Pandeminin Tüketici Kredileri ile Kredi Kartı Kullanımına Etkisi: Türkiye Örneği (2017-2021) ve Kurumsal İktisat Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme

Yıl 2022, , 519 - 535, 31.07.2022

İbrahim Arslan , Tuğçe Metin

https://doi.org/10.55179/dusbed.1030993

Öz

Bireyin satın almak istediği mal veya hizmeti bankadan borçlanma yoluyla edinmesini sağlayan tüketici kredisi uygulaması dünyada 1928, Türkiye’de 1988 yılından beri kullanılmakta olup kredi kartları ise 1950’li yıllardan bu yana tüketiciler tarafından aktif kullanılmaktadır. Tüketici kredisi de kredi kartı da özünde, nakit ihtiyacını kendi imkanları ile gideremeyen bireye ekonomik anlamda hareket kabiliyeti kazandırmaktadır. Bu çalışmada Mart 2020 tarihinde ilan edilen pandeminin Türkiye’de tüketici kredileri ve kredi kartı tutarları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışma, pandeminin tüketici kredisi ve kredi kartı tutarlarının istatistiki olarak anlamlı ölçüde arttırdığı hipotezlerine dayanmaktadır. BDDK’nın 2017 – 2021 kredi ve kredi kartı tutarları dikkate alınarak, SPSS 26.0 paket programı Independent T-Test aracılığı ile gerçekleştirilen analizler sonucunda, çalışmanın hipotezleri doğrulanmıştır. Pandemi sonrası tüketici kredisi tutarları ile kredi kartı tutarları, pandemi öncesine kıyasla istatistiki açıdan anlamlı farklılık göstermiştir. Yapılan analizler Kurumsal İktisat bakış açısıyla değerlendirilmeye çalışılmıştır. Pandemi döneminde artan kredi ve kredi kartı tutarlarının, tüketiciler tarafından vade tarihlerinde ödenememesi halinde, bankacılık sektörünün kredi daralması yaşayabileceği, artı değer yaratmayan bireysel borçlanmanın ise uzun vadede ekonomik göstergeleri olumsuz etkileyeceği, konjonktürel bir dalgalanma yaşanabileceği yorumu getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tüketici Kredisi, Kredi Kartı, Pandemi, Kurumsal İktisat

The Effect Of The Pandemic On Consumer Loans And Credit Card Use: The Case Of Turkey (2017-2021) And An Evaluation From Institutional Economics Perspective

Öz

The consumer loan application, which enables the individual to obtain the goods or services they want to buy by borrowing from the bank, has been used since 1928 in the world and 1988 in Turkey, and credit cards have been actively used by consumers since the 1950s. Both consumer loans and credit cards provide economic mobility to individuals who cannot meet their cash needs by their own means. In this study, the effect of the pandemic announced in March 2020 on consumer loans and credit card amounts in Turkey was examined. The study is based on the hypotheses that the pandemic has statistically significantly increased consumer loan and credit card amounts. The hypotheses of the study were confirmed as a result of the analyzes carried out by the SPSS 26.0 package program Independent T-Test, taking into account the 2017 – 2021 loan and credit card amounts of the BRSA. Post-pandemic consumer loan amounts and credit card amounts showed statistically significant differences compared to pre-pandemic. The analyzes were tried to be evaluated from the point of view of Institutional Economics. It has been commented that if the increased credit and credit card amounts during the pandemic period cannot be paid by the consumers on the due dates, the banking sector may experience a credit contraction, while individual borrowing that does not create added value will adversely affect the economic indicators in the long run and there may be a cyclical fluctuation.

