Farklı Katılım Oranlarında Uygulanan Çesitli Emprenye Maddelerinin Yongalevhanın Yanma Özellikleri Üzerine Etkileri

Yıl 2008, Cilt: 4 Sayı: 1-2, 26 - 45, 01.06.2008

Ahmet Ali Var

Öz

Çalısmanın amacı, ahsap koruma islerinde genis kullanımı olan çesitli emprenye

maddelerinin katılım oralarının yongalevhanın yanma özellikleri üzerine etkilerini

arastırmak ve emprenye maddesi katılım oranlarıyla yongalevhanın yanma özellikleri

arasındaki iliskileri tespit etmektir. Bu maksatla, %30 genis yapraklı ağaç (Populus

nigra L.) ve %70 iğne yapraklı ağaç (Pinus brutia Ten., Pinus nigra Arn (Lamb.),

Cedrus libani Ait.) türlerinden elde edilen yongaların karısımı, üre-formaldehit (%65),

sertlestirici (%33, amonyum klorür), borik asit (%5), boraks (%5), borik asit/boraks

(%2.5/2.5), tanalith-CBC (%10), tanalith-CBC/borik asit/boraks (%5/2.5/2.5), kolofan

(%10), alkid reçinesi (%20) ve immersol-WR (%1.76) kullanılmıstır. Deneme levhaları,

tutkal püskürtme makinesinde önce emprenye edilip, sonra tutkallanan yongaların

150°C sıcaklık ve 26.5kp/cm2 basınçta 6 dakika preslenmesiyle üretilmistir. Deneylerde

yongalevhaların alev kaynaklı yanma, alevli yanma ve kor halinde yanma sıcaklıkları ile

yanma sonrası ağırlık kayıpları test edilmistir. Sonuç olarak, kontrol levhasına göre

emprenyeli levhaların yanma sıcaklıkları daha düsük olmustur. Bunun yanında,

emprenyeli levhaların yanma sonrası ağırlık kayıpları daha az gerçeklesmistir. Alev

kaynaklı yanmada, borik asit/boraks karısımı hariç, diğer emprenye maddeleri

yongalevhanın yanma mukavemetini önemli ölçüde (p≤0.05) etkilememistir. Ayrıca

emprenye maddesi katılım oranları ile yongalevhanın yanma özellikleri arasında negatif

bir iliski bulunmustur. Diğer bir ifadeyle, emprenye maddesi katılım oranı arttıkça,

yongalevhanın yanma özellikleri iyilesmistir

Anahtar Kelimeler

Ahsap, Emprenye, Yongalevha, Yanma

Kaynakça

• Alma M H, Acemioğlu B 2006. Borlu Bilesiklerin Ahsap Malzeme Korumadaki Yeri ve Önemi, http://www.maden.org.tr /resimler/ekler (Erisim tarihi: 15.03.2006).
• Aslan S, Özkaya K 2004. Farklı Kimyasal Maddelerle Emprenye Edilmis Ahsap Esaslı Levhaların Yanma Mukavemetinin Arastırılması. SDÜ Orman Fak. Dergisi Seri: A, Sayı: 2, ISSN: 1302–7085, 222–140.
• ASTM E 160–50, 1975. Combustible Properties of Treated Wood by the Crib Test. American National Standard.
• Berkel A 1972. Ağaç Malzeme Teknolojisi. II. Cilt, Đ.Ü. Orman Fak. Yayınları No: 1745/183, s.183.
• Bozkurt Y, Göker Y 1985. Yongalevha Endüstrisi. ĐÜ Orman Fakültesi Yayınları No: 3311/372, Đstanbul.
• Bozkurt Y, Göker Y, Erdin N 1993. Emprenye Tekniği, ĐÜ Orman Fak. Yayınları No: 3779/425, Đstanbul.
• Ellis W D, Rowell R M 1989. Flame-Retardant Treatment of Wood With A Diisocyanate and An Oligomerphoosphate. Wood and Fiber Science. 21, 367–375.
• Furuno T 1991. Combinations of Wood and Silicate: 1. Impregnation by Water Glass and Applications of Aluminum Sulfate and Calcium Cioride as Reactants. Mokuzai Gakkaishi, 37(5): 462- 472.
• Grigoriou A, Passialis C 1990. Gum Rosin as Water Repellent Additive for Particleboard. Holzforschung und Holzverwertung, 5: 93– 9 4.
• Hafızoğlu H. ve ark., 1994. Türkiye Bor Kaynaklarının Odun Koruma (Emprenye) Endüstrisinde Değerlendirilmesi Đmkanları. TUBĐTAK Tarım ve Ormancılık Arastırma Grubu Projesi, TOAG–875, Trabzon.
• Hilado C J, Murphy R M 1979. Fire Response of Organic Polymeric Materials (Organic Materials In Fire: Combustibility), Design of Buildings for Fire Safety: A Symposium ASTM Special Technical Publication Philadelphia, USA, pp. 76–105.
• Lee P 1989. Study On Combustion Properties of Some Wood Based Materials Treated With Fire Retarding Coating By Oxygen lndex Method. Seul National Univ. J. of Agricultural Sciences, 205–210, Korea,
• Lynam F C 1969. Factors Influencing the Properties of Wood Chipboard in Particleboard Manufacture and Applications. Pressmedia Books Ltd, UK.
• Mitchell S 1993. Fire performance of wood: Test Methods and Fire Retardant Treatment. In: Proceeding of the 4th Annual BCC Conference of Flame Retardancy, 18–20 May, Stamfort.
• Nicholas D D 1973. Wood Deterioration and its Prevention by Preservative Treatments, Vol. 1, Syracuse Univ. Press, New York.
• Nussbaum R 1988. The Effect of Low Concentration Fire Retardant Impregnations on Wood Charring Rate and Char Yield. Journal of Fire Science.
• Örs Y, Sönmez A, Uysal B 1999. Ağaç Malzemenin Yanmaya Dayanıklılığını Etkileyen Emprenye Maddeleri. Tr. J. Agriculture and Forestry, 23(2):389–394.
• Örs Y ve ark., 2002. Çesitli Maddelerle Emprenye Edilmis Kokarağaç (Ailanthus altissima (Mill.) Swingle) Odununun Yanma Özellikleri. Teknoloji, Yıl 5, 1-2: 61-70.
• Özen R 1980. Yongalevha Endüstrisi. KTÜ Orman Fakültesi Ders Notları Yayın No: 30, Trabzon.
• Richardson B A 1978. Wood Preservation. The Construction Press, New York.
• Syska A D 1969. Exploratory Investigation of Fire - Retardant Treatment for
• Particleboard. Forest Serv. Res. Nota US Forest Products Laboratory, No: FPL - 0201, Madison.
• TS 642, 1968. Kondisyonlama ve/ veya Deney için Standard Atmosferler ve Standard Referans Atmosferleri, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
• Uysal B 1997. Çesitli Kimyasal Maddelerin Ağaç Malzemenin Yanmayanımı Dayanıklılığı Üzerine Etkileri. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Var A A 2000. Emprenye Edilmis Yongalardan Üretilen Yongalevhaların Bazı Teknolojik Özellikleri. Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Yıldız Ü C 1988. Çesitli Ağaç Türlerinde Su Alımının ve Çalısmanın Azaltılması. Yüksek Lisans Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.