Halk Sağlığında Yeni Yönelim: Halk Sağlığı Öz Yeterlikleri

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 1, 36 - 40, 29.04.2013

Şükran Özkahraman

Öz

Sağlık hizmetlerinin temel amacı, sağlıklı bir toplum yaratmaktır. Bu olgu başlı başına bir amaç olduğu gibi, sosyal ve ekonomik kalkınmanın da en temel amaçlarından biridir. Günümüzde ulusların en büyük zenginlik kaynağı, sağlıklı ve eğitilmiş insan gücü olarak kabul edilmektedir. Yüzyılımızda bilimsel, teknolojik ve sosyal alandaki hızlı gelişme ve değişmelere uyum sağlayamayan profesyonellerin mesleki yetersizliğe ve verimsizliğe düşmeleri kaçınılmazdır. Son yıllarda tıp alanında sağlık çalışanlarının alanlarına özgü her daim hazır oluşlarını sağlamak için standartlaştırılmış, ölçülebilir bir yeterliğe ulaşmaları gerekmektedir. Yeterlikler, kurumun fonksiyonları ve bunları eleştirmek için kurum üyeleri tarafından gösterilen bilgi, yetenek ve becerilerdir. Halk sağlığı kurumlarının yeterliği kurumda her düzeyde
çalışanın gösterdiği iletişim, koordinasyon ve işbirliğine bağlıdır. Yeterlik sürekli gelişimsel süreçte eleştirel düşünme ve ahlaki değerlere temelli bilgi gerektirir. Öz yeterlikler iş, kurum ya da çalışanlarda; disipline özel yeterlikler ise meslek grubuna özgü beklenen bilgi ve becerilerle ilişkili olarak uygulanır. Yeterlikler genellikle bazı alanlarla sınıflandırılmış performansın beklenen düzeylerinde eğitim, deneyim ve mesleki sınıflamalara temellidir. Yeterlikte beceri düzeyleri; farkında, bilgili, yeterli ya da az, biraz, iyi ve mükemmel olarak tanımlanabilmektedir. Yeterlikler müfredat ve kurs içeriklerinin revizyonu ve değerlendirilmesinde önemli bir rehberdir. Aynı zamanda yeterlikler çalışma ortamında oryantasyon programının gelişiminde, sürekli eğitim hizmeti sağlamada, görev tanımlarında, performans değerlendirmede, işgücü gelişimini sağlamada, güvenlik ve etik standartlara bağlılığın sağlanabilmesinde kullanıldığında tıp alanında kalite güvenlik sisteminin gelişimine katkıda bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Halk sağlığı; yeterlilik; öz yeterlik; halk sağlığı öz yeterliliği