Anahtar Kelimeler

Consumer Loan, Credit Card, Pandemic, Institutional Economics

Kaynakça

• AEGON, (2020). Economic Impact of the Coronavirus Crisis: What can we learn from past pandemics?,https://www.aegonassetmanagement.com/us/thought-leadership/blog/macro-research/economic-impact-of-the-coronavirus-crisis-what-can-we-learn-from-past-pandemics/. (E.T.: 01.06.2022)
• Akkayan Yıldırım, A. , (2016). Kredi Kartı Sözleşmelerinin Bağlı Tüketici Kredisi Olarak Nitelendirilip Nitelendirilemeyeceği Sorunu. Journal of Istanbul University Law Faculty, 73 (1), 261-278.
• Apaydın, Ş. (2018). Türkiye'de Banka Kredilerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri. Ömer Halis Demir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11 (4), 15-28.
• Arısoy, İ. & Aytun, C. (2014), Türkiye’de Tüketim Harcamaları, Krediler ve Tüketici Güveni Arasındaki İlişkilerin Analizi, Business and Economics Research Journal, 5(2), 33-45.
• Bal, H., & Çuhadar, P. (2021). Gelime İktisadı Üzerine Kuramsal Tartışmalar ve Yeni Kuramsal İktisadın Katkıları. Ömer Halis Demir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14 (2), 578–597.
• Begley, S., (2013). Flu-conomics: The next pandemic could trigger global recession, Reuters, https://www.reuters.com/article/us-reutersmagazine-davos-flu-economy/flu-conomics-the-next-pandemic-could-trigger-global-recession-idUSBRE90K0F820130121 (E.T.: 01.06.2022)
• Bell, C., & Lewis M., (2004). The Economic Implications of Epidemics Old and New, World Economics, 5 (4) October, 1-34.
• Beşkaya, A. & Ursavaş, U.; (2014). Eski ve Yeni Kurumsal İktisat: Karşılaştırmalı Bir Analiz, Journal of Business Economics and Political Science, 3 (5), 1-16.
• BDDK, (2021). Aylık Bülten https://www.bddk.org.tr/bultenaylik (E.T.: 13.10.2021).
• Büyüköztürk, Ş., (2008). Sosyal Bilimler için İstatistik, 12. Baskı Pegem Akademi, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş. & Çokluk, Ö. & Köklü, N. (2012), Sosyal Bilimler için İstatistik, 19. Baskı Pegem Akademi, Ankara.
• Christopoulos, D.K. ve Tsionas, E.G. (2004). Financial Development and Economic Growth: Evidence from Panel Unit Root and Cointegration Tests. Journal of Development Economics, 73(1), 55–74.
• Demir, O. & Esen, A. (2021), Covid 19’un Yıkıcı Ekonomik Etkileri ve Türkiye Ekonomisinde Dönüşüm İhtiyacı, Journal of Emerging Economies and Policy, 6 (1), 88-105.
• Demiroğlu, U., (2019). TL Değer Kaybı Karşısında İhracatın Karlılığı, TCMB Ekonomi Notları, 0 (9), 2-9.
• Derya, H., (2017). Kurumsal İktisadın Katkıları Üzerine Değerlendirme, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (63), 1092-1110.
• Dumrul, C., (2010). Türk Ekonomisinde Para İkamesinin Belirleyicilerinin Sınır Testi Yaklaşımı ile Eş-Bütünleşme Analizi, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0 (35), 199-231.
• Ersin, İ., (2018). İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Test Edilmesi: Mınt Ülkeleri Örneği, Ekonomi, İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 28-38.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
• Güven, S. (2002). Türkiye'de Banka Kredileri ve Büyüme İlişkisi. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 17 (197), 88-100.
• Hamza, H., (1991), Türk Bankacılık Sektöründe Kredi Kartları, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hunt, E.K. & Lautzenheiser, M., (2011), İktisadi Düşünce Tarihi Eleştirel Bir Perspektif (Çev. Aslan, V.U.), 2. Baskı, Phoenix Yayınevi, Ankara.
• Jayaratne, J. & Strahan E.P. (1996). The Finance-Growth Nexus: Evidence from Bank Branch Deregulation. Quarterly Journal of Economics, 111(3), 639-670.
• İbrahimoğlu, İ., (1996), Türkiye'de Bireysel Krediler ve Muhasebeleştirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Fakültesi Muhasebe Denetim Bilim Dalı.
