GÖÇMENLERİN SOSYOKÜLTÜREL UYUMU VE YEREL HALKIN GÖÇMENLERE YÖNELİK TUTUMU

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 20 - 37, 01.08.2024

Ümmühan Güliz Orhan , Özlem Albayrakoğlu , Abdullah Adıgüzel

https://doi.org/10.55179/dusbed.1357525

Cited By: 1

Öz

Dünya Göç Raporuna göre uluslararası göçmenlerin sayısı 272 milyondur ve bu sayı dünya nüfusunun yaklaşık %3,5’ini oluşturmaktadır. İşsizlik, yoksulluk, savaşlar, doğal afetler, ve rejim değişikliklerinin yol açtığı bu hareketlilik uluslar arası ve ulusal dönüşümleri de beraberinde getirmektedir. Göç alan ülkeler sosyal, siyasal ve ekonomik anlamda etkilenmekte ve bu alanlarda yeni politikalar geliştirmeye mecbur kalmaktadırlar. Bu bağlamda, göçmenlerin ve göç ettikleri toplumların barış içinde yaşayabilmesi için sosyokültürel olarak uyum sağlamaları göç olgusunun olumsuz etkilerini en aza indirmek için birincil derecede önemli görülmektedir. Bu araştırmada, göçmenlerin sosyokültürel uyum düzeyi, yerel halkının göçmenlere yönelik tutum düzeyi ve bunlar arasındaki ilişkiyi belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma, Batı Karadeniz Bölgesinin bir ilinde ulaşılabilir örnekleme yöntemiyle yürütülmüş nicel bir ilişkisel tarama çalışmasıdır. Araştırma sonuçlarına göre, göçmenlerin sosyokültürel uyumlarının iyi düzeyde olduğu görülmüştür. Göçmenlerin sosyokültürel uyumları; cinsiyete, yaşa, ikamet sürelerine ve uyruklarına göre anlamlı düzeyde farklılık göstermemektedir.Araştırmada halkın göçmenlere yönelik tutumlarının düzeyinde yani orta düzeyde olduğu görülmektedir.Yerel halkın tutumları cinsiyete, yaşa, göçmenlik deneyimi yaşamış olup olmamaya, medeni durumuna, eğitim durumuna ve mesleklerine göre farklılık göstermemektedir.Göçmenlerin sosyokültürel uyumu ile yerel halkın tutumu arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Ancak, uyum ölçeği alt boyutu olan kişisel ilgi alanları ve toplumsal katılım ile yerel halkın tutumu ölçeğinin geneli ve tehdit alt boyutu arasında düşük düzeyde anlamlı pozitif ilişki görülmektedir. Yerel halkın göçmenleri bir tehdit olarak algılamaması için onları tanıması ve aynı ortamlarda bulunmasını sağlayabilecek projeler ve etkinlikler tasarımları desteklenebilir. Ayrıca, göçmen yoğunluğunun fazla olduğu illerde/bölgelerde bu yoğunluğun azaltılarak göçmen varlığının tehdit olarak algılanmasını değiştirebileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Göç, Göçmen, Sosyokültürel Uyum, Yerel Halkın Tutumu

Sociocultural Adaptation of Immigrants and Attitudes of Local People Towards Immigrants

Öz

According to the World Migration Report, the number of international migrants is 272 million, forming approximately 3.5% of the world's population. This mobility caused by unemployment, poverty, wars, natural disasters, and political changes brings global and national adaptations. Governments that face migration are affected socially, politically, and economically and pushed to develop new policies in these areas. In this context, the socio-cultural adaptation of immigrants and the attitudes of local people are regarded as a priority by policymakers to minimize the side effects of migration. So, this study aims to determine the level of socio-cultural adaptation of immigrants, the attitude of local people, and the correlation of these. The present study is a quantitative research with an accessible sampling. The results reveal that the socio-cultural adaptation level of the immigrants is moderate and does not differ significantly according to gender, age, residence time, and nationality. Also, the attitude of the local people towards immigrants is average and does not differ according to gender, age, recurrence migration experience, marital status, education level, and occupation. Yet, there is a low level of significant positive correlation between the sub-dimension of the adaptation scale, “personal interests and social participation”, and the overall attitude of the local people and the “threat” sub-dimension.

