İç Göç, Gelir ve Sosyal Harcamalar: Türkiye’de İstatistiki Bölge Birimleri Üzerine Bir Deneme

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 3, 37 - 52, 30.09.2021

Almina Derya Bıçaksız , Ferdi Çelikay

Öz

Bu çalışmanın amacı, göç alan yerleşim yerleriyle göç veren yerleşim yerleri arasında gelir koşulları ve sosyal harcama düzeyleri itibariyle bir farklılık olup olmadığını irdelemektir. Araştırma sürecinde Türkiye'de TÜİK'in ikinci düzey istatistiki bölge birimleri sınıflandırması esas alınarak 2010 ile 2019 yıllarına ilişkin 26 bölgenin verileri toplanmıştır. Sonrasında bölgeler için göç yoğunluğu indeksi geliştirilmiştir. Göç yoğunluğu indeksi ile yoğun şekilde göç alan yerleşim yerleriyle göç veren yerleşim yerleri temsilen belirlenmiş, söz konusu bölgeler arasında gelir koşulları ve sosyal harcama düzeyleri itibariyle anlamlı bir farklılık olup olmadığı bağımsız örneklem t testi ile sınanmıştır. Analiz sonuçları, sosyal harcamaların bölgesel gelir ve vergi hasılatı içerisindeki payları açısından göç alan ve göç veren birimler arasında ciddi farklılıklar olduğunu göstermektedir. Ayrıca çalışmada elde edilen sonuçlar gerek sosyal politikaların gerekse gelir ve istihdam arttırıcı tedbirlerin bölgeler arası dengesizliklerin giderilmesi ve göç akımlarının kontrol altına alınması bağlamında dikkate alınması gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Göç Yoğunluğu, Gelir Koşulları, Sosyal Harcamalar, Bağımsız Örneklem T-Testi, İtme-Çekme Kuramı

Teşekkür

Bu çalışma Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı’nda Almina Derya BIÇAKSIZ tarafından hazırlanan “Sosyal Harcamalar ile Göç Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir İnceleme’’ başlıklı yüksek lisans tezinden büyük ölçüde yararlanılarak hazırlanmıştır.

Internal Migration, Income and Socıal Spending: An Essay on Statistical Units of The Turkey

Öz

This study examines whether there is a difference in income and social spending levels among the settlements where immigration is observed intensely. At the analysis stage, we have based on the second level statistical units classification of TURKSTAT, and have collected data from 26 regions for the years 2010 and 2019. Then, we are trying to develop the immigration density index for the regions. We test whether there is a significant difference between the regions grouped by the immigration intensity index in terms of income and social spending levels with the independent sample t test. The results of the analysis show that there are serious differences between the groups, which are regions with different immigration intensity, in terms of the shares of social spending in regional income and tax revenue. In addition, the results reveal that not only social tools but also income and employment policies should be taken into consideration in terms of eliminating regional imbalances and controlling migration flows.

Anahtar Kelimeler

Migration Intensity,, Income Conditions,, Social Spending,, Independent Sample T-Test,, Push-Pull Theory,

