Mezarlık Yer Seçim Kriterlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: Akçakoca (Düzce)

Yıl 2018, Cilt: 14 Sayı: 2, 17 - 33, 28.12.2018

Aybike Ayfer Karadağ , Pınar Gültekin , Ebru Kayapınar

Öz

Kentsel
açık ve yeşil alanların bir parçası olan mezarlıklar fiziki planlama konusu
olarak ele alınmalıdır. Mezarlık yer seçimi, doğa, çevre, inanç, ahlak, kültür
başta olmak üzere birçok faktörden etkilenmektedir. Ancak mezarlık yer
seçiminin belirlenmesi konusunda yeteri kadar çalışma bulunmamaktadır. Bu
çalışmada, Akçakoca ilçesi mezarlık yer seçiminde kullanılabilecek ekolojik
temelli bir yöntem yaklaşımı ortaya konulması amaçlanmaktadır. Çalışma üç
aşamada yürütülmüştür. Birinci aşamada, mezarlık için yer seçim kriterleri
belirlenmiştir. Kriterler çerçevesinde veriler değerlendirilmiş ve
"mezarlık uygun alan haritası" oluşturulmuştur. İkinci aşamada
"peyzaj hassasiyet haritası" oluşturulmuştur. çalışmanın son
aşamasında ise uygun alan haritası ve peyzaj hassasiyet haritası bütüncül
değerlendirilmiş ve "mezarlık optimal alan haritası"  oluşturulmuştur. Verilerin oluşturulması ve
analizlerde ArcMap 9.3 programı kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda yerleşim
birimi bazında, optimal mezarlık alanı olarak Dadalı ve Döngelli mevkiinde çok
uygun alanların yer aldığı görülmektedir. Sonuç olarak geliştirilen yöntem, yer
seçim (alan kullanım) karar destek sistemlerinde, ekoloji temelli bir yaklaşım
niteliğindedir. 

