Eğitimde ölçme ve değerlendirme dersine yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 1, 259 - 279, 01.06.2014

Metin Yaşar

Öz

Bu çalışmanın amacı, “Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” geliştirmektir. Bu amaç doğrultusunda ilgili alanyazın taramasına bağlı olarak oluşturulan 44 maddelik taslak tutum ölçeği Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin değişik bölümlerinde öğrenim gören ve ölçme ve değerlendirme dersini almış olan 421 öğretmen adayına uygulanmıştır. Pilot uygulamadan elde edilen veriler üzerinde madde-toplam korelasyonu, varimax faktöryel döndürme ile Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) gerçekleştirilmiştir. Faktör analizi sonucunda 21 maddelik üç faktörlü bir yapıya ulaşılmıştır. AFA sonucunda veri toplama aracının yapı geçerliliğine sahip olduğu ve ölçeğin Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısının .94 olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin üç alt boyutuna ilişkin güvenirlik katsayısı sırasıyla faktör 1 için .93, faktör 2 için .88 ve faktör 3 için ise .84 olarak hesaplanmıştır. Öte yandan AFA analizi sonuçlarının doğruluğunu test etmek için Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) uygulanmıştır. DFA sonuçlarına ilişkin uyum indeks değerleri NFI=.96; NNFI=1.00; IFI=1.00, CFI=1.00; RMSEA= .028; GFI=.92; AGFI= .87; RMR= .043; SRMR= 0,051 olarak bulunmuştur. Bu indeks değerleri ölçüt değerleri karşılamaktadır. DFA uyum indeks değerleri AFA sonucu üç faktörlü yapıyı doğrulamaktadır

Anahtar Kelimeler

Ölçme ve değerlendirme dersi, Öğretmen adayı, Ölçek geliştirme

[Development of an attitude scale for an educational measurement and evaluation course]

Öz

In a broader sense, education can be conceived as an individual behavior-changing
process in which change occurs in two ways. In one way, behavior changes randomly.
However, in another way, behavior formally changes due to predesigned methods aimed to
instill desired behaviors. When teachers seek to change behavior toward desired goals, then
their pedagogy can be recognized as a teaching program.
Teaching programs consist of four elements: objectives, contents, educational
situations, and measurement and evaluation. While a program’s objectives state the
behaviors and characteristics that it seeks to bring about in students, its contents include the
knowledge necessary to achieving those desired predetermined behaviors. When these
contents promote those objectives in educational activities, then educational situations
emerge, after which measurement and evaluation can occur to determine whether the
behaviors desired as identified in the curriculum were achieved as desired. As a result,
measurement and evaluation provide information related to curriculum strength, the
effectiveness of teaching techniques and methods, student achievement levels, guidance and
counseling according to student needs, teachers’ self-evaluations, and the achievement levels
of predetermined objectives (Baykul, 2000; Yaşar, 2010).
The skills which are being tried to gain to children in schools include characteristics
related to cognitive, affective and psycho-motor domains. As these characteristics related to
above mentioned domains are being achieved, they need to be test if they meet the criteria
identified in curriculum. As such, teachers need knowledge both about measurement and
evaluation and about the qualifications for applying such knowledge, both of which are
goals of a course called Measurement and Evaluation in Education offered at teachertraining
facilities.
As indicated by this course’s existence, teachers’ knowledge and skills regarding
measurement and evaluation are crucial to their profession, while positive attitudes toward
measurement and evaluation can support their professional development. Nevertheless, not
all teachers have the knowledge and skills sufficient for satisfactory measurement and
evaluation; furthermore, their efforts to gain competence in this regard are inadequate.
As such, it is important to determine teachers’ attitudes toward measurement and
evaluation in order to identify and rectify negative attitudes in teachers. In this sense, an
attitude is a tendency or readiness to accept or reject a certain person, group, institution, or
opinion (Baykul, 1990; Duman, 2006; Erkuş, 2006; Özgüven, 2000). Attitudes consist of beliefs
related to attitudinal objects, emotional reactions, and behaviors (Zan & Martino, 2007), and
they determine how an individual thinks, feels, and behaves toward attitudinal objects
(Leder, 1992)

Anahtar Kelimeler

Educational measurement and evaluation course, Factor analysis, Developing of scale

