.pdf, (Erişim Tarihi: 19.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2020). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-2742.pdf, (Erişim Tarihi: 19.05.2020).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2021a). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu, https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-3717.pdf, (Erişim Tarihi: 06.10.2021).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2021b). Kanun tasarı ve teklifleri sorgu formu , https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-3709.pdf, (Erişim Tarihi: 06.10.2021).
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2015). İllerde yaşam endeksi: 2015, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1106, (Erişim Tarihi: 15.05.2020).
• Umut Vakfı. (2015). Umut Vakfı – Türkiye silahlı şiddet haritası 2015, http://umut.org.tr/umut-vakfi-turkiye-silahli-siddet-haritasi-2015/, (Erişim Tarihi: 10.05.2020).
• Umut Vakfı. (2016). Umut Vakfı – Türkiye silahlı şiddet (cinayet) haritası 2016 - Ocak 2017,http://umut.org.tr/umut-vakfi-turkiye-silahli-siddet-haritasi-2016/,(Erişim Tarihi: 10.05.2020).
• Umut Vakfı. (2017). Umut Vakfı – Türkiye silahlı şiddet (cinayet) haritası 2017 - Ocak 2018, http://umut.org.tr/umut-vakfi-turkiye-silahli-siddet-haritasi-20172/,(Erişim Tarihi: 11.05.2020).
• Umut Vakfı. (2018b). Umut Vakfı “Türkiye silahlı şiddet haritası” 2018 Raporu- Ocak 2019,http://umut.org.tr/umut-vakfi-turkiye-silahli-siddet-haritasi-2018/,(Erişim Tarihi: 12.05.2020).
• Umut Vakfı. (2018a). 15 Temmuz sonrası bireysel silahlanma arttı, http://umut.org.tr/15-temmuz-sonrasi-bireysel-silahlanma-artti/, (Erişim Tarihi: 17.05.2020).
• Umut Vakfı. (2019). Umut Vakfı “Türkiye silahlı şiddet haritası” 2019 Raporu,http://umut.org.tr/umut-vakfi-turkiye-silahli-siddet-haritasi-2019/, (Erişim Tarihi: 13.05.2020).
• Yıldırım, S. (2018). Türkiye’de son on yılda işlenen kadın cinayetleri üzerine: sebep, sonuç ve öneriler. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi. Mecmua Yıl: 3, Sayı: 6. s. 1-21.
• Zurcher, A. (2017). ABD'nin bireysel silahlanmayı kontrol edememesinin 5 nedeni, BBC New Türkçe, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-41513561, (Erişim Tarihi: 22.11.2020).