• İşcan, A, (2003), Banka Kredilerindeki Daralmanın Ekonomik Etkileri ve Krizlerdeki Gelişimi, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, T.C. Merkez Bankası Bankacılık ve Finans Kuruluşları Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Kama, Ö., (2011). Yeni Kurumsal İktisat Okulunun Temelleri, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (2), 183-204.
• Karahan, Ö, & Yılgör, M. & Özekin, A.A., (2018), Türkiye’de Banka Kredilerindeki Genişleme ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 55 (636), 25-36.
• Karaoğlu, Ö., (2020). Covid-19 Pandemisinin Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Etkileri -Salgınların İktisat Tarihi, 1. Baskı, İstanbul Üniversitesi Yayınevi.
• Kaya, F. (2009), Türkiye’de Kredi Kartı Uygulaması, 1. Baskı, İstanbul, Türkiye Bankalar Birliği.
• Kılıç F. & Torun M., (2018), Bireysel Kredilerin Enflasyon Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16 (1), 18-40.
• Mankiw, G.N., (2009)., (Orijinal Yayın Tarihi, 2007), Makroekonomi, (Çev. Ö.F. Çolak). 1. Baskı, Ankara: Eflatun Yayınevi.
• Öge Güney, & P., Turgut, K., (2020). Banka Kredi Hacmi ile İktisadi Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11 (21).
• Özçelik, E. & Özveren, E., (2015), Kurumsal İktisat’ın Dünü, Bugünü, Yarını, Ekonomik Yaklaşım, 26 (96), 17-57ss.
• Reserve Bank of Australia, (2022). Economic Effects of The Spanish Flu, https://www.rba.gov.au/publications/bulletin/2020/jun/economic-effects-of-the-spanish-flu.html (E.T.: 13.01.2022)
• Sağlık Bakanlığı, (2021). Pandemi, https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66494/pandemi.html (E.T.: 3.10.2021)
• Su. X., (2020). The Economic impact of Pandemic, case study of “Spanish Flu” in 1918-1920 Stockholm Unıversıty, Department of Economic History and International Relations Master's Thesis in Economic History with specialization in GPE.
• Sullivan, T. A. & Warren, E. & Westbrook, J.L., (2020), Credit Cards, The Fragile Middle Class: Americans in Debt, Yale University Press, 108-140.
• Şahin, D. & Durmuş, Ş., (2019), Yapısal Kırılmalı Testlerle Türkiye’de Bankacılık Sektörü Kredileri ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Analizi, Mali Çözüm Dergisi, 29 (151), 33-54.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed.), Boston: Allyn and Bacon.
• TCBM, (2022). Enflasyon Verileri, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Enflasyon+Verileri/Tuketici+Fiyatlari (E.T.: 03.06.2022)
• TDK, (2021). Sözlük, https://www.tdk.gov.tr/icerik/basindan/dilimize-bulasanlar/ (E.T.: 3.10.2021)
• Tuna, K., & Bektaş, H. (2015). Kredi Hacminin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Rolünün İncelenmesi: Türkiye Örneği. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5(9), 139-150.
• Turan, Z. & Nakiboğlu, A. & Bozkaya, Ş., (2015), Öğretileriyle T.B. Veblen, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3 (4), 161-200.
• Turgut, A., & Ertay, H. İ., (2016), Bankacılık Sektörünün Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Üzerine Nedensellik Analizi, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (4), 114-128.
• Türk, A., & Ak Bingül, B. & Ak, R. (2020). Tarihsel Süreçte Yaşanan Pandemilerin Ekonomik ve Sosyal Etkileri. Gaziantep University Journal of Social Sciences, Cilt 19 COVID-19 Özel Sayısı, 612-632.
• Uzunlar, E., (1990), Tüketici kredileri ve Türkiye'deki Bankalarda Uygulama, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8 (3-4) 59-82.
• Ümit, Ö. (2016). Türkiye’de Ticari Açıklık, Kredi Hacmi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkiler: Çoklu Yapısal Kırılmalı Zaman Serisi Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1): 471-499.
• Yılmaz, S. & İskenderoğlu, Ö., & Önal, Y. B. (2007). Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 311-326.
• WHO, (2021). WHO Coronavirus, https://covid19.who.int/ (E.T.: 3.10.2021)