ÜRETİM STRATEJİLERİNİN BELİRLENMESİNDE REKABETÇİ GÜÇLERİN ROLÜ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 697 - 716, 31.12.2022

Süleyman Ağraş , Aykut İnanoğlu

https://doi.org/10.55179/dusbed.1210155

Öz

Küresel rekabet, tüm sektörleri ve kurumları farklı düzeylerde strateji geliştirmeye ve değişen koşullara uyum sağlamaya zorlamaktadır. Strateji geliştirme genel olarak, kurumsal düzeyde, iş çevresi düzeyinde ve örgütsel birimler/bölümler düzeyinde gerçekleştirilen bir faaliyettir. İş çevresi düzeyinde geliştirilen stratejiler için M. Porter’ın beş güç modeli sıklıkla kullanılmaktadır. Bu modele göre strateji geliştirme süreçlerinde mevcut ve olası rakipler, tedarikçiler, müşteriler ve ikamelerin dikkate alınması gerektiği vurgulanmaktadır. Bu çalışmada inşaat sektöründe dış cephe giydirme alanında faaliyet gösteren bir işletmenin üretim stratejilerinde belirtilen faktörlerin rolü incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi ve veri toplama aracı olarak da görüşme tekniği kullanılmıştır. Görüşmeler, işletmenin orta ve üst kademe yöneticileri ile yarı yapılandırılmış bir formda görüşme formu kullanılarak ve yüz yüze yapılmıştır. Elde edilen nitel veriler, betimsel analiz tekniği ile değerlendirilmiştir. Araştırmada ayrıca, üretim stratejilerini en çok şekillendiren/etkileyen güçlerin tedarikçiler ve müşteriler olduğu en az etkileyen gücün ise ikamelerin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Üretim Stratejileri, Rekabet Avantajı, Beş Güç Modeli, İnşaat Sektörü., Üretim Stratejileri, Rekabet Avantajı, Beş Güç Modeli, İnşaat Sektörü.