Kaynakça

• Aiken, L. R. (2006). Psychological testing and assessment. Boston: Allyn & Bacon.
• Akdağ, G. & Ekmekçi, S. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin ölçme-değerlendirmeye ilişkin yeterlilik algıları ve görüşleri (Adıyaman ili örneği). X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. , 27-30 Haziran 2012. Niğde.
• Aktaş, M. & Alıcı, D (2012). Eğitimde ölçme ve değerlendirme dersine yönelik tutum ölçeğinin (EÖD-TÖ) geliştirilmesi. Journal of Qafqaz University, Philology and Pedagogy, 33. http://journal.qu.edu.az/.
• Auzmendi, E. (1991). Factors related to attitudes toward statistics: a study with a Spanish sample. Paperpresented at the annual meeting of the American Educational Research Association, Chicago, IL. ERIC Document Reproduction Service No. ED333049.
• Baykul, Y. (1990). İlkokul beşinci sınıftan lise ve dengi okulların son sınıflarına kadar matematik ve fen derslerine karşı tutumda görülen değişmeler ve öğrenci seçme sınavındaki başarı ile ilişkili olduğu düşünülen bazı faktörler. Ankara: ÖSYM Yayınları
• Baykul, Y. (2000). Eğitimde ve psikolojide ölçme: Klasik test teorisi ve uygulaması. Ankara: ÖSYM Yayınları
• Çakan, M. (2004). Öğretmenlerin ölçme-değerlendirme uygulamaları ve yeterlik düzeyleri: ilk ve ortaöğretim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37 (2),99-114
• Çalışkan, H. & Yazıcı, K. (2013). Ölçme ve değerlendirmeye yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin tutum düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 10 (1), 398-415.
• Çelik, E. & Yılmaz, V. (2013). LİSREL 9.1 ile Yapısal eşitlik modellemesi: Temel kavramlar – uygulamalar – programlama. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çelik, Z. & Arslan, Y. (2012). Aday beden eğitimi öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme genel yeterlilik algılarının belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14 (2) 223-232.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012) Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Comrey, A. L. & Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis. Hillside, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• Duman, A. (2006). İlköğretim öğrencilerinin matematik başarısını etkileyen faktörlerin öğrenciler ve öğretmenler açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Erdoğdu, M. Y. & Kurt, F. (2012). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yeterlilik algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 1 (2), 23-36.
• Erdoğdu, M. Y. (2010). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirmeye yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications. 11-13 November, Antalya.
• Erkorkmaz, Ü., Etikan, İ., Demir, O., Özdamar, K. & Sanisoğlu, S. Y. (2013). Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri. Türkiye Klinikleri, 33 (1), 210-223.
• Erkuş, A. (2006). Sınıf öğretmenleri için ölçme ve değerlendirme, kavramlar ve uygulamalar. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Fishbein, M. & Ajzen, I. (1975). Beliefs, attitude, intention and behavior: An introduction to theory and research. Massachusetts, MA: Addison-Wesley.
• Gal, I. & Ginsburg, L. (1994). The role of beliefs and attitudes in learning statistics: towards an assessment framework. Journal of Statistics Education, 2, 1-54.
• Gürefe, N. & Kan, A. (2013). Öğretmen adayları için geometrik cisimler konusuna yönelik tutum ölçeği geliştirme geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim-Online, 12 (2), 356- 366.
• Gelbal, S. (1994). p Madde güçlük indeksi ile Rasch modelinin b parametresi ve bunlara dayalı yetenek ölçüleri üzerine bir karşılaştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gelbal, S. & Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlilik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
• Gök, B., & Şahin, A.E. (2009). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf öğretmenlerinin değerlendirme araçlarını çoklu kullanım ve yeterlik düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 34 (153), 127-143.
• İnceoğlu, M. (2010). Tutum, algı, iletişim. İstanbul: Beykent Üniversitesi Yayınları.
• Karaca, E. (2004). Öğretimde planlama ve değerlendirme dersine yönelik bir tutum ölçeği geliştirme. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi. , 6-9 Temmuz 2004. Malatya.
• Kalaycı, Ş. (2010). Faktör analizi. SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. (Edt: Ş. Kalaycı) Ankara: Asil Yayın Dağıtım. ss. 321-331.
• Karacaoğlu, Ö. C. (2008). Öğretmenlerin yeterlilik algıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1), 70-97.
• Kilmen, S. & Çıkrıkçı-Demirtaş, N. (2009). Sınıf Öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme ilkelerini uygulama düzeylerine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42 (2), 27-55.
• Kline, P. (1994) An easy guide to factor analysis. New York: Routledge.
• Linn, R. L. & Gronlund N. E. (1995). Measurement and assessment in teaching. Upper Saddle River: Printice Hall Inc.
• Mardin, Ş. (1982). İdeoloji. Ankara: Turhan Kitapevi.
• Messick, R. G. & Reynolds, K. E. (1992). Middle level curriculum in action. White Plains, NY: Longman
• Nartgün, Z. (2008). Öğretmen adayları için ölçme ve değerlendirme genel yeterlilik algısı ölçeği: geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 85-94.
• Nunnally, J. C. & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill, INC.
• Ozan, C. & Köse, E. (2013) Adaption of attitude toward educational measurement inventory (ATEMI) to Turkish. e-International Journal of Educational Research, 4 (2), 29-47
• Özdemir, S. M. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme araçlarına ilişkin yeterlikleri ve hizmet içi eğitim ihtiyaçları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8 (4),787-816.
• Özgüven, İ. E. (1994). Psikolojik testler. Ankara: Yeni Doğuş Matbaası.
• Tan, Ş. (2008). Öğretimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Yayınları.
• Tekin, H. (1996). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınları.
• Tekindal, S. (2002). Okullarda ölçme ve değerlendirme yöntemleri. Kocaeli: Evrim Yayınevi.
• Turgut, M. F. (1997). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları. Ankara: Gül yayınevi.
• Yaşar, M. (2010). Ölçme ve değerlendirme ile ilgili temel kavramlar. Eğitimde ölçme ve değerlendirme (Edt: S. Tekindal)). Ankara: Pegem Akademi.
• Yayla, G. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin tecrübeleriyle alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarına yönelik öz yeterlilikleri arasındaki ilişki.