Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 36–48 aylık çocukların bilişsel gelişim düzeyleri

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 2, 83 - 98, 01.10.2011

Oya Ramazan Sevinç Demir

Öz

Araştırmada, MEB 2006 Okul Öncesi Eğitim Programında öngörülen 36–48 aylık çocukların
bilişsel gelişim özelliklerine örneklemin ne derece sahip olduğunu ortaya koymak amaçlanmıştır.
Tarama modelinde desenlenmiş olan bu araştırmanın örneklemini, 2009–2010 eğitim‐öğretim yılında
Kütahya il merkezindeki okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 36–48 aylık 53 çocuk
oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından hazırlanmış olan Bilişsel Gelişim
Değerlendirme Formu (BGDF) ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde ikili gruplar
arasındaki ilişkiye bakmak amacı ile t‐testi, ANOVA ve Kruskal Wallis‐H testi uygulanmıştır. Elde
edilen bulgulara göre örneklemin BGDF’nin 1. ve 2. uygulamaları sonucunda aldıkları puanlar
cinsiyet, devam ettikleri okul türü, okul öncesi kurumuna devam etme süresi, annenin yaşı, annenin
çalışma durumu, babanın yaşı, babanın öğrenim durumu, kardeş sayısı, kaçıncı çocuk olduğu, ailenin
ekonomik durumu değişkenlerine göre farklılaşmamaktadır. BGDF 1. ve 2. uygulama sonucunda
alınan puanlar annenin öğrenim durumu değişkenine göre birinci uygulamada değil, ancak ikinci
uygulamada farklılaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Eğitim, MEB 2006 Okul Öncesi Eğitim Programı, Bilişsel Gelişim

Cognitive Development Levels of 36‐38 Month‐Old Children Attending a Pre‐School Education

Öz

In this research, by evaluating whether the cognitive developmental characteristics which
were predicted in the 2006 Pre‐School Education Programme reflect the factors, the level of cognitive
development of 36‐48 month‐old children was investigated. The research was figured using the
Survey Method. The sample of the research consisted of 53 children in the centre of Kütahya in the
2009‐2010 academic year. Data was collected by The Cognitive Development Evaluation Form (CDEF)
and Personal Information Form. The purpose of observing the relationship between groups of two or
over in the data analysis, t‐test, ANOVA and Kruskal Wallis H‐test were used. According to the
findings: the scores obtained by participants as a result of first and second application of CDEF did
not vary according to gender, type of school attending, and period of attending pre‐school education
institution, the age of mother, work status of mother, the age of father, educational status of father,
number of siblings that they have, birth order in the family, and the economical status variable. Scores
obtained from first and second application of CDEF did not vary with the education status of mother
in first application but did vary in the second application. There are significant differences in the
scores of participants between the first application and the second application, as well.

Anahtar Kelimeler

Pre‐School Education, MoNE 2006 Pre‐School Education Programme, Cognitive Development

Kaynakça

• Ataç, F. (1991). İnsan yaşamında psikolojik gelişim. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım A.Ş. Atkinson, R. L., Atkinson, R. C., Smith, E. E. & Nolen, S. (1999). Psikolojiye giriş. (Çev: Yavuz Alogan) Ankara: Arkadaş.
• Arı, M. (2005). Eğitimde yeni yaklaşımlar. İstanbul: Morpa.
• Burchinal, M. R., Peisner‐Feinberg, E., Pianta, R. & Howes, C. (2002). Development of academic skills from preschool through second grade: family and classroom predictors of developmental trajectories. Journal of School Psychology, 40 (5), 415‐436.
• Çağdaş, A. & Yıldız, F. Ü. (2000). Deneysel yaratıcılık programının 4–5 yaş çocuklarının bilişsel gelişime olan etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 315–328.
• Ergün, S. (2003). Okul öncesi eğitimi alan ve almayan ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin matematik yetenek ve başarılarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Koçak, N. (2001). Erken çocukluk döneminde eğitim ve Türkiye’de erken çocukluk eğitiminin durumu. Milli Eğitim Dergisi, 151.
• Kuday, F. S. (2007). Aile destekli kurum merkezli eğitim alan ve hiç okul öncesi eğitim almayan 3–6 yaş çocukların bilişsel gelişimlerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• McClelland, M. M., Morrison, F. J. & Holmes, D. L. (2000). Children at risk for early academic problems: The role of learning‐related social skills. Early Childhood Research Quarterly, 15 (3), 307 – 329.
• Oğuzkan, Ş. & Oral, G. (1987). Okulöncesi eğitimi (İkinci Baskı) İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Oktay, A. (1980). Okula başlama olgunluğunu etkileyen sosyo‐ekonomik ve kültürel faktörlerin incelenmesi. Tübitak, VII. Eğitim ve Bilim Adamı Yetiştirme Seksiyonu, Tübitak Yayınları, Ankara, s.169‐183.
• Oktay, A. (2007). Okul öncesi eğitimden ilköğretime geçiş projesi. Türkiye Özel Okullar Birliği Derneği, Okul Öncesi Eğitimi, Öğretmen Eğitimi. 01 Şubat 2007. Antalya. İstanbul: Neta.
• Oktay ve diğ. (2010). Okul öncesi eğitimden ilköğretime geçiş projesi. Geçmişten Geleceğe Okul Öncesi Eğitim. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitimi Genel Müdürlüğü Yayını, 116‐131.
• Özcan, H. (1996). İlkokul öğrencilerinin özgüvenleri, akademik başarıları ve anne‐baba tutumları arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Piaget, J. (1965). The child conception of the world. Totowa: N. J. Senemoğlu, N. (2000). İlk çocukluk döneminde gelişim. Çocuk gelişimi ve psikolojisi. (Edt: E. Ceyhan). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Tekiner, Ö. (1997). Okulöncesi eğitiminde yeni yaklaşımlar. Okulöncesi Eğitim Sempozyumu (30–31 Mayıs 1996, Ankara). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Ülgen, G. & Fidan, E. (1991). Çocuk gelişimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Üstün, E., Akman, B. & Etikan, İ. (2004). Farklı sosyo‐ekonomik düzeydeki çocukların bilişsel gelişimlerinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 205–210.
• Yavuzer, H. (1997). Çocuğunuzun ilk 6 yılı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara : Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, R. & Perihanoğlu, P. (2004). Okul öncesi eğitim kurumlarının eğitim hedeflerini gerçekleştirme düzeyi. 12. Eğitim Bilimleri Kongresi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. 15‐18 Ekim 2003. Antalya.
• Yörükoğlu, A. (1992). Çocuk ruh sağlığı. çocuğun kişilik gelişimi, yetiştirilmesi ve ruhsal sorunları. İstanbul: Özgür.
• Zembat, R. (1992). Okul öncesi eğitim kurumlarında yönetim ve yönetici özellikleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Zembat, R. (2001). Nitelik açısından okul öncesi eğitim kurumları ve ilgili bir araştırma. İstanbul: Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Zembat, R. (2005). Okul öncesi eğitimde güncel konular. İstanbul: Morpa.