Bitlis ve Muş illerinin iklim değişikliği çerçevesinde uzun dönem sıcaklık değişimi karşılaştırması

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 1, 419 - 428, 04.04.2018

Sertaç Atabey Z. Fuat Toprak

Öz

Bu çalışma kapsamında, ortalama otuz yıllık bir süreç içerisinde Bitlis ve Muş illerinin ortalama sıcaklık iklim değişkeni açısından küresel iklim değişikliğinden etkilenip etkilenmediği üzerine araştırma yapılmış ve etkilenmişse bu değişimin nasıl ve ne kadar gerçekleştiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Sıcaklık değişimlerinin tespiti için Bitlis ile Muş illerine ait, uzun dönem ortalama sıcaklık verileri kullanılmıştır.

Bitlis ve Muş illerine ait meteorolojik veriler Bitlis Meteoroloji İl Müdürlüğü’nden temin edilmiştir. Elde edilen bu veriler Excel ortamında zaman serisi grafiklerine dönüştürülmüştür. Böylece ortalama sıcaklık iklim değişkeni için ayrı ayrı eğilim çizgileri oluşturulmuş ve eğilim çizgisi denklemleri belirlenmiştir.. Elde edilen bu denklem ve değerler oluşturulan bir tabloya aktarılmıştır.

Değişen veri uzunluğunca kontur haritalar oluşturulmuştur. Bu kapsamda ortalama sıcaklık değişkeni için oluşturulan kontur haritalar yorumlanarak bölgenin küresel iklim değişikliğinden ortalama sıcaklık değişkeni açısından etkilenip etkilenmediği, etkilenmişse hangi yönde etkilendiği açıklanmaya çalışılmıştır.

Bu çalışma kapsamında yapılan araştırmalar sonucunda Bitlis ile Muş illerinin bulunduğu yerel bölgede iklimde ortalama sıcaklık değişkeni açısından önemli değişmeler olduğu bu değişimin artış yönünde bir eğilim içerisinde olduğu ve ele alınan her iki il için değişimin paralellik gösterdiği sonucuna varılmış dolaysıyla söz konusu bölgenin küresel iklim değişikliğinden etkilenmiş olabileceği kanısı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Küresel iklim değişikliği, küresel ısınma, sıcaklık

Kaynakça

• Balık, İ., Düzgüneş, E., Sağlam, N. E., (2008).Küresel Isınma veİklim Değişikliği. EgeUniverstyJournal of FisheriesandAquaticSciences, 25, 89-94.
• Batan, M., Toprak, Z. F.., Küresel iklim değişikliğinin olumlu etkileri ve bu etkilerin iklim değişikliğine uyum kapsamında değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi Cilt:6 Sayı:2, Aralık 2015
• Hamidi, N.,Şen, Z.,Toprak, Ş.,Toprak, Z. F., (2013). Climaticidentityassessment of theclimatechange. International Journal of Global Warming, 5(1), 30-45.
• Kovancılar, B., (2001). Küresel Isınma Sorununun Çözümünde Karbon Vergisi ve Etkinliği. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 7-20.
• Öztürk, K. (2002). Küresel iklim değişikliği ve Türkiye’ye olası etkileri. GÜ Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 47-65.
• Türkeş, M., (2001). Küresel iklimin korunması, İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Türkiye. Tesisat Mühendisliği, 61, 14-29.TMMOB Makina Mühendisleri Odası, Süreli Teknik Yayın 61: 14-29.