Kaynakça

• Acungil, Yavuz (2016), Göç Olgusu ve Göçün Kentlerin Toplumsal, Ekonomik, Kültürel Gelişmesine ve Kalkınmasına Etkileri, 2.Uluslararası Uygulamalı Bilimler Kongresi: ‘’Göç, Yoksulluk ve İstihdam’’, 332-338.
• Akgül Yılmaz, Gülay (2006), OECD Ülkeleri ve Türkiye’de Sosyal Devlet ve Sosyal Harcamalar (1. Baskı). İstanbul: Arıkan Kitabevi.
• Arpacıoğlu Özdemir, Özge (2019), “Bir Sosyal Koruma Bileşeni Olan Sosyal Yardımların Yoksulluk Üzerinde Etkisi: Ampirik Bir Uygulama”, Journal of International Social Research, 12(63), 698-977.
• Aşkın, Elif, Rüştü Yayar ve Zafet Oktay (2013), “Kırsal Göçün Ekonometrik Analizi: Yeşilyurt İlçesi Örneği”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2), 231-252.
• Başel, Halil (2006), “Türkiye’de Nüfus Hareketlerinin ve İç Göçün Nedenleri”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 53, 515-542.
• Buğra, Ayşe ve Sinem Adar (2007), Türkiye’nin Kamu Sosyal Koruma Harcamalarının Karşılaştırılmalı Bir Analizi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu Araştırma Raporu, İstanbul.
• Karpat Çatalbaş, Gaye ve Ömer Yarar (2015), “Türkiye'deki Bölgeler Arası İç Göçü Etkileyen Faktörlerin Panel Veri Analizi ile Belirlenmesi”, Alphanumeric Journal, 3(1), 99-117.
• Çelik, Fatih (2005), “İç Göçler: Teorik Bir Analiz”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 167-184.
• Çelik, Fatih (2006), “İç Göçlerin İtici ve Çekici Güçler Yaklaşımı ile Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27, 149-170.
• Çelik, Nermin (2012), Türkiye’de Göç Veren İllerde İç Göç Sorununun Yönetiminde Stratejik Planlama Modeli Yapılandırılması (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Bülent Ecevit Üniversitesi SBE, Zonguldak.
• Çelikay, Ferdi, ve Erdal Gümüş (2014), “Sosyal Harcamaların Yoksulluk Üzerine Etkileri: Ampirik Bir İnceleme”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4), 127-138.
• Çelikay, Ferdi (2017), “İşsizlik, Kamu Harcamaları ve İç Göçler Arasındaki Nedensellik İlişkileri: Türkiye Üzerine Bir İnceleme”, Maliye Araştırmaları Dergisi, 3(2), 205-219.
• D’Andria, Diego (2008), “The Debate on the Sustainability of Social Spending”, Libera University Internazionale Delgi Studi Sociale, 157, 1-26.
• Eger, Maureen A. (2009), “Even in Sweden: The Effect of Immigration on Support for Welfare State Spending”, European Sociological Review, 26(2), 203–217.
• Erdoğdu, M. Mustafa (2008), Türkiye’de Sosyal Bütçe ve Gelişimi: Kitap I, Türkiye’de Sosyal Bütçe: Nasıl Yapılıyor? Nasıl İzlenir?, İstanbul: TESEV Yayınları.
• Evlimoğlu, Umut ve Can İnak (2017), Türkiye’de İç Göçlerin İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması 1’e Göre İtici ve Çekici Güçler Yaklaşımıyla Değerlendirilmesi (2008-2016), KAYES 2017 I. Uluslararası Kahramanmaraş Yönetim, Ekonomi ve Siyaset Kongresi, 532-562.
• Fenwick, Clare (2017), The Migration-Welfare Nexus To What Extent Does İmmigration İnfluence National Welfare State Generosity in Europe?, The 11th European Consortium for Political Research (ECPR) General Conference, 1-28.
• Güler, Hünkar (2017), Türkiye'de Mali Küreselleşmenin Sosyal Harcamalar Üzerindeki Etkileri, in 3rd International Conference on Economic and Social Impacts of Globalization, 49-57.
• Gümüş, Ali Tarık (2010), “Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 18 (2), 117-158.
• Günaydın, İhsan ve Barış Yıldız (2015), “Dünyada ve Türkiye’de Uygulanan Kamusal Sosyal İçerikli Harcamalar ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 6(13), 81-116.
• Güney, Ahmet ve Ensar Balkaya (2018), “Kamu Harcamaları ve Ticari Açıklığın İşsizlik ve Genç İşsizliğe Etkisi”, Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 49-74.
• Gürbüz, Mehmet ve Murat Karabulut (2008), “Kırsal Göçler ile Sosyo-Ekonomik Özellikler Arasındaki İlişkilerin Analizi”, Türk Coğrafya Dergisi, 50, 37-60.
• Jaime-Castillo, Antonio, M., Ildefonso Marqués-Perales ve Javier Álvarez-Gálvez (2016), “The Impact of Social Expenditure on Attitudes Towards Immigration in Europe”, Social Indicators Research, 126, 1089–1108.
• Kanca, Osman ve Metin Bayrak (2015), “Kamu Harcamaları Bileşenleri ile İşsizlik Arasındaki İlişki (Türkiye Örneği)”, Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 1(2), 55-74.