Anahtar Kelimeler

Attitude of local people, Immigrant, Migration, Sociocultural Adaptation

Kaynakça

• Abadan Unat, N. (2017). Bitmeyen Göç (3. baskı). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Aktağ, L. (2020). Geçici koruma kanunu ile Türkiye'ye gelen suriyelilerin uyum süreci ve karşılaştıkları problemler: Batman örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Apak, H. (2014). Suriyeli göçmenlerin uyumu ve gelecek beklentileri: Mardin örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mardin Artuklu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mardin.
• Arı, K. (2014). Büyük Mübadele: Türkiye’ye Zorunlu Göç (1923-1925) (4. Baskı). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Ateş, H. & Ovalı, T. (2018). Göçmenler, Yerel Halk ve Paydaşların Gözüyle Göç Yönetimi Düzce Örneği. Ankara: Nobel Yayınları.
• Bilgi, L. (2006). Türk romanında savaş sonrası Anadolu’ya zorunlu göçler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
• Birleşmiş Milletler Mülteci Örgütü [UNHCR] (2021). https://www.unhcr.org/tr/ (E.T.: 12.08.2022).
• Castles, S. & Miller, J.M. (2008). Göçler Çağı Modern Dünyada Uluslararası Göç Hareketleri (1. Baskı) (çev. Bülent Uğur Bal ve İbrahim Akbulut). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Chambers, I. (2014). Göç Kültür Kimlik (2. baskı) (çev. İ. Türkmen ve M. Beşikçi). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Can, A. (2014). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Celep, A. (2019). Cumhuriyet sonrası türkiye’ye göç eden boşnakların yeni kimlik inşası. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çakıcı, A.B. & Çoban, A.G.R. (2017). Türkiye’nin Sınır Ötesi Göç ve Kamu Politikaları: Suriye Krizi Üzerine Bir Değerlendirme. 15. Ulusal Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi Tebliğler Kitabı,304-322. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul.
• Dünya Göç Raporu (2020). Göç ve Göçmenler: Küresel Bakış (İkinci bölüm). https://publications.iom.int/ (E.T.: 12.08.2022).
• Ekici, S. &Tuncel, G. (2015). Göç ve İnsan. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 9-22.
• Erdoğan, M.M. (2019). Suriyeliler Barometresi Suriyelilerle Uyum İçinde Yaşamın Çerçevesi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. https://www.unhcr.org/tr/wp-content/uploads/sites/14/2020/09/SB2019-TR-04092020.pdf. (E.T.: 09.01.2022)
• George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS For Windows Step By Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 Update (10th edition). Boston: Pearson.
• Göç İdaresi Başkanlığı [GİB] (2022a). Başkanlık. https://www.goc.gov.tr/baskanligin-gorevleri. (E.T.: 10.01.2022.)
• Göç İdaresi Başkanlığı [GİB] (2022b). Projeler. https://www.goc.gov.tr/goc-projeleri56. (E.T.: 09.01.2022).
• Göç İdaresi Başkanlığı [GİB] (2022c). Uyum Strateji Belgesi. https://www.goc.gov.tr/kurumlar/goc.gov.tr/Yayinlar/UYUM-STRATEJI/Uyum-Strateji-Belgesi-ve-Ulusal-Eylem-Plani.pdf. (E.T.: 09.01.2022)
• Güleç, E. (2013). Devletten sivil topluma oryantalizmin üretimi ve asimilasyon politikaları: baba beni okula gönder kampanyası örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Güler, A. (2021). Göç olgusunun çok boyutlu etkileri ve Türkiye’ye yansımaları. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (2), 218-239.
• Haydar, E. (2018). Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye’de Yaşanan Göçler ve Etkileri. Sosyal Bilimler Metinleri, 2018(1), 16-27.
