İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN OKUL VE OKUL MÜDÜRÜ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 223 - 233, 30.12.2019

Durdağı Akan , Mehmet Ali Yarım

Öz

Bu araştırmanın temel amacı ilkokul öğrencilerinin
“okul” ve “okul müdürü” kavramlarına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla
ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubunu, Erzurum ilinin Yakutiye ilçesinde 2018-2019
eğitim öğretim yılında farklı ilkokullarda öğrenim gören 3. ve 4. sınıf
öğrencilerinden oluşan 80 kişilik bir grup oluşturmaktadır. Araştırma verileri araştırma kapsamında yer alan
ilkokul öğrencilerinin “Okul/okul müdürü….gibidir, çünkü…” cümlesini
tamamlamasıyla elde edilmiştir. Verilerin analiz edilmesinde ve yorumlanmasında
içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğrenciler okul kavramına ilişkin 39, okul müdürü
kavramına ilişkin ise 43 metafor üretmişlerdir. Öğrencilerin % 92.4’ü okulu
olumlu bir kavram olarak algılamaktadırlar ve okulu öğretici, geliştirici bir
yaşam alanı bir eğlence ve oyun merkezi olarak görmektedirler. Öğrencilerin
okul müdürü kavramına ilişkin ürettikleri 43 metaforun 38’ i olumludur. Öğrenciler okul müdürünü bir yandan ailesinin bir
üyesi görüp severken diğer yandan da sinirli yapısı ve yönetsel ağırlığı
nedeniyle bir korku unsuru olarak da görmektedirler.

