Eğitim Binalarının Aydınlatma Performansı Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2020, , 783 - 798, 15.06.2020

İrem Bayram Özge Akboğa Kale , Selim Baradan

https://doi.org/10.24012/dumf.558171

Cited By: 2

Öz

Aydınlatma,
görsel konforu etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Eğitim binalarında
doğru aydınlatma sisteminin seçilmesi öğrenci ve eğitmenin performansını olumlu
bir şekilde etkilerken; yanlış aydınlatma göz kuruması, göz yaşarması, bulanık
görme, göz yorgunluğu ve baş ağrısına sebep olmaktadır. Bu çalışmada Ege
Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği bölüm binası ve bina eklentisi olan bölüm
laboratuvarındaki aydınlatma koşulları kullanıcı sağlığı açısından
incelenmiştir. Çalışma kapsamında iç ortam aydınlık düzeyi, aydınlatma türleri
ve önemi kullanıcı sağlığı açısından ele alınmıştır. 2015-2016 öğretim yılı
bahar dönemi ve 2016-2017 öğretim yılı güz dönemi içerisinde Lüxmetre cihazı
kullanılarak derslikler, konferans salonu, çalışma salonu, bilgisayar odası,
teknik çizim dersliği, merdiven, koridor ve laboratuvarlar olmak üzere toplamda
14 farklı iç mekânda aydınlık düzeyi ölçümü yapılmıştır. Doğal aydınlatma,
yapay aydınlatma ve doğal ile yapay aydınlatma aydınlık düzeyleri ölçülmüş ve
ölçüm sonuçları TS EN 12464-1 Standardı ile karşılaştırılmıştır. Ayrıca farklı
katlarda ve yönlerde yer alan derslikler için günün değişik saatlerindeki,
yılın farklı aylarındaki aydınlık değerleri irdelenmiş ve eksikliklerin
düzeltilebilmesi için öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Doğal Aydınlatma, Yapay Aydınlatma, Aydınlık Düzeyi, Kullanıcı Sağlığı

Kaynakça

• Anon, (2000). IESNA, Lighting Handbook, Ed. M.S.Rea, USA.
• AS/NZS 1680.2.3: Interior and Workplace Lighting, Part 2.3: Specific Applications – Educational and Training Facilities, (2008) Council of Standards of Australia and New Zealand.
• Bostancı Başkan, T. ve Şerefhanoğlu Sözen, M. (2006). Dersliklerde Görsel Konfor ve Etkin Enerji Kullanımı – Bir Örnek Derslik Aydınlatması, Megaron Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi E-Dergisi, 1(2), 143-153.
• Capeluto, J.G., (2003). The Influence Of The Urban Environment On The Availability of Daylighting in Office Buildings in Israel, Building and Environment, sayfa 38, s. 745-52.
• CIBSE (2002), Code for lighting, Oxford, Butterworth-Heinemann.
• DIN 5034-4: 1994. Daylight in Interiors - Part 4: Simplified Method Of Determining Window Sizes For Dwellings (1994). German Institute for Standardization (Deutsches Institut für Normung).
• Güvenkaya, R., Küçükdoğu, M., (2009). İlköğretim dersliklerinde aydınlatma enerjisi yönetiminde yönlere göre uygun cephe seçeneklerinin belirlenmesi, İTÜ dergisi/a, cilt 8, Sayı 2, s. 77-88.
• Köknel Yener, A., Kutlu Güvenkaya, R., Şener, F. (2009). İlköğretim Dersliklerinin Görsel Konfor Açısından İncelenmesi ve Değerlendirilmesi, İTÜ Dergisi/a, Mimarlık, Planlama, Tasarım, 8(1), 105-116.
• Kruger, L.E., Dorigo, A.L, (2008). Daylighting Analysis in A Public School in Curitiba, Brazil, Renewable Energy, sayfa 33, s. 1695-1702.
• Leslie, R.P., (2003). Capturing The Daylight Dividend in Buildings, Why and How?, Building and Environment, sayfa 38, s. 381-5.
• Sirel, Ş., (1992), Aydınlığın niteliği, Kitapçık no. 4, YFU.
• Sirel, Ş. (1997). Aydınlatma sözlüğü, YEM Yayın, İstanbul.
• Şerefhanoğlu, M., (1992). Yapıların İç Aydınlatmasında Günışığı ile Lamba Işığının Temel Özellikleri Ve Ayrımları, Yıldız Mimarlık Fakültesi Yayını, İstanbul.
• TS EN 12464-1: Işık ve Aydınlatma-Çalışma alanlarının aydınlatılması- İç Ortam çalışma alanları (2013). Aydınlatma ve Bina İçi Tesisleri ile Yardımcı Donanımları Teknik Komitesi, Ankara.
• Winterbottom, M, Wilkins, A., (2009). Lighting And Discomfort in The Classroom, Journal of Environmental Psychology, sayı 29, s. 63-75.
• Yener, A.K., Güvenkaya, R., Şener., F., (2009), İlkokul Sınıflarında Görsel Konfor ve Enerji Verimi, TTMD Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Klima, Yangın ve Sıhhi Tesisat Dergisi, Temmuz- Ağustos, 30-5