Anahtar Kelimeler

Mezarlık, yer seçim, alan kullanım, Akçakoca

Kaynakça

• Anonim 2000. Mezarlaklar ve ölü defni hakkında genelge. 01 Mayıs 2000 Tarih, 5853 Sayı, 2000/42 NoluGenelge. www.ttb.org.tr/mevzuat (Erişim Tarihi: 09.11.2018)
• Anonim 2004. 6831 Sayılı orman kanununa göre orman kadastrosunun uygulanması hakkında yönetmelik. 15 Temmuz 2004 Tarih ve 25523 Sayılı Resmi Gazete. www.cmo.org.tr/mevzuat/mevzuat_detay.php?kod=266 (Erişim Tarihi: 09.11.2018)
• Anonim 2008. Su kirliliği kontrolü yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik. 13 Şubat 2008 Tarih ve 26786 Sayılı Resmi Gazete. www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/02/20080213-13.htm (Erişim Tarihi: 09.11.2018)
• Anonim 2010. Mezarlık yerlerinin inşası ile cenaze nakil ve defin işlemleri hakkında yönetmelik. 19 Ocak 2010 Tarih ve 27467 Sayılı Yönetmelik. www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/01/20100119-6.htm (Erişim Tarihi: 09.11.2018)
• Anonim 2011. Mezarlıklar ölü defin ve nakli (850CK0040). Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara. www.megep.meb.gov.tr (Erişim Tarihi: 09.11.2018)
• Anonim 2018. Devlet su işleri taşkin mevzuatı. www.dsi.gov.tr/docs/sempozyumlar/1-4-task%C4%B1n-mevzuat%C4%B1-s-ozp%C4%B1nar-.pdf?sfvrsn=2 (Erişim Tarihi: 09.11.2018)
• Aksoy Y., Özkardaş V. 2015. Karacaahmet mezarlığı peyzaj tasarımı ve bakım çalışmaları açısından incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, Sayı:12, Sayfa:83-102.
• Aktan N. 1999. Fiziksel planlama yönünden İzmir ve FRANKFURT kent mezarlıklarının Karşılaştırılması, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.
• Akten M., Özkartal N. 2016. İzmir ili soğukkuyu mezarlığının planlama kriterleri ve peyzaj tasarımı açısından irdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 1(2):9-20. e-ISSN: 2548-0170. Alkan Y., Uzun G. 2016. Erdemli kenti mücavir alanı içinde ekolojik kapsamlı alan kullanımı üzerine bir araştırma. Akademik Ziraat Dergisi, Cilt:5, Sayı:1, Sayfa:35 - 50.
• Dilek E. F., Şahin Ş., Yılmazer İ. 2008. Afforestion areas defined by GIS in Gölbaşı specially proteced area Ankara, Turkey. Environmental Monitoring and Assessment 144 (1-2):251-25
• Engin F., Şengün M. T. 2016. CBS yardımı ile toplu konut alanları yer seçimi; Malatya örneği. TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, Ankara, Page: 826-844.
• Gönen G. 1992. Mezarlıklar. Peyzaj Mimarlığı Dergisi, (III), Ankara.
• Güçlü K., Yılmaz S., Yılmaz H. 1996. Kentsel Yyeşil doku içinde mezarlıkların yeri, önemi ve Erzurum örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27 (1), 1-12.
• Güler D., Yomralıoğlu T. 2017. Coğrafi bilgi sistemleri ve analitik hiyerarşi yöntemi ile düzenli depolama alanıyer seçimi: İstanbul ili örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, Özel Sayı, sayfa: 262-269. Gültekin Y. S., Gültekin P. 2017. Dadalı ekoköyü’nün farklı ilgi gruplarının bakış açılarından değerlendirilmesi.1 st International Sustainable Tourism Congress/November 23-25, 2017 / Kastamonu-Turkey.
• Gültekin Kaya S., Uzun S. 2018. Kamp ve piknik alanları yer seçiminde doğal peyzaj elemanlarının değerlendirilmesi: Düzce Topuk yaylası örneği. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, Sayı:6, Sayfa:162-175.
• Karadağ A. A., Yıldız K. 2013. Peyzaj fonksiyonlarının Hendek ilçesi örneğinde değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Ormancılık Dergisi, 9(1), 77-96.
• Karaoğlu D. 2007. Kent mezarlıklarının yeşil doku içerisindeki önemi ve ziyaretçi memnuniyetinin belirlenmesi–Karacaahmet mezarlığı örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.Yüksek LisansTezi. (Yayınlanmamış).
• Kayapınar E. 2018. Mezarlık yer seçim kriterleri. Lisans Bitirme tezi. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Düzce.
• Özarslan H. E. 2007. Mezarlıkların peyzaj planlanma ve tasarımı açısından incelenmesi: İstanbul Zincirlikuyu mezarlığı örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen BilimleriEnstitüsü.YüksekLisansTezi, Sayfa 122. (Yayınlanmamış).
• Özhancı E. Aklıbaşında M. 2017. Kentsel peyzaj içinde mezarlıklar ve peyzaj mimarlığı açısından incelenmesi. Nevşehir Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48 (2): 113-124.
• Özhancı E., Aklıbaşında M. 2017. Kentsel peyzaj içinde mezarlıklar ve peyzaj mimarlığı açısından incelenmesi; Nevşehir örneği. Atatürk ÜniversitesiZiraatFakültesiDergisi, 48 (2): 113-124.
• Özkan B., Küçükerbaş E., Kaplan A., Aslan N. 1996. Açık yeşil alan ve rekreasyon alanı olarak mezarlıklarınplanlama ve tasarım sorunları ile çözüm olanaklarının İzmir kenti örneğinde araştırılması. Ege Üniversitesi. Araştırma Fonu Araştırma Raporu, Proje No: 1994/006.
• Partigöç N. S., Aydın C., Tarhan Ç. 2017. Çok kriterli karar verme yöntemi ve CBS kullanılarak yerleşime uygun alanların belirlenmesi: İzmir kenti örneği. Akademia Disiplinlerarası Bilimsel Araştırmalar Dergisi 3 (2), 55-70, 2017 ISSN: 2548-0987
• Sarptaş H., Alpaslan M. N. 2008. Katı atık depolama alanları yer seçimi için coğrafi bilgi sistemleri tabanlı bir konumsal karar destek sistemi. www.ebelediye.info/bilimsel (Erişim tarihi: 12.11.2018).
• Saygılı R. 2015. Coğrafya şekil. www.cografyaŞekil.com/ (ErişimTarihi: 10.11.2018)
• Soba M. 2014. Banka yeri seçiminin analitik hiyerarşi süreci ve electre metodu ile belirlenmesi: Uşak ilçeleri örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 25, Sayfa: 59 - 473
• Şahin Ş. 1996. A research on determining and evaluating the landscape potential of Dikmen valley. PhD Thesis. The Graduate School of Natural and Applied sciences, Ankara University, Landscape Architecture Department. Ankara-Turkey.
• Şahin Ş., Barış M. E. 1996. Determination of areas that have rrosion risks with geographical information systems. Agriculture and Environment Relations Symposiums. PP. 695-704. Mersin, Turkey.
• Şahin Ş., Kurum E. 2002. Erosion risk analysis by GIS in environmental impact Assessment: a case study: Seyhan Köprü Dam Construction. The Journal of Environmental Management, 66:29-247.
• Tokat H. 2016. Selçuk üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2, Sayfa: 153-212.
• Uslu A. 1997. Tarihi süreç içerisinde anadolu mezarlıkları ve çağdaş bir yaklaşimla Ankara kenti için örnek bir mezarlık planlaması üzerinde bir araştırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. (Yayınlanmamış).
• Uslu A., Kızıloğlu K., İşleyen S. K., Kahya E. 2017. Okul yeri seçiminde coğrafi bilgi sistemine dayalı AHP-TOPSIS yaklaşımı: Ankara ili örneği. Politeknik Dergisi, 2017; 20 (4) : 933-943.
• Uzun O. 2003. Landscape assessment and development of management model for Düzce, Asarsuyu watershed. The Graduate School of Natural and Applied Sciences, Ankara university, landscape architecture department. Ankara,Turkey
• Uzun O. 2018. Peyzaj planlama ders notu. Düzce Üniversitesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Düzce.
• Uzun O., Dilek F. Çetinkaya G., Erduran F., Açıksöz S. 2011. National and regional landscape classification and mapping of Turkey: Konya closed basin, Suğla lake and its surrounding area. International Journal of the Physical Sciences (IJPS), 6(3), 550-565.
• Uzun O., Gültekin P. 2011. Process analysis in landscape planning, the example of Sakarya/Kocaali, Turkey. Scientific Research and Essays Vol. 6(2), pp. 313-331, 18 January, 2011
• Uzun O., İlke E. F., Çetinkaya G., Erduran F., Açıksöz, S. 2012. Peyzaj planlama: Konya ili Bozkır Seydişehir-Ahırlı-Yalıhüyük ilçeleri ve Suğla Gölü mevkii peyzaj yönetimi koruma ve planlama projesi. Editör: Osman UZUN, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Ankara.