Kaynakça

• Swider S, Levin P, Ailey S, et al. Matching Graduate Curriculum in Public/Community Health Nursing to Practice Competencies: The Rush University Experience. Public Health Nursing. 2005; 23: 190-5.
• Issel LM, Baldwin KA, Lyons RL, Madamala K. Self-reported competency of public health nurses and faculty in Illinois. Public Health Nursing. 2006; 23: 168-77.
• Day C, Bialek R, Downing D. Competencies for Health Care Workers in Public Health. Abstr Acad Health Services Res Health Policy Meeting. 2002; 19: 2.
• Description [Internet]. [cited 2007]. Available from: http://www.health.gov/ phfunctions/project.htm.
• Council on Linkages Between Academia and Public Health Practice [Internet]. Organization and Management [2005; cited http://www.phf.org/Link/research.htm. Available from:
• Council on Linkages [Internet]. Competency List. [2001; cited 2007]. http:www.trainingfinder.org/competencies/pb.aspx?tabID+94 from:
• Özpulat F. Sağlık Bakanlığı Ankara Dışkapı Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Çalışmakta Olan Sağlık Personelinin Hizmet içi Eğitim Programına İlişkin Görüşlerinin Saptanması [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara: Sağlık Eğitimi Programı; 2006.
• Turnock BJ. Roadmap for Public Health Workforce Preparedness. Journal of Public Health Management Practice. 2003; 9: 471-80.
• Institute of Medicine [Internet]. The Future of Public Health. Washington DC: National Academy Press; 1998 [cited 2007]. Available from: http://www.nap.edu/permissions.
• The Future of The Public's Health in The 21 St Century [Internet]. Institute of Medicine 2002, Shapping the future for health; http://www.iom.edu/Object.File/Master/4/165/AssuringFINA L.pdf. 2007]. Available from:
• King MG, Erickson, GP. Development of Public Health Nursing Competencies: An Oral History. Public Health Nursing. 2006; 23: 196-201.
• The Key Ingredient of The National Prevention Agenda: Workforce Development. A Companion Document to Healthy People 2010, National Center for Health Workforce Information and Analysis; 2010. 22-31.
• Genetics Competencies in Public Health [Internet]. [cited 2007]. http://www.cdc.gov/genomics/training/file/print/competencie s/CompsAdministrator1.pdf. from:
• Council on Linkages Between Academia and Public Health Practice [Internet]. [2006; cited 2007]. Available from: http://phf.org/Link.htm.
• Center for Law and the Public’s Health [Internet]. Core Legal Competencies for PublicHealthProfessionals [2001; cited 2007]. http://www.publichealthlaw.net/Training/TrainingPDFs/PHL Competencies.pdf. from:
• Core Public Health Worker Competencies for Emergency Preparedness and Response [Internet]. [2001; cited 2007]. Available http://www.doh.state.fl.us/chdCharlotte/Competencies.pdf. from:
• Core Competencies for Bioterrorizm Preparedness [Internet]. General Core Competencies for all Public Health Nursing. [cited http://www.jcu.edu.au/school/sphtm/survey/BT/core.htm. Available from:
• Cross S, Block D, Josten L, et al. Development of the Public Health Nursing Competency Instrument. Public Health Nursing. 2006; 23: 108-14.
• O’Carroll PW. (2002). Informatics Competencies for Public Health Professionals Northwest Center for Public Health Practice. University of Washington School of Public Health and Community Medicine [Internet]; 2002 [cited 2007]. 16- 8. Available http://www.nwcphp.org/docs/phi/comps/phi_print.pdf. from:
• Gebbie KM, Hwang I. Preparing Currently Employed Public Health Nurses for Changes in the Health System. American Journal of Public Health. 2000; 90: 716-21.
• Bartee RT, Innail SD, Olsen SE, et al. Asessing Competencies of the Public Health Workforce in a Frontier State. Journal of Community Health. 2003; 28: 459-69.
• Abrams SE. From Function to Competency in Public Health Nursing 1931 to 1923. Public Health Nursing. 2004; 21(5): 507-10.
• Foss GF, Janken JC, Langford DR, et al. Using Professional Specialty Competencies to Guide Course Development. Journal of Nursing Education. 2004; 43: 368-75.
• Jakeway CC, Cantrell EE, Cason JB, et al. Developing Population Health Competencies Among Public Health Professionals in Georgia. Public Health Nursing. 2004; 23: 161-7.
• Bondy SJ, Johnson I, Cole DC, Berkowitz K. Identifying Core Competencies for Public Health Epidemiologists. Canadian Journal Of Public Health. 2008; 99: 246-51.
• Demers AR, Mamary E. Assessing the Professional Development Needs of Public Health Educators in Light of Changing Competencies, Centers for Disease Control and Prevention. Public Health Research, Practice and Policy. 2008; 5: 4-7.
• Maltby H. Use of Helth Fairs to Develop Public Health Nursing Competencies. Public Health Nursing. 2006; 23: 183- 9.
• Mayer JP. Are The Public Health Workforce Competencies Predictive of Essential Service Performance? A Test at a Large Metropolitan Local Health Department. Journal of Public Health Management Practice. 2003; 9: 208-13.
• Oppewal S, Lamana BF, Gleen LL. Comparision of the Dissemination and Implemantation of Standardized Public Health Nursing Competencies in Academic and Practice Settings. Public Health Nursing. 2006; 23: 99-107.
• Ouzts KN, Brown JW, Swearingen CAD. Developing Public Health Competence Among RN-TO-BSN Students in A Rural Community. Public Health Nursing. 2006; 23: 178-82.
• Pfleger DE, McHattie WE, Diack HL, et al. Views Attitudes and Self-assessed Training Needs of Scottish Community Pharmacits to Public Health Practice and Competence. Pharm World. 2008; 30: 801-9.
• Polivka BJ, Stanley SAR, Gordon D, et al. Public Health Nursing Competencies for Public Health Surge Events. Public Health Nursing. 2008; 25: 159-65.
• Poulton B, McCammon V. Measuring Self Perceived Public Health Nursing Competencies Using a Quantitative Approach. Nurse Education Today. 2006; 27: 238-46.
• Witt RR, Almeida MCP. Identification of Nurses Competencies in Primary Health Care Through a Delphi Study in Southern Brazil. Public Health Nursing. 2008; 25: 336-43.
• Özkahraman Ş. Halk Sağlığı Çalışanlarının Toplum Temelli Uygulamalardaki Öz Yeterlikleri [Doktora tezi]. İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2009.