Türk Bankacılık Sektöründe Kredi Mevduat Oranı, Çekirdek Dışı Yükümlülükler ve Kârlılık: Dinamik Panel Modelinden Bulgular

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 3, 495 - 506, 01.07.2018

Resul Aydemir Gökhan Övenç Adem Koyuncu

Öz

Bu çalışmada, Türk ticari bankacılık sektörü kârlılığı ile kredi mevduat oranı arasındaki ilişki 2002-2015 yılları arasında çeyreklik veri kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada kârlılık göstergesi olarak üç farklı değişken; net faiz marjı, aktif ve özsermaye kârlılığı kullanılmıştır. Dinamik panel modelinde sabit etkili GMM yöntemi kullanılarak elde ettiğimiz sonuçlara göre kredi mevduat oranıyla bankacılık kârlılığı arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir ilişki mevcuttur. Bu pozitif ilişki; aktif (ROA) ve özsermaye (ROE) kârlılıklarıyla doğrusal olmayan (azalarak artan), net faiz marjıyla (NIM) ise doğrusal (sabit artan) bir niteliğe sahiptir. 2002-2009 yılları arasında ise kredi mevduat oranıyla her üç kârlılık değişkeni arasındaki ilişkinin pozitif ve doğrusal olduğu görülmektedir. Bulgular, kredi mevduat oranı artışının belli bir noktadan sonra bankacılık kârlılığını olumsuz etkilediğini göstermektedir. Bulgular, son dönemde Türk bankacılık sektöründe gözlenen gelişmelerle örtüşmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Kredi mevduat oranı, banka kârlılığı, çekirdek dışı yükümlülükler, Türk bankacılık sektörü, dinamik panel modeli

Loan to Deposit Ratio, Non-Core Liability and Profitability in the Turkish Banking Sector: Evidences From Dynamic Panel Model

Öz

In this paper, we examine the relationship between the loan-to-deposit ratio (LDR) and the profitability of Turkish banks using quarterly data over the period 2002-2015. We employ three different profitability measures as dependent variables; return on asset (ROA), return on equity (ROE) and net interest margin (NIM). Applying the fixed effect GMM technique, we find that there exists a positive and significant relationship between the LDR and all three profitability measures. Estimation results also suggest that the positive impact on profitability declines with the ratio, that is, there are significant non-linearities. Specifically, the effect of the LDR on ROA and ROE increases at a decreasing rate, but the relationship between the LDR and NIM appears to be linear. However, results for the subsample 2002-2009 indicate that the association between the LDR and profitability is positive and linear. These results suggest that after some threshold, increasing the LDR would eventually erode bank profitability. The findings are consistent with the recent developments in the Turkish banking sector.

Anahtar Kelimeler

Loan-to-deposit ratio, bank profitability, non-core liabilities, Turkish banking sector, dynamic panel model

