Okul bir insan bedenidir: meslek lisesi öğrencilerinin okul algılarına yönelik bir metafor çalışması

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 1, 63 - 88, 01.06.2014

Asiye Toker Gökçe Turgay Bülbül

Öz

Araştırmanın amacı meslek lisesi öğrencilerinin okula yönelik algılarını metafor aracılığı ile belirlemektir. Bu amaçla öğrencilerin okul yöneticileri, meslek ve kültür dersleri öğretmeni, öğrenci ve yardımcı personele ilişkin algıları insan bedeni metaforu kullanılarak belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kocaeli ili Kartepe ilçesinde meslek liselerinde öğrenim gören 150 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma için gereken veri iki aşamada elde edilmiştir. Önce katılımcılardan A4 kâğıdına bir insan bedeni çizmeleri ve okulun öğelerini bu beden üzerine yerleştirmeleri istenmiş; sonra da katılımcılarla görüşülerek bu öğelerin resme yerleştirilme nedenleri sorgulanmıştır. Elde edilen veri nitel yöntemler ile analiz edilmiş; bulgular yüzde ve frekans değerleri ile ortaya konmuştur. Çalışma sonucuna göre öğrencilerin çoğunun okul yöneticilerini otoriter ve bürokratik oldukları için başa yerleştirdiği görülmüştür. Öğrencilerin yarıdan çoğu meslek dersi öğretmenini kendilerine meslek öğrettiğini belirterek bedene yerleştirirken; kültür dersleri öğretmenlerinin kendilerine bilişsel yönde katkıları olduğunu belirtmiştir. Öğrenciler çoğunlukla kendilerini gövdeye yerleştirirken, temizlik görevlilerini, değer verilmedikleri düşünerek ayağa; güvenlik görevlilerini de başa yerleştirmiştir

Anahtar Kelimeler

Meslek lisesi, Metafor, Okul algısı, Okul bağlılığı, Öğrenci

[Schools as a human body: A metaphor study related to perceptions about schools among vocational high school students]

Öz

Kaynakça

• American Instutes for Research. (2007). School climate and connectedness and student achievement. USA.
• Arslan, M. & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim- öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim, 171, 100-108.
• Aydoğdu, E. (2008). İdeal okul algılarının metaforlar (mecazlar) yardımıyla analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Balcı, A. (1999). Metaphorical images of school: school perceptions of students, teachers and parents from four selected schools (in Ankara). Unpublished PhD Thesis. METU Institute of Social Sciences, Ankara.
• Ben-Peretz, M., Mendelson, N. & Kron, F. W. (2003). How teachers in different educational contexts view their roles. Teaching and Teacher Education, 19, 277-290.
• Beydeba (2007). Kelile ve dimne. İstanbul: İskele Yayıncılık.
• BC Ministry of Health (2007). Mental health promotion. http://www.bced.gov.bc.ca İndirme Tarihi: 13.02.2013
• Blum, R. W. & Libbey, H. P. (2004). Executivesummary. Journal of School Health, 74 (7), 231- 232.
• Bursalıoğlu, Z. (2008). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Akademi.
• Cerit, Y. (2008).Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 47, 343-365.
• Demir, C. E. (2007). Metaphors as a reflection of middle school students’ perceptions of school: A cross-cultural analysis. Educational Research and Evaluation: An International Journal on Theory and Practice, 13 (2), 89-107.
• Döş, İ. (2011). Okul paydaşlarının metaforlar yardımıyla okul örgütlerini algılama biçimlerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Esgi, N. & Cevik, V. (2010). Images of the internet concept generated by primary school students through their paintings. Contemporary Educational Technology, 1 (3), 221-232.
• Finn, J. D. & Rock, D. A. (1997). Academic success among students at risk for school failure. Journal Applied Psychology, 82, 221-234.
• Fischman, G. E. (2001). Reflections about images: visual culture, and educational research. Educational Researcher, 30 (8), 28–33.
• Goldstein, L. S. (2005). Becoming a teacher as a hero’s journey: using metaphor. in preservice teacher education. Teacher Education Quarterly, 32 (1), 7-24.
• Guerrero, M. & Villamil, O. S. (2002). Metaphorical conceptualizations of ESL teaching and learning. Language Teaching Research, 6 (2), 95-120.
• Hoy, W. K. & Miskel, C. G. (2004). Educational organizations, policy and reform: research and measurement. Greenwich, CT: Information Age.
• Inbar, D. E. (1996). The free educational prison. Metaphors and Images Educational Research, 38 (1), 77-92.
• Lakoff, G. & Johnson, M. (2005). Metaforlar hayat, anlam ve dil. (Çev: G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma.
• Libbey, P. H. (2004). Measuring student relationships to school: attachment, bonding, connectedness, and engagement. Journal of School Health, 74 (7),274–283.
• Linn, G. B., Sherman R. & Gill, B. P. (2007). Making meaning of educational leadership: the principalship in metaphor. NASSP Bulletin, 91 (2), 161-171.
• Marks, M. H. (2000). Student engagement in instructional activity: Patterns in the elementary, middle, and high school. American Educational Research Journal, 37 (1), 53- 184.
• Martinez, M. A., Sauleda, N. & Huber, G. L. (2001). Metaphors as blueprints of thinking about teaching and learning. Teaching and Teacher Education, 17, 965–977.
• MEB (2005). 184 sayılı orta öğretimin yeniden yapılandırılması kararı. Ankara: MEB.
• MEB (2012a). Milli eğitim istatistikleri 2010-2011. Ankara: MEB.
• MEB (2012b). Meslekî ve teknik öğretim yönetimi süreci iç denetim raporu. Ankara: MEB.
• Morgan, G. (1991). Images of organization. London: SAGE Publications.
• Oxford, R., Tomlinson, S., Barcelos, A., Harrington, C., Lavine, R., Saleh, A. & Longhini, A. (1998). Clashing metaphors about classroom teachers: Toward a systematic typology for the language teaching field. System, 26 (1), 3-50.
• OECD (2008). Education at a glance. Paris: OECD.
• Örücü, D. (2012). Primary school teachers’ metaphorical perspectives towards classroom and classroom management: A comparative case study. Elementary Education Online, 11 (2), 342-352.
• Özdemir, Ç. (2012). Lise öğrencilerinin metaforik okul algılarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 37 (163), 96-109.
• Rumberger, W. R. (1995). Dropping out of middle school: A multilevel analysis of students and schools. American Educational Research Journal, 32 (3), 583-625.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (2), 131-155.
• Saban, A., Koçbeker, B. N. & Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6 (2), 461–522.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 55, 459-496.
• Taylı, A. (2008b). Okulu bırakmanın önlenmesi ve önlemeye yönelik uygulamalar. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 91‐104.
• Thomas, L. & Beauchamp, C. (2011). Understanding new teachers’ professional identities through metaphor. Teaching and Teacher Education, 27 (4), 762-769.
• Türk Dil Kurumu. (1988). Türkçe sözlük (8 Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Basımevi.
• Uysal, A. & Şahin Y. (2007). Ortaöğretimde okulu bırakma olgusunu tetikleyen yapısal/çevresel faktörler. XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. 5-7 Eylül 2007. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Wilson, D. (2004). The interface of school climate and school connectedness and relationships with aggression and victimization. Journal of School Health, 74 (7), 293-299.
• Yalçın, M. (2011). İlköğretim okullarında okul müdürüne ilişkin metaforik algılar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Tokat.
• Yıldırım,N. & Uğur, M. (2011). Öğrencilerin algısından okul müdürü imgelerinin karikatürize ifadeleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (2), 409-426.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.