• Kayalıdere, Gül ve Hande Şahin (2014), “Sosyal Devlet Anlayışı Çerçevesinde Türkiye’de Sosyal Koruma Harcamalarının Gelişimi ve Yoksulluk”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 57-75.
• Kaymaz, Volkan (2018), “OECD Ülkelerinde Sosyal Harcamaların Belirleyicileri”, Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 4(2), 118-130.
• Koçak, Yüksel ve Elvan Terzi (2012), “Türkiye’de Göç Olgusu, Göç Edenlerin Kentlere Olan Etkileri ve Çözüm Önerileri”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3), 163-184.
• Kolçak, Menşure ve Ali Yasin Kalabak (2017), “Kısa Dönemde Sosyal Harcamalar ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki, 29/28 OECD Ülkesi için Panel Veri Analizi (1998-2012)”, Gazi Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 1-19.
• Köseoğlu, Mustafa ve Gamze Artan (2020), “Göç, İşsizlik ve Gelir Arasındaki İlişkilerin Analizi: OECD Ülkeleri Örneği”, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 6(1), 61-81.
• Lee, Everett S. (1966), “A Theory of Migration”, Demography, 3(1), 47-57.
• Lubbers, Marcel, Claudia Diehl, Theresa Kuhn ve Christian Albrekt Larsen (2018), “Migrants' Support For Welfare State Spending in Denmark, Germany, and The Netherlands”, Social Policy & Administration, 52(4), 895-913.
• Manavgat, Gökçe ve R.Fatih Saygılı (2016), Türkiye’de İç Göçü Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Uygulama: Mekânsal Panel Veri Analizi. In 2nd International Conference on Applied Economics and Finance (ICOAEF), 1-26.
• Matsuyama, Takuya ve Tomomi Miyazaki (2017), “The Effect of Immigration on Social Expenditure in Host Countries”, Graduate School of Economics Kobe University, 1-38.
• Miežienė, Rasa ve Sandra Krutulienė (2019), “The Impact of Social Transfers on Poverty Reduction in EU Countries”, Baltic Journal of European Studies, 9(1), 157-175.
• Özdemir, Hakan (2012), “Türkiye’de İç Göçler Üzerine Genel Bir Değerlendirme”, Akademik Bakış Dergisi, 30(11), 1-18.
• Özdemir, Dilek (2018), “Türkiye'de Bölgelerarası İç Göç Hareketlerinin Belirleyicileri”, Journal of Graduate School of Social Sciences, 22(3), 1337-1349.
• Sancar, Canan ve Yusuf Ekrem Akbaş (2020), “Türkiye’de Düzey 2 Bölgeleri Ölçeğinde İç Göç ve İşsizlik İlişkisinin Ekonometrik Analizi”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(1), 41-57.
• Öztürk, Nazım (2011), “Bölgesel Dengesizliklerin Yarattığı Sorunlar”, Bütçe Dünyası Dergisi, 35(1), 30-55.
• Pampel, Fred ve John B. Williamson (1988), “Welfare Spending in Advanced Industrial Democracies, 1950-1980”, The American Journal of Sociology.
• Sarı, Selahattin, Ahmet Ay ve Candidate Melike Köksal (2019), İşsizlik ve Göç Arasındaki İlişki: OECD Ülkeleri Uygulaması (2008-2018), Avekon, Erişim Tarihi: 02 Mayıs 2020, https://www.avekon.org/papers/2340.pdf.
• Sarısoy, İdris, & Koç, Selçuk (2010), “Türkiye’de Kamu Sosyal Transfer Harcamalarının Yoksulluğu Azaltmadaki Etkilerinin Ekonometrik Analizi”, Maliye Dergisi, 158, 326-348.
• Solmaz, Erolve Mehmet Avcı (2017), “Yoksullukla Mücadelede Sosyal Koruma Harcamaları: Avrupa Birliği Ülkeleri Üzerine Bir İnceleme”, Muğla Sıtkı Kocaman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 46-73.
• Şeker, Murat (Mart 2011), Yerel Yönetimlerde Sosyal Bütçeyi İzleme Raporu, TESEV Yayınları, Erişim Tarihi: 15 Temmuz 2020, https://www.tesev.org.tr/wp-content/uploads/rapor_Yerel_Yonetimlerde_Sosyal_Butceyi_Izleme_Raporu.pdf.
• Şen, Mustafa (2014), “Türkiye'de İç Göçlerin Neden ve Sonuç Kapsamında İncelenmesi”, Çalişma ve Toplum, 40(1), 231-256. Taşcı, Faruk (2009), “Bir Sosyal Politika Sorunu Olarak Göç”, Kamu-İş, 10(4), 177-204.
• Bayrakçı Tosun, Serpil (2016), “Göçün Çevre Sorunlarına Etkileri”, ISEM, 3, 675-684.
• Tutar, Hüseyin ve Deniz Özyakışır (2013), “TRA2 Bölgesinden İstanbul’a Göç Hareketlerinin Nedenlerine İlişkin Bir Araştırma”, Sosyoloji Konferansları, 47, 31-58.
• Venturini, Alessandra ve Claudia Villosio (2004), “Labour Market Effects of Immigration: An Empirical Analysis based on Italian Data”, International Labor Review, 145(12), 91-118.
• Yüksel, Fatih (2007), “Sosyal Devletin Dönüşüm Sürecinde Yerel Yönetimlerin Yeni İşlevleri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62(01), 279-298.
• Yüksel, Serhat, Shahriyar Mukhtarov, Ceyhun Mahmudlu, Jeyhun I. Mikayilov ve Anar Iskandarov, (2018), “Measuring International Migration in Azerbaijan”, Sustainability, 10(1), 132, 1-15.