Bölgesel Kalkınmada Peyzaj Planlama Yaklasımı: Doğu Marmara Kalkınma Ajansı Bölgesinde Kalkınma Turizm İliskisi

Yıl 2010, Cilt: 6 Sayı: 1, 40 - 47, 01.03.2010

Osman Uzun , Pınar Girti Gültekin , Yasemin Davutoğlu

Öz

Ülkemiz tarafından kabul edilen uluslararası düzeydeki Avrupa Peyzaj Sözlesmesi’nde Peyzaj

planlama, peyzajların gelistirilmesi, iyilestirilmesi veya yaratılması için yapılan ileri görüslü eylemler olarak

tanımlanmaktadır. Sözlesmede peyzajların tanımlanmasında doğal ve kültürel faktörlerin etkilesimi ön plana

çıkarılmaktadır. Peyzaj Planlamada ana amaçlardan birisi bölgenin sahip olduğu önemli doğal kaynakların

sürdürülebilirliğinin sağlanmasıdır. Bu bağlamda da sözlesmedeki en önemli sorumluluklarımızdan birisi

bölgesel ve yerel düzeyde peyzaj planlama ile sanayi, tarım, turizm, kentlesme vb. tüm sektörlerle peyzaj

planlarının, stratejilerinin ve politikalarının bütünlestirilmesidir. Kalkınma ajanslarının sınırlarının

belirlenmesinde her ne kadar ekolojik sınırlar kullanılmamıs olsa da, peyzaj planlama, koruma ve yönetimi

bağlamında yapılacak bir çok arastırma bulunmaktadır.

Kalkınma Ajanslarıyla ilgili 2006 yılında kabul edilen kanunda, bölgenin kırsal ve yerel kalkınma ile

ilgili kapasitesinin gelistirilmesi, bölgenin kaynak ve olanaklarının tespit edilmesine yönelik arastırmalar

yapılması, bölgesel gelisme hedeflerini gerçeklestirmeye yönelik olarak; kamu kesimi, özel kesim ve sivil

toplum kurulusları arasındaki isbirliğinin gelistirilmesi ajansların görev ve yetkileri arasında bulunmaktadır.

Bu doğrultuda, gerek ajans içindeki iller, gerekse farklı bölge ajansları arasındaki karsılastırmalara olanak

sağlamak amacıyla temel arastırmalara gerek duyulmaktadır. Bu temel arastırmalardan biriside bölgenin

turizm ve rekreasyonel potansiyelinin belli bir yöntem dahilinde ortaya konulmasıdır.

Bolu, Düzce, Sakarya, Kocaeli ve Yalova illerini içine alan Doğu Marmara Kalkınma Ajansı 2009

Temmuz ayı içerisinde kurulmustur. Marmara, Sakarya ve Batı Karadeniz havza sınırları içerisinde yer

almaktadır. Ajans sınırlarına bakıldığında doğrudan idari sınırların temel alındığı, havza ya da ekolojik arazi

sınıflandırma gibi ekolojik temelli yöntemlere yer verilmediği gözlenmistir. Bu çalısmada Doğu Marmara

Kalkınma Ajansı sınırları içerisinde rekreasyonel ve turizm potansiyelinin belirlenmesine iliskin

kullanılabilecek yöntemler kısaca açıklanmıs, yöntemler sonucunda bölgeye iliskin elde edilecek

potansiyellerin, bölge ve illerin kalkınmasında nasıl kullanılabileceği açıklanmıstır. Ayrıca Kırsal kalkınma

bağlamında ekoturizm ve rekreasyonel aktivitelerin bölgesel bazda nasıl organize edilebileceğine iliskin

Kamu-Yerel yönetimler-Sivil toplum-Sektör temsilcileri vb. katılımcı bir

Anahtar Kelimeler

Peyzaj planlama, Rekreasyon potansiyeli, Turizm potansiyeli, Kalkınma ajansları

Kaynakça

• Anonim 2010. Türkiye’nin Kırsal Kalkınma Girisimi (Teknoloji Köyleri) Projesi. http://www.cka.org.tr/ (Erisim tarihi: 04.10.2010)
• Anonymous 1998. Land Informatıon Bulletin. Land Information & Computer Graphics Facility. University Of Wisconsin-Madison Technical Paper No. 1.
• Belknap, R.K., Harris, C.W, Furtado, J.G., Forster, R.R., Blossom, H.D. 1967. Three Approach to Environmental Resource Analysis. Landscape Architecture Research Office Graduate School of Design, Harvard University. Washington, D.C
• Devlet Planlama Teskilatı (2000), “Bölgesel Gelisme Đhtisas Raporu”, Ankara.
• Gültekin P., 2010. Düzce Uğursuyu ve Aksu Havzaları Ekoturizm Potansiyelinin Belirlenmesi ve Peyzaj Yönetimi.Yüksek Lisans Tezi. Düzce Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Düzce.
• Đçöz, O.,Var, T.,, Đlhan Đ., 2002. Turizm Planlaması, Ankara, Turhan Kitapevi.
• Đzgi, M.T., 2007. Osmaniye ilinin Turizm Potansiyelinin Bölgesel Kalkınma Politikaları Açısından Değerlendirilmesi ve Sürdürülebilir Turizmin Gelisimi Đçin Bir Model Önerisi. Yüksek Lisans Tezi. Đstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Đstanbul.
• Kalem, S., 2001. Doğal ve Kültürel Değerlerin Korunabilmesi Đçin Turizm Potansiyelinin Belirlenmesinde Bir Yöntem Yaklasımı ve Kastamonu Đli Kıyı Bölgesi ve Yakın Çevresinde Uygulaması. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı. Basılmamıs Doktora Tezi. Ankara
• Sertkaya, S., 2001. Bartın Đli Kıyı Bölgesinin Turizm ve Rekreasyon Potansiyelinin Saptanması ve Değerlendirmesi Üzerine Bir Arastırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı. Basılmamıs Doktora Tezi. Ankara.
• Sahin, S., 2003. Avrupa Peyzaj Sözlesmesi, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası Peyzaj Mimarlığı Dergisi, Yayın No: 2003/1, 52-54, Ankara.
• Serefoğlu, C.,2009. Kalkınmada kırsal turizmin rolü- 2007- 2013 yılları arasında ülkemizde uygulanacak olan ıpard kırsal kalkınma programındaki yeri, önemi ve beklenen gelismeler. Uzmanlık tezi. Tarım ve Köy Đsleri Bakanlığı Dıs iliskiler ve Avrupa birliği Koordinasyon Dairesi Baskanlığı. Ankara.
• Topay, M., 2003. Bartın Uluyayla Peyzaj Özelliklerinin Rekreasyon-Turizm Kullanımları Açısından Değerlendirilmesi Üzerinde Bir Arastırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı. Basılmamıs Doktora Tezi. Ankara.
• Yağcı, Ö., 2003. Turizm Ekonomisi, Ankara, Detay Kitap ve Yayıncılık.
• Yasamıs, F.D., 2003. Avrupa Peyzaj Sözlesmesi’Çerçevesinde Türkiye’de Ekolojik Bölge Planlaması Esasına Dayalı Çevresel Planlama ve Yönetim. Avrupa Peyzaj Sözlesmesi ve Türkiye, s.63-72. Yıldız Teknik Üniversitesi Basım-Yayın Merkezi, Đstanbul.
• Yüceyılmaz H., 2007. Avrupa Birliği Sürecinde Bölgesel Gelismeler ve Kalkınma Ajansları. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.