Kaynakça

• Akdemir, A. & Ulukan, C. (2018). Stratejik Yönetim I. Akdemir, A. ve Ulukan İ.C. (Eds). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Aktan, C.C. (2012). Organizasyonlarda Toplam Kalite Yönetimi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 249-256.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Anagün, S. (2014). Üretim Yönetimi. Kağnıcıoğlu, H. (Ed), İçinde Kalite Yönetimi (ss.158-191), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Bayülken, N. (1999). Üniversitelerde Kalitenin Stratejik Yönetimi ve Konu ile İlgili Bir Uygulama. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale.
• Bayülken, N. (1999). Üniversitelerde Kalitenin Stratejik Yönetimi ve Konu ile İlgili Bir Uygulama. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale.
• Besler, S. (2013). Üst Yönetim Stratejileri. Koparal, C. ve Şakar, N. (Eds), İçinde Stratejik Yönetim 2. (ss.24-43), 2. Baskı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Britannica (2022), “Manufacturing”, https://www.britannica.com/technology/manufacturing (E.T. 20.06.2022).
• Bussenault, C. & Pretet, M. (1989). Organisation et >Gestion De L'Entreprise. Paris: Vuibert.
• Çelikçapa, F. (2000). Üretim Yönetimi ve Teknikleri. (3. Baskı). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Çubukcu, M. (2018). İşletmelerde Uygulanan Strateji Tipleri ve Uygulamadan Örnekler. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 1(2), 142-156.
• Demir, M. H. (1988). Üretim Yönetimi. (3. Baskı). İzmir: Aydın Yayınevi.
• Dizkırıcı, A. (2015). Stokların Yönetimi. Kaya, F. (Ed.) İçinde Finansal Yönetim (ss.241-250). İstanbul: Beta Yayınları.
• Doğan, M. (2002). İşletme Ekonomisi ve Yönetimi. (2. baskı). İzmir: Anadolu Matbaacılık.
• Düzakın, E. ve Demircioğlu, M. (2005). Bakım stratejileri ve bekleme hattı modeli uygulaması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 211-230.
• Düzce Valiliği. (2022). Akçakoca’nın Tarihi ve Coğrafi Yapısı. http://www.duzce.gov.tr/tarihi-ve-cografiyapisi#:~:text=D%C3%BCzce%20ili%2C%20Karadeniz%20B%C3%B6lgesi%27nin,a%C3%A7%C4%B1s%C4%B1ndan%20zengin%20say%C4%B1lan%20bir%20ildir. (E.T.: 12.05. 2022).
• Eren, E. (1987). İşletmelerde Stratejik Planlama ve Yönetim. İstanbul: Bayrak Matbaacılık.
• Haftacı, V. (2013). İşletme Ekonomisi. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Hasgül, S. (2014). Üretim Yönetimi. Hakan Kağnıcıoğlu (Ed.). İçinde Stok Yönetimi (ss.110-133). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Hitt, M.A., Volberda, H.W., Morgan, R.E., Reinmoeller, P., Ireland, R.D. & Hoskisson, R.E. (2011). Strategic Management: Competitiveness and Globalization (Concepts&Cases). Massachusetts: Cengage Learning.
• Kağnıcıoğlu, H. (2013). İş Planı, Oktal, Ö. ve Tosunoğlu, T. (Eds), İçinde Üretim Planı (ss 60-83). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Katsioloudes, M. & Abouhanian, A. K. (2009). Strategic Management. London: Routledge.
• Kavcar, N. (1982). Üretim Planlama ve Kontrol. Sanayi Mühendisliği Dergisi. Sayı 2. İstanbul 1982.
• Kobu, B. (2003). Üretim Yönetimi. (11. Baskı). İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
• Kobu, B. (2006). Üretim Yönetimi. (13. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayın.
• Koyuncu, C. (2016). Üretim ve Maliyetler. Yıldırım, Y. & Kostakoğlu, F. (Eds), İçinde İktisada Giriş I. (ss. 114-141). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kumar, S.A. & Suresh, N. (2006). Production and Operations Management. Delhi: New Age International.
• Mize, J., White, C. & Brooks, G. (1994). Üretim Planlama ve Kontrol. (Çev. Toroman, A. ve Gözlü, S), Birinci Baskı, İstanbul: İ.T.Ü Yayınları.
• Mucuk, İ. (2003). Uluslararası Pazarlama. Ankara: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Porter, M.E. (1980). Competitive Strategy: Techniques for Analyzing Industries and Competitors. New York: Freepress.
• Porter, M.E. (1981). The Contributions of İndustrial Organization to Strategic Management. Academy of Management Review. 6(4), 609-620.
• Porter, M. E. (1998). Clusters and The New Economics of Competition. Harvard Business Review.76(6), 77-90.
• Porter, M.E. & Advantage, C. (1985). Creating and Sustaining Superior Performance. Competitive Advantage. 167, 167-206.
• Şakar, N. (2013). İşlevsel Stratejiler Koparal, C. & Şakar, N. (Eds), İçinde Stratejik Yönetim 2 (ss.24-43), İkinci Baskı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Tanrıverdi, Y. (2010). Tedarik Zinciri ve Stok Yönetimi Üzerine Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsü, Denizli.
• Taşkıran, N. (2003). İşletme Stratejileri ve Politikaları. (3. Baskı). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• Tekin, M. (2012). Üretim Yönetimi. (8. Baskı). Konya: Günay Ofset Matbaacılık.
• Tokgöz, N. (2014). Stratejik Yönetim ile İlgili Temel Kavramlar. Ulukan, C. ve Taşçı, D. (Eds) İçinde Stratejik Yönetim I (ss. 2-23). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Türk Dil Kurumu (2021), “Üretim”, https://sozluk.gov.tr. (E.T 12. 12. 2021).
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 24(24), 543-559.
• Ülgen, H. & Mirze, S. K. (2013). İşletmelerde Stratejik Yönetim. (7.Baskı). İstanbul: Beta Yayınevi.
• Ülgen, H. ve Mirze, S. K. (2020). İşletmelerde Stratejik Yönetim. (10.Baskı). İstanbul: Beta Yayınevi.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.