Akademisyenlerin Yaşam Kaliteleri Üzerine Bir Çalışma: Afyon Kocatepe Üniversitesi Örneği

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 1, 15 - 19, 29.04.2013

Birol Topçu , Sinan Saraçlı , Pınar Dursun Cengiz Gazeloğlu

Öz

Bu çalışmada, Dünya Sağlık Örgütü’nün (1993) bireylerin yaşam kalitesini ölçmek için geliştirdiği yaşam kalitesi ölçeği kısa formu kullanılarak, akademisyenlerin bedensel sağlık, psikolojik sağlık, sosyal ilişkiler ve çevre boyutlarındaki yaşam kalitelerini doğrulayıcı faktör analizi ile incelenmesi amaçlanmıştır. Kolayda örneklem yoluyla Afyon Kocatepe Üniversitesi ANS kampüsündeki fakültelerde görev yapan 131 (28 bayan, 103 erkek) akademik personele Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu uygulanmıştır. Çalışmanın istatistiksel analiz sürecinde LISREL programı ile Doğrulayıcı Faktör Analizinden (DFA) yararlanılmıştır. DFA sonucunda, model
göstergeleri istatistiksel olarak kabul edilebilir bulunmuştur. Alt boyutlar bakımından psikolojik sağlık, sosyal ilişkiler ve çevresel koşullar arasında olumlu yönde bir ilişki katsayısı elde edilirken, bedensel sağlığın bu üç alt boyutla olumsuz yönde ilişkili olduğu saptanmıştır.
Bilim, hizmet ve eğitim sektöründe yer alan akademisyenlerin yaşam kalitelerini belirlemek öğrencilere yönelik tutum, davranış ve rol modeli olma ve eğitsel alanda iş performanslarını etkilemesi bakımından oldukça önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yaşam Kalitesi; Whoqol-Bref Ölçeği; Doğrulayıcı Faktör Analizi

Kaynakça

• Chappell P, Wirz S. Quality of life following spinal cord injury for 20-40 year old males living in Sri Lanka. Asia Pacific Disability Rehabilitation Journal. 2003; 14(2): 162- 78.
• Felce D. Defining and applying the concept of quality of life. Journal of Intellectual Disability Research. 1997; 41(2): 126- 37.
• Young KJ, Longman AJ. Quality of Life and Persons with Melanoma: A pilot study. Cancer Nursing. 1983; 6(1): 219- 25.
• Tam SF. Quality of Life: Theory and Methodology. International Journal of Rehabilitation Research. 1998; 21: 365-74.
• Saxena S, Carlson D, Billington R, Orleyi J. The WHO quality of life assessment instrument (WHOQOL-BREF): the importance of its items for cross-cultural research. Quality of Life Research. 2001; 10: 711-21.
• Skevington SM, Lofty M, O’Connell KA. The World Health Organization’s WHOQOL-BREF Quality of life assessment: psychometric properties and results of the international field trial a report from WHOQOL-Group. Quality of Life Research. 2004; 13(2): 299-310.
• World Health Organization. WHOQoL Study Protocol. WHO (MNH7PSF/93.9). 1993.
• Eser E, Fidaner H, Fidaner C, Yalçin Eser S, Elbi H, Göker E. WHOQOL-100 ve WHOQOL-Bref’in Psikometrik Özellikleri. 3P (Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji) Dergisi (Ek2). 1999; 7: 23-40.
• Gomez V, Krings F, Bangerter A, Grob A. The influence of personality and life events of subjective well-being from a life span perspective. Journal of Research in Personality. 2009; 43: 345-54.
• Odabaşı F, Fırat M, İzmirli S, Çankaya S, Mısırlı A. Küreselleşen Dünyada Akademisyen Olmak. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2010; 10(3): 127-42.
• Ergin C. Akademisyenlerde tükenmişlik ve çeşitli stres kaynaklarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 1995; 12: 37-50.
• Budak G, Sürgevil O. Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgütsel faktörlerin analizine ilişkin akademik personel üzerine bir uygulama. DEUİİBF Dergisi. 2007; 20: 95-108.
• Yang X, Ge C, Hu B, Chi T, Wang L. Relationship between quality of life and occupational stress among teachers. Public Health. 2009; 123: 750-5.
• Bilge F, Akman Y, Kelecioğlu H. Öğretim elemanlarının iş doyumlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2007; 32: 32-41.
• Şimşek ÖF. Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Ekinoks; 2007.
• Yılmaz V, Çelik H. LISREL ile Yapısal Eşitlik Modellemesi I. Ankara: Pegem Akademi; 2009.
• Akıncı DE. Yapısal Eşitlik Modellerinde Bilgi Kriterleri [Doktora Tezi]. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; 2007.
• Cankovic S, Ac-Nikolic E, Susnjevic S, Cankovic D, Radic I, Harhaji S. Environment and quality of life of older people. Health Medicine. 2012; 6(5): 1815-20.
• Neidl K. Mobbing and well-being: Economic and personnel development implications. European Journal of Work and Organizational Psychology. 1996; 5(2): 239-49.
• Yelgeçen Tigrel E, Kokalan O. Academic Mobbing in Turkey. International Journal of Social and Human Sciences. 2009; 3: 1028-36.
• Kowalski R, Westen D. Psychology. 4th ed. USA: John Wiley & Sons; 2005.