Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerde Vergi Rekabetinin, 2008 Küresel Finans Krizi Eşliğinde, Vergi Hasılatı ve Yapısına Etkileri

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 4, 31 - 42, 01.12.2016

Yunus Demirli , Yaşar Ayyıldız

Öz

Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin 2000 yılı sonrasında bölgesel vergi rekabeti kapsamında başvurdukları vergi indirimleri, gelişmiş Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeleri de önlem almaya ve vergi rekabetine katılmaya zorlamıştır. Bu dönemde vergi rekabetini etkileyen bir diğer gelişme ise 2008 Finans Krizi olmuştur. AB üyesi ülkeler kriz döneminde de, vergi oranları ve oran dışında sağladıkları vergi kolaylıkları ile vergi rekabetini sürdürmüştür. Çalışma, 2000 sonrası dönemde, 2008 Finans Krizinin etkilerini de hesaba katarak, vergi rekabeti sonucu AB üyesi olan ülkelerde vergi hasılat yapısındaki değişimleri ortaya koymayı amaçlamıştır. Çalışma sonucunda; 2000 yılından itibaren Avrupa’da vergi oranları üzerinden yapılan rekabetin, kriz süresince yavaşladığı, vergi rekabeti ve krize bağlı olarak ülkelerin vergi hasılat yapısının değiştiği görülmüştür. Bu dönemde vergi hasılatının GSYİH’ya oranının önce arttığı, krizden sonra ise d??t???, t?ketim vergilerinin 2008 ?ncesi ve sonras?nda vergi has?lat? i?indeki a??rl???n?n art?? e?ilimini s?rd?rd??? ve dolays?z vergilerin vergi has?lat? i?indeki a??rl???n?n kriz sonras?nda h?zla azald??? tespit edilmi?tir.

Anahtar Kelimeler

Vergi Rekabeti, Vergi Hasılatı, Avrupa Birliği

The Effects of Tax Competition in the EU Member States, with the 2008 Global Financial Crisis, on Tax Revenue and Tax Structure

Öz

Central and Eastern European countries that apply tax reductions under the regional tax competition after 2000, are also forced developed European Union (EU) member states to take measures to participate in the tax competition. Another development in this period affecting the tax competition is the 2008 financial crisis. EU countries during the crisis, with tax rates and tax benefits they provide out of proportion, continued to tax competition. Our study aimed to reveal the changes in the tax revenue structure of the EU member states after the tax competition by adding the effects of the 2008 Financial Crisis in the post-2000 period. As a result of study, it was observed that, since 2000, the competition in the tax rates in Europe slowed down during the crisis, depending on the tax competition and the crisis, countries structure of tax revenues has changed. During this period, tax revenue ratio to GDP increased before, but it decreased after the crisis, consumption taxes before and after 2008, maintained their upward trend in the weight of tax revenues and the weight of tax revenue of direct taxes has decreased after the crisis

Anahtar Kelimeler

Tax Competition, Tax Revenues, the European Union

Kaynakça

• Aktan, Coşkun Can ve İstiklal Y. VURAL. (2004). “Vergi Rekabeti”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı: 22, Ocak-Haziran, ss.1-18.
• Algan, Neşe ve M. Akdoğan GEDİK. (2011). “Vergi Rekabetine İlişkin Göstergeler: Avrupa Birliği Üyesi Ülkeler İçin Bir Değerlendirme”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 20, Sayı 1, ss.287-302.
• Armağan, Ramazan ve Murat İÇMEN. (2012).”Vergi Rekabeti ve Türkiye’ye Yansıması”, Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 17, Sayı 2, ss.145-172.
• Batırel, Ömer Faruk. (2016). “Avrupa Birliği ve Türkiye’de Son Vergi Reformları”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:1, Özel Sayı:29, Bahar 2016/, ss.159-169
• Demircan, Esra Siverekli. (2003). “Vergilendirmenin Ekonomik Büyüme ve Kalkınmaya Etkisi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 21, Temmuz-Aralık 2003, ss.97-116.
• European Commission. (2014). Tax Reform in EU Member States: Tax Policy Challenges for Economic Growth and Fiscal Sustainability, European Commission Economic and Financial Affairs, Brussels-Belgium, http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/, Erişim: 11.03.2015.
• Eurostat. (2011). Focus On the Crisis: The Main Impact on EU Tax System, Taxation Trends in The European Union, Publication Office of European Union, Luxembourg.
• Eurostat. (2014). Taxation Trends in The European Union, Data for The EU Member States, Iceland and Norway, http://ec.europa.eu/taxation_ customs/resources/documents/taxation/gen_info/economic_analysis/tax_structures/2014/repor t.pdf, Erişim: 26.03.2015.
• Ferhatoğlu, Emrah. (2006a). “Uluslararası Vergi Rekabeti ve Sürükleyici Güçleri”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, Haziran, ss.79-96.
• Ferhatoğlu, Emrah. (2006b). “Avrupa’da Düz Oranlı Vergi Sistemi Çalışmaları ve Başarısı”, Vergi Dünyası, Sayı: 298, ss.170-176.
• Giray, Filiz. (2005). “Küreselleşme Sürecinde Vergi Rekabeti ve Boyutları”, Akdeniz Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı 9, ss.93-122.
• Güngör, Kamil. (2016). “Vergi Yapısında Bir Reform Önerisi Olarak Vergi İndirimleri Politikası ve Türk Vergi Sistemi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: XVIII, Sayı: 1, Haziran 2016, ss.133-147.
• Hadler, Sandra; MOLOI, Christine ve Sally WALLACE. (2007). “Flat Rate Taxes; A Policy Note”, International Center for Public Policy Working Paper Series at AYSPS, GSU Paper 0706, International Center for Public Policy, Andrew Young School of Policy Studies, Georgia State University.
• Kanlı, Murat. (2007). Dolaylı Vergiler ve Kayıtdışı Ekonomi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye ABD, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Öncel, S. Yenal. (2005). “Kurumlar Vergisinde Değişim ve Uluslararası Vergi Rekabeti”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 47. Seri, ss.1-20.
• Öz, Ersan ve Sevinç YARAŞIR. (2009). “Global Bir Kavram: Vergi Rekabeti”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 52. Seri, ss.1-40.
• Ünlükaplan, İlter ve İbrahim ARISOY. (2011). “Türkiye Ekonomisi İçin Efektif Vergi Oranlarının Hesaplanması”, Ege Akademik Bakış,Cilt 11, Sayı 1, ss.15-24.
• Yereli, A. Burçin. (2005). “Macroeconomics Effects of Tax Competition In Turkey”, South-East Europe Review, Volume 8, Number 1, May, ss.19-38.