• Kanlı, İ. B. & Başköy, D. (2018). Küreselleşme ve çevre sorunları bağlamında göç: iklim mültecileri. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(3).39-57.
• Kızılelmas, F., (2020). Sivil toplum kuruluşlarının insani yardım ulaştırmada sığınmacılarla ve kurumlarla ilişki biçimi: Düzce Örneği. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 267-283.
• Ohliger, R., Schweiger, R., und Veyhl, L. (2017). Auf Dem Weg Zur Flüchtlingsintegration in Ländlichen Räumen: Ergebnisse Einer Bedarfsanalyse in Sieben Landkreisen. Stuttgart: Robert-Bosch Stiftung
• Özçetin, S. (2013). Yükseköğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin sosyal uyumlarını etkileyen etmenler, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, M. (2007). I. Dünya Savaşı Sırasında Osmanlı Ülkesinde Yaşanan Göç Hareketleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Özüdoğru, H. Y., Kan, A., Yaman, E., & Uslu, L. (2018). Yerel halkın Suriyelilere yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18, 115-140.
• Sağıroğlu, A. Z., & Yılmaz, İ. H. (2021). Yabancılarla Birlikte Yaşamak: Mamak Örneği: Göç Çalışmalarında Bir Karma Yöntem Araştırması. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Şeker, B. D., Sirkeci, I. & Yüceşahin, M.M. (Eds.). (2015). Göç ve Uyum. London: Transnational Press. Sosyal Demokrasi Vakfı [SODEV] (2021). Suriye Göçünün 10. Yılında Türkiye’de Suriyeli Göçmenler Araştırması. file:///C:/Users/THINK%20PAD/Downloads/SODEV-Suriyelilere-Bakis-Arastirmasi-Raporu-1.pdf. (E.T 04.09.2022)
• Tümtaş, M.S. & Ergun, C. (2016). Göçün Toplumsal ve Mekânsal Yapı Üzerindeki Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(4), 1347-1359.
• Türk Dil Kurumu [TDK] (2023), Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/ (E.T.: 08.10.2023)
• Türkiye İstatistik Kurumu [TUİK] (2020). 31 Aralık 2020 Tarihli Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (Adnks) Sonuçları İllere Göre İl/İlçe Belde/Köy Sonuçları. https://www.tuik.gov.tr/indir/duyuru/favori_raporlar.xlsx (E.T. 15.08.2022)
• Uluslararası Göç Örgütü (International Organization for Migration, [IOM]), (2009). Uluslararası Göç Hukuku Göç Terimleri. https://publications.iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndedition.pdf (E.T.:15.08.2022)
• Wilson, J. K., Ward, C. & Fischer, R. (2013). Beyond culture learning theory: what can personality tell us about cultural competence? Journal Of Cross-Cultural Psychology, 44, 900-927.
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu [YUKK]. T. C. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu. Ankara: Resmî Gazete (28615 sayılı).
• Yalçın, Ö. (2018). Sosyokültürel Uyum Ölçeği (Scas-R)’nin Gaziantep/Türkiye’de yaşayan suriyeli göçmenler örneğinde arapça’ya uyarlama, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Yıldırım, C.A. &Yürür, Y. Y. Ö. (2019). Uluslararası göçmenlerin Türkiye’ye uyumu yasal düzenlemeler ne derece uyumu/entegrasyonu hedefliyor?. International Journal of Political Science and Urban Studies, 7(1), 19-41.
• Yıldırım, S. (2016). Cumhuriyet dönemi nüfus politikaları çerçevesinde göç ve göç politikaları (1921-1960). Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (24), 273-302.
• Yıldırımalp, S., İslamoğlu, E. & İyem, C. (2017). Suriyeli sığınmacıların toplumsal kabul ve uyum sürecine ilişkin bir araştırma. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (2), 107-126.
• Yılmaz, A. (2019). Seçilmiş Yerel yöneticilerin (muhtarların) bakış açısıyla türkiye'deki suriyeli göçmenlerin kente sosyo-ekonomik etkileri: Elâzığ örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elâzığ.