Kaynakça

• Altunbaş, Y. ve Molyneux, P. (1995), Gümrük birliğine giriş sürecinde Türk bankacılık sisteminin değerlendirilmesi, Uzman Gözüyle Bankacılık Dergisi, Sayı.11
• Arellano, M., and S. Bond (1991). Some Tests of Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence and an Application to Employment Equations, Review of Economic Studies, 58, 277–297.
• Athanasoglou, P., Delis, M.D. ve Staikouras, C. K. (2006). Determinants of Bank Profitability in the South Eastern European Region, Bank of Greece, Working Paper, No.47
• Aydemir, R., & Ovenc, G. (2016). Interest rates, the yield curve and bank profitability in an emerging market economy. Economic Systems, 40(4), 670-682.
• Baltagi, B. H. (2008), Econometric analysis of panel data, John Wiley and Sons, West Sussex, 4th edition.
• Banerjee, A., Cole, S., ve Duflo, E. (2003). Bank Financing in India, Department of Economics, MIT
• Berger, A. N. ve Humphrey D. B. (1985).Measurement and Efficiency Issues in Commercial Banking, Erişim: 18 Mart, 2016, http://www.nber.org/chapters/c7237.pdf
• BIS (2014), Committee on the Global Financial System, EME banking systems and regional financial integration, CGFS Papers No:51.
• BIS (2016), Locational Banking Statistics, http://www.bis.org/ statistics/bankstats.htm?m=6%7C31%7C69, 15.04.2016
• Cooper, M., Jackson, W. ve Petterson, G. (2003), Evidence of Predictability in The Cross-Section of Bank Stock Returns, Journal of Banking and Financa 27, 817-850
• Costa, O., Khan, J., Levy, C., Natale, A., Tanrikulu, O., (2014). Risk in emerging markets, McKinsey&Company, McKinsey Working Papers on Risk, Number: 56
• Cragg, J.G. ve S.G. Donald. (1993), Testing Identifiability and Specification in Instrumental Variable Models, Econometric Theory, 9, 222 – 240.
• Davidson, R. ve Mackinnon, J. G. (1993), Estimation and inference in econometrics, Econometric Theory, Vol. 11, No. 3 (Aug., 1995), pp. 631-635, Published by: Cambridge University Press
• Demirgüc-Kunt, A. ve Huizinga, H. (2000), Financial Structure and Bank Profitability, Development of Research Group, The World Bank and Department of Economics.
• Greene, W. H. (2008). Econometric Analysis, Sixth Edition, New York University, New Jersey.
• Güngör, G. Y., (2012). Bankaların Kurumsal Kredi Portföyü ve Kredi Riskinin Ölçümü. (Uzmanlık yeterlilik tezi). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Hansen, L.P. ve Singleton K. J. (1982), Generalized Instrumental Variables Estimation of Nonlinear Rational Expectations Models, Econometrica, 50, 1269-1286.
• İnan, E. A. (2000), Bankacılık etkinliğinin ölçülmesi ve düşük enflasyon sürecinde bankacılıkta etkinlik, Bankacılar Dergisi, Sayı 34, 2000.
• Karwacki, M. (2015), Top 1000 world banks –global decline in loan-to deposit ratio shows, The banker, Top 1000, Erişim: 10 Nisan, 2016, http://www.thebanker.com/Top-1000/Top-1000- World-Banks-Global-decline-in-loan-to-deposit-ratio-slows
• Kleibergen, F. (2002), Pivotal statistics for testing structural parameters in instrumental variables regression, Econometrica, 2002, 70 (5), 1781–1803.
• Kupiec, P. ve Lee, Y. (2012), what factors explain differences in return on assets among community banks, Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC).
• Naceur, S. B. (2003), The determinants of the Tunisian banking industry profitability: Panel Evidence, Department of Finance, Universite Libre de Tunis
• Molyneux, P. ve Thornton, J. (1992). Determinants of European Bank Profitability: A Note, Journal of Banking and Finance, 16, 1173-1178.
• Özler, Ş. (1988). Commercial bank lending to developing countries: The question of overlending, UCLA Department of Economics Working paper.
• Rahorjo, P. G., Hakim, D. B., Manurung, A. D. ve Maulana, T. N. A. (2014), The determinant of commercial banks’ interest margin in Indonesia: An analysis of fixed effect panel regression, International Journal of Economics and Financial Issues, Vol.4, No.2, pp.295-308
• Ramadan, I. Z., Kilani, Q. A. ve Kaddumi, T. A. (2011), Determinants of bank profitability: Evidence from Jordan, International Journal of Academic Research, Vol.3 No.4 Part I
• Rengasamy, D. (2014). Impact of Loan Deposit Ratio (LDR) on Profitability: Panel Evidence from Commercial Banks in Malaysia, School of Business, Curtin University, Malaysia.
• Richard, P. (2006). Generalized Reduced Rank Tests Using the Singular Value Decomposition, Journal of Econometrics, 2006, 133 (1), 97–126.
• Seyrek, İ. H. ve Ata, H. A., (2010). Veri zarflama analizi ve veri madenciliği ile mevduat bankalarında etkinlik ölçümü, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, Cilt: 4, Say: 2, 2010
• Sönmez, F., Zontul, M. ve Bülbül, Ş. (2015), Mevduat bankalarının karlılığının yapay sinir ağları ile tahmini: Bir yazılım modeli tasarımı, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, Cilt: 9, Sayı: 1, 2015
• Statista, (2011). Loan-to-deposit ratio in the global bank industry, Statista the Statistics Portal, Banks&Financial Services, Erişim: 30 Nisan, 2016, http://www.statista.com/ statistics/276285/loan-to-deposit-ratio-in-the-global-bankindustry/
• TCMB (2016). 2016 Yılında Para ve Kur Politikasında Öne Çıkan Uygulamalar, TCMB Bülten, Sayı: 41, Mart 2016.
• Tunay, K.B. ve Silpar, A. M. (2006). Türk Ticari Bankacılık Sektöründe Karlılığa Dayalı Performans Analizi-I, Türkiye Bankalar Birliği Araştırma Tebliğleri Serisi, 2006/1.
• Türker-Kaya, Y. (2002). Türk Bankacılık Sektöründe Karlılığın Belirleyicileri 1997-2000, BDDK, Mali Sektör Politikaları Dairesi Çalışma Raporları, 2002/1.
• Zafar, S. M., Maqbool, A. ve Ali S. I. N. (2012). A study of ten Indian Commercial Bank’s financial performance using CAMELS methodology, IMS Manthan-Volume VII, No. 1, June 2012
• Van Den End, J. W. (2016). A Macroprudential Approach to Address Liquidity Risk With the Loan-to-Deposit Ratio the European Journal of Finance, Vol.22, No.3, 237-253
• Vejzagic, M. ve Zarafat, H. (n.d), an analysis of macroeconomic determinants of commercial banks profitability in Malaysia for the period 1995-2011, Erişim: 30 Mart, 2016, http://ssrn.com/ abstract=2305597.
• Wooldridge, J.M. (2010), Econometric analysis of cross section and panel data, The MIT Press, Second Edition, Cambridge, Massachusetts, London, England.