Küresel İklim Değişikliği ve Kyoto Protokolü Karşısında Türkiye’nin Durumu ve Şirket Politikaları

Yıl 2007, Cilt: 3 Sayı: 2, 2 - 15, 01.12.2007

Tülin Tunç

Öz

Küresel iklim değişikliklerine yönelik artan kaygılar, ülkeleri, ulusal ve uluslararası düzeyde bazı tedbirler almaya zorlamaktadır. Sera etkisi yaratan gazların salınımını kontrol etmeyi hedefleyen Kyoto protokolü, uluslararası düzeyde yaptırımlarla ülke politikalarını yönlendirme yanında, özellikle sera gazı salınımına yol açan sektörlerde faaliyet gösteren şirket politikalarını da etkilemektedir.

Bu çalışmanın amacı, küresel iklim değişikliğiyle mücadelede geliştirilen stratejiler sonucunda söz konusu olabilecek avantajlı ve dezavantajlı durumların, Kyoto Protokolü bağlamında Türkiye için bir değerlendirmesini yapmak ve küresel ısınmayı odağa alan şirketlerin rekabet avantajı sağlamada strateji geliştirirken neler yapabileceğini belirlemektir. Şimdiye kadar Türkiye’de küresel ısınmanın iklimsel etkileri üzerinde durulmakla birlikte, küresel ısınmaya karşı şirket politikaları geliştirilmesi konuları yeterince ele alınmamıştır. Türkiye Kyoto Protokolü’ne taraf olmadığı için, küresel ısınmaya karşı resmi stratejilerin geliştirilebilmesi için düzgün bir kurumsallaşmaya da gidilememiştir. Bu durumda cevap verilmesi gereken soru, Türkiye’nin Kyoto Protokolü’nü imzalamama kararının Türk şirketlerinin rekabet gücünü olumsuz etkileyip etkilemeyeceğidir.

Bu çalışmada, küresel iklim değişikliği yönünden Türkiye’nin durumu, ve gelecekte rekabet avantajı kazanmak bağlamında şirketlerin bu konuda uygulayabileceği stratejiler tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Küresel iklim değişikliği, Türkiye, Kyoto protokolü, şirket stratejileri

Kaynakça

• Boratav, K., Oktar, T., Yeldan, E. 1996. Dilemmas of Structural Adjustment and Environmental Policies Under Instability: Post-1980 Turkey. World Development, 24(2): 373-393.
• Bhagwatı, J. 2006. http://www.ft.com/cms/s/7849f5b2-2cc3-11db-9845- 0000779e2340.html
• De Bono, E. 1996. Rekabetüstü (Surpetition). Çeviren: Oya Özel. Remzi Kitabevi. İstanbul. s.46-47.
• Dessai, S. and Schipper, E.L.F. 2003. “The Marakkech Accords to the Kyoto Protocol: Analysis and Future Prospect”. Global Environmental Change. 13. 149-153.
• EEA Report 2005, Part C, http://reports.eea.europa.eu/state_of_environment_report_2005 _1/en/SOER2005_Part_C.pdf
• Hart, S. 1997. Yeşilleşmenin Ötesinde Sürdürebilir Bir Dünya İçin Stratejiler. Şirket Stratejisi, Harvard Business Review. MESS Yayınları no:327. İstanbul. s.123-146.
• Hoffman, A. J. 2008. http://www.pewclimate.org/docUploads/Exec_ Summary_CorpStrategies.pdf
• Karakaya, E. ve Özçağ, M. 2003. Türkiye Açısından Kyoto Protokolü'nün Değerlendirilmesi ve Ayrıştırma (Decomposition) Yöntemi İle CO2 Emisyonu Belirleyicilerinin Analizi.VII. ODTÜ İktisat Konferansı.
• Karakaya, E. ve Özçağ, M. 2004. “İklim Değişikliği ve Kyoto Protokolü Çerçevesinde Türkî Cumhuriyetler’in Analizi”. http://www.econturk.org/Turkiyeekonomisi/alatoo.pdf
• Karakaya, E. 2005. Boğaziçi Üniversitesi-Tüsiad Dış Politika Forumu, Kyoto Protokolü. Avrupa Birliği ve Türk İş Dünyası Konferansı Notları. Boğaziçi Üniversitesi. İstanbul. www.dispolitikaforumu.com\kyoto.pdf
• McCarthy, J. J., Canziani, O. F., Leary, N.A., Dokken, D. J., White, K. S. 2001. Climate Change 2001: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Third Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Cambridge University Press, Cambridge, s:1032.
• Sarıkaya, H. Z. 2005. İklim Değişikliğinin Türkiye'ye ve Sanayiye Etkileri Paneli. http://www.iklim.cevreorman.gov.tr/tobb/A_Mustesar%20Bey %20iklim%20Deg.pdf
• Şahin, Ş. 2004. An Economic Policy Discussion of the GHG Emission Problem in Turkey From a Sustainable Development Perspective Within a Regional General Equilibrium Model : TURCO. (Doktora tezi).
• Price Waterhouse Coopers. 2007. 10. Küresel CEO Araştırması. http://www.ekonometri.com.tr/kategori.php?link=devam&grup =13&kat_id=0&sayfa_id=342
• Türkeş, M. ve Kılıç, G. 2004. Avrupa Birliği’nin İklim Degisikliği Politikaları ve Önlemleri (European Union Policies and Measures on Climate Change). Çevre, Bilim ve Teknoloji, Teknik Dergi, 2: 35-52.
• Türkeş, M., Sümer, U. M., Çetiner, G. 2001. “Küresel İklim Değişikliği ve Olası Etkileri”. T.C. Çevre Bakanlığı, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Seminer Notları. İstanbul Sanayi Odası. ÇKÖK Gn.Md., Ankara, S.7- 24.
• UNPD Bülteni. 2006. http://www..undp.org.tr/undp/_Bulletin_Archive /2006/04/tr/iklim.htm)
• UNPD Human Development Report, 2006. http://www.undp.org.tr/ Gozlem2.aspx?WebSayfaNo=1
• Wing, I.S. 2004. Computable General Equilibrium Models And Their Use In Economy-Wide Policy. Zhang, F.Q. 2000.“Can China Afford to Commit Itself an Emissions Cap? An Economic and Political Analysis”. Energy Economics 22.
• www.energy.itu.edu.tr/iTUOnerileri.pdf
• www.rec.org.tr/files/iklim/iklim-turkiye.htm
• http://www.globalenerji.com.tr\hab-23000205-101,[e-mail]