20. YÜZYILIN BAŞINDA OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E SİGORTA SİSTEMİ VE ULUSLARARASI SİGORTA ŞİRKETLERİ ÜZERİNE TESPİTLER

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 41 - 66, 30.06.2023

Erdal İnce

https://doi.org/10.58853/dumad.1263905

Öz

Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nin son dönemi ile Erken Cumhuriyet Dönemi’ni kapsayan 19. yy sonu, 20. yy. ilk çeyreği ve hemen sonrasındaki dönemde sigortacılık faaliyetleri ele alınmıştır. Ayrıca uluslararası sigorta şirketlerinin, Osmanlı şehirlerinde açmış oldukları yangın, hayat, kaza, gibi sigorta acenteleri üzerine tespitler yapılmıştır.
Bu dönemde Avrupalı devletler, Osmanlı şehirlerini ticari nüfuz alanı olarak seçmişlerdir. Fabrikasyon üretimin artması ile ithal ürünlerin, Osmanlı liman şehirlerine akın ettirilmesi ve Avrupalı tüccarlar yoluyla iç pazara aktarılması süreçlerinde yaşanan riskler, sigortaya olan ihtiyacı arttırmıştır. Deniz nakliye sigortacılığı ile başlayan Osmanlı sigortacılığı, diğer sigorta türlerine olan gereksinimi de beraberinde getirmiştir. Avrupalı devletler, ticari nüfuz alanlarının fazla olduğu şehirlerde, şirketlerinin acentelerini açmışlardır. Burada dikkat çeken en önemli unsur, sigorta türlerine göre şirketlerin neredeyse tamamı yabancı menşeilidir.
Çalışmamızda uluslararası sigorta şirketlerinin Osmanlı şehirlerindeki ticari nüfuzları ve konjonktürel bağlamda Avrupa devletlerinin dönem içerisindeki siyasi ve ticari etkileri üzerine belge ve kaynaklarla ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sigorta, Acente, Meşrutiyet, Cumhuriyet, Yangın, Hayat, Kaza

Destekleyen Kurum

Bayındır Gençlik ve Spor İlçe Müdürlüğü

The Insurance System from the Ottoman Empire to the Republic at the Beginning of the 20th Century and Findings on International Insurance Companies

Öz

In this study, the end of the 19th century and the 20th century, covering the last period of the Ottoman Empire and the Early Republican Period. Insurance activities in the first quarter and the period immediately following are discussed. In addition, determinations were made on insurance agencies such as fire, life, accident, etc. that international insurance companies opened in Ottoman cities.
During this period, European states chose the Ottoman cities as a commercial sphere of influence. With the increase in fabricated production, the risks experienced in the process of flooding the imported products to the Ottoman port cities and transferring them to the domestic market through European traders increased the need for insurance. Ottoman insurance, which started with maritime shipping insurance, brought the need for other types of insurance. European states have opened their companies' agencies in cities where their commercial spheres of influence are high. The most striking factor here is that almost all of the companies are of foreign origin, according to insurance types.
In our study, the commercial influence of international insurance companies in Ottoman cities and the political and commercial effects of European states in the cyclical context are discussed with documents and resources.

Anahtar Kelimeler

Insurance, Agency, Constitutional Monarchy, Republic, Fire, Transport, Life, Accident

Kaynakça

• BOA. Y.A.RES. 134/11.01, (H. 17.12.1323).
• BOA. MV. 232/115, (H. 08.02.1332).
• BOA. MV. 185/6, (H. 05.03.1332).
• BOA. HR. İM. 48/16, (M. 05.05.1923).