Anahtar Kelimeler

okul, metafor

Kaynakça

• KaynakçaAbdelwali M. (2007). Metaphor, Simile, Culture: Beyond The Linguistic Expression. Saarbrücken: VDM Verlag.Akan, D., Yalçın, S. ve Yıldırım, İ. (2014). “Okul Müdürü” Kavramına İlişkin Öğretmenlerin Metaforik Algıları. İlköğretim Online, 13(1), 169-179.Ayverdi, İ. (2005). Misâlli Büyük Türkçe Sözlük, C. 1, İstanbul: Kubbealtı Neşriyât.Baker, P. J. (1991). Mindful Engagement: Metaphors For School Improvoment. The Education Digest, 7, 32–35.Balcı, A. (2007). Etkili Okul- Okul Geliştirme, Kuram Uygulama Ve Araştırma. Ankara: Pegem A Yayıncılık.Balcı, F. A. (2011). Okul Metaforları: İlköğretim Müfettişlerinin Okul Algıları, Eurasian Journal Of Educational Research, 3 (44), 27-38Ben-Peretz, M., Mendelson, N. & Kron, F. W. (2003). How Teachers İn Different Educational Context View Their Roles. Teaching And Teacher Education, 19, 277-290.Cerit, Y. (2006). Öğrenci, Öğretmen Ve Yöneticilerin Okul Kavramıyla İlgili Metaforlara İlişkin Görüşleri. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(3), 669–699.Cerit, Y. (2008). Öğretmen Kavramı İle İlgili Metaforlara İlişkin Öğrenci, Öğretmen Ve Yöneticilerin Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712Çelikten, M. (2004). Bir Okul Müdürünün Günlü Ü, F Rat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 123-136.Çelikten, M. (2006). Kültür Ve Öğretmen Metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 269-283.Çobanoğlu, N., ve Gökalp, S. (2015). Öğretmen Adaylarının Okul Müdürüne İlişkin Metaforik Algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(31), 279-295.Demirtaş, H., & Çoban, D. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Öğretim Elemanlarına İlişkin Metaforları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 1279-1300Demirtaş, Z. (2005) İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Performanslarını Değerlendirme Ölçütleri, Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 44, 489-50Doğan, D. (2014). Öğretmen Adaylarının Perspektifinden Okul Kavramının Metaforlarla Analizi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 7(3), 361-382.Dönmez, Ö. (2008). Türk Eğitim Sisteminde Kullanılan Yönetici Metaforları. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.Ekiz, D. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (4. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.Ekiz, D. Ve Koçyiğit, Z. (2013). Sınıf Öğretmenlerinin “Öğretmen” Kavramına İlişkin Metaforlarının Tespit Edilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 21 (2), 439-458.Eraslan, L. (2011). Sosyolojik Metaforlar. Akademik Bakış Dergisi, 27, 1-22Ersoy, A.F. (2016). Fenomenoloji. A. Saban & A. Ersoy (Edt.), Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri, Ankara: Anı YayınlarıFullan, M. (2002). “The Change Leader”. Educational Leadership. 59 (8), P.16Gülşen, C. ve Gökyer, N. (2012). Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi. (2.Baskı). Ankara:Anı Yayıncılık.Güveli, E., İpek, A. S., Atasoy, E. Ve Güveli, H. (2011). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Kavramına Yönelik Metafor Algıları. Turkish Journal Of Computer And Mathematics Education, 2(2), 140-159.Güven, B. ve Güven S., (2009). İlköğretim Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Metafor Oluşturma Becerilerine İlişkin Nicel Bir Araştırma, Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 503-512.Illich, I. (2005). Okulsuz Toplum (M. Özay, Çev.). İstanbul: Şule YayınlarıKalyoncu, R. (2012). Görsel Sanatlar Öğretmeni Adaylarının ‚Öğretmenlik‛ Kavramına İlişkin Metaforları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 471-484.Koçak, C. (2013). Metaphorical Perceptions Of Teacher Candidates Towards The School Concept: Lotus Flower Model, Mevlana International Journal Of Education, 3 (4), 43-56.Kövecses, Z. 2002. Metaphor: A Practical Introduction, New York: Oxford University Press.Lakoff, G.,& Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, Anlam Ve Dil (Çev. G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma.Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. (2nd Ed). Thousand Oaks, CA: Sage.Nalçacı, A., Bektaş, F. (2012). Öğretmen Adaylarının Okul Kavramına İlişkin Algıları, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (1), 239-258. Oflaz, G., (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Matematik ve Matematik Öğretmeni Kavramlarına İlişkin Metaforik Algıları. 2nd International Conferance On New Trends İn Education And Their Implications, 27-29 April, 2011, Antalya, TurkeyÖrücü, D. (2014). Öğretmen Adaylarının Okul, Okul Yönetimi Ve Türk Eğitim Sistemine Yönelik Metaforik Algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 20(3), 327-358. Özdemir, M. (2012). Lise Öğrencilerinin Metaforik Okul Algılarının Çeşitli Değişkenler Bakımından İncelenmesi, Eğitim Ve Bilim, 37(163), 96-109. Özdemir, S. M. (2012). Eğitim Programı Kavramına İlişkin Öğretmen Adaylarının Metaforik Algıları. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(3), 369-393.Patton, M. Q. (2002). Qualitative Evaluation And Research Methods (3rd Ed.). Thousand Oaks, CA: SagePesen, A., Kara, İ., & Gedik, M. (2015). Çocuk Gelişimi Bölümü 2. Sınıf Öğrencilerinin “Müdür” Kavramına İlişkin Metafor Algıları. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 28-48.Saban, A. (2004). Giriş Düzeyindeki Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Öğretmen” Kavramına İlişkin İleri Sürdükleri Metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.Saban, A. (2008). Okula İlişkin Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi , 55, 459-496.Şeyihoğlu, A. ve Gençer, G. (2011). “Hayat Bilgisi Öğretiminde Metafor Tekniğinin Kullanımı”. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8 (3), 83-100.Şişman, M. (2002). Örgütler Ve Kültürler, Ankara: Pegema Yayıncılık.Şişman, M. (2007). Toplumsal Bir Aktör Müsünüz? (Açıkalın, A., Şişman, M. Ve Turan, S.). Bir İnsan Olarak Okul Müdürü. Ankara: Pegem A Yayıncılık.Şişman, M. Ve Taşdemir, İ. (2008). Türk Eğitim Sistemi. Pegem Akademi: AnkaraŞişman, M.(2007). Okul Yönetimi Ve Öğretim Liderliği. Eğitime Bakış Dergisi,1,3-14Taymaz, H. (1995). Okul Yönetimi. Ankara: Saypa Yayın DağıtımTeoman, A. (2003). Eğretileme: Beşinci Töz. Kitaplık, 65, 55-58Toker, Gökçe, A. ve Bülbül, T. (2014). Okul Bir İnsan Bedenidir: Meslek Lisesi Öğrencilerinin Okul Algılarına Yönelik Bir Metafor Çalışması. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi / Journal Of Educational Sciences Research, 4, 63-88.Tulunay Ateş, Ö. (2016). Öğrencilerin Öğretmen Ve Okul Metaforları. International Journal Of Contemporary Educational Studies (Intjces), 2 (1), 78-93Tuncay, N. ve Özçınar, Z. (2009). Distance Education Students' Metaphors.Procedia SocialAnd Behavioral Sciences, 1(1), 2883–2888. Uğurlu, Z. (2018). Öğretmen Adaylarının Üniversite Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Analizi. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 82-97.Yalçın, M. Ve Erginer, A. (2012). İlköğretim Okullarında Okul Müdürüne İlişkin Metaforik Algılar. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi. 1(2), 229-256.Yıldırım A, Şimşek H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.Yıldırım N. ve Uğur, M. (2011). Öğrencilerin Algısından Okul Müdürü İmgelerinin Karikatürize İfadeleri. Kastamonu Eğitim Dergisi. 19 (2),409-426.