Milli eğitim bakanlığı sisteminin kuvvetler ayrılığından kuvvetler birliğine doğru dönüştürülmesi

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 2, 329 - 340, 01.10.2014

İrfan Erdoğan

Öz

Kuramsal ve tarihsel bir değerlendirme niteliğinde olan bu makalenin amacı genelde Türkiye’deki Milli Eğitim Bakanlığı’nı (MEB) demokratik bir sistem örneği temelinde ele almak, özelde de MEB bünyesindeki Talim ve Terbiye Kurulu’nun (TTK) işlevlerindeki değişiklikleri irdelemektir. MEB’e ve TTK’ya dair irdelemeler, demokratik sistemlerin dayalı olduğu kuvvetler ayrılığı prensibi ile işleyen hukuk düzeni temel alınarak yapılmıştır. Bu anlamda MEB sisteminin çağdaş hukuk düzeninin temel dayanağı olan yasama, yürütme ve yargı unsurlarından oluşan bir sistem olarak yapılandırılmış olduğu; Talim ve Terbiye Kurulu’nun da bu düzenin temel organlarından biri olduğu varsayılmaktadır. Makalede MEB’in yapısının Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden geçen yeni torba yasayla değiştiği ve Talim ve Terbiye Kurulu’nun karar organı olmaktan çıkarılarak danışma birimi haline getirildiği ileri sürülmektedir. Bu şekilde yetki ve sorumlulukların büyük ölçüde bir merkezde toplanmış olduğu, bununla birlikte MEB sisteminin daha merkeziyetçi hale dönüşeceği, dolayısıyla daha katı ve otoriter eğilimlerin ortaya çıkacağı iddia edilmektedir. Bu bağlamda Milli Eğitim Bakanlığı sisteminin tekrar ele alınması ve Talim ve Terbiye Kurulu’nun sistem içindeki yerinin ve rolünün güçlendirilmesi gerektiği önerilmektedir

Anahtar Kelimeler

Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Kuvvetler ayrılığı

The transformation of ministry of national education system from separation of powers to unity of powers

Öz

When the main frame mentioned above about functioning of Turkish Republic is
taken into consideration, it is seen that system of the Ministry of National Education has also
been constructed as the state within itself because according to organizational laws of MoNE
and organizational units composed according to these laws, three units are defined as
responsible for the minister directly. Within the system MoNE, it could be said that the
undersecretary and general directorates operating under supervision of the undersecretary
are responsible for executive functions. While National Board of Education fulfills legislative
duties, Board of Audit fulfills judiciary duties via its role of inspection. Emerging of units
acting as legislation departments in the Ministry of National Education is not new. Even
there was not the ministry responsible for education, the educational system was
administered and operated by boards. “Board” tradition in the process of Turkish
educational system was maintained as in the form of expanded but not continuous boards.
No matter whether they were continuous or not, many outstanding educators, poets, authors
and scientists served in these boards

Anahtar Kelimeler

Ministry of National Education of Turkey, National Board of Education, Separation of Power

Kaynakça

• Acar, Ş. D. (2012). Yeni dünyaya mukaddime, yeni okullar. İstanbul: Akademi Kitapevi.
• Akgül, M. E. (2010). Kuvvetler ayrılığı ilkesinin dönüşümü ve günümüz demokratik rejimlerindeki anlamı. Ankara Barosu Dergisi, 68 (4), 79-101.
• Akyüz, Y. (2010). Türk eğitim tarihi. Ankara. Pegem Akademi.
• Ataünal, A. & Özalp, R. (1977). Türk milli eğitim sisteminde düzenleme teşkilatı. İstanbul. MEB Basımevi.
• Binbaşıoğlu, C. (2008). Türk eğitim tarihi. İstanbul. Anı Yayıncılık.
• Erdoğan, M. (2003). Anayasal demokrasi. 5. Baskı Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Erdoğdu, T. (1995). Maarif-i Umumiyye Nezareti Teşkilatı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ergün, M. (1996). II. meşrutiyet döneminde eğitim hareketleri. Ankara: Ocak Yayınları.
• Feyzioğlu, T. (1947). Kuvvetler ayrılığı nazariyesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 2 (1-2), 50- 60.
• Kocabaş, K. & Arıkan, K. (2009). Mustafa Necati ve Cumhuriyet eğitim devrimi. İzmir. Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Yayınları.
• Konan, N. (1995). MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı İş görenleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1 (4), 617-628.
• Koçer, H. A. (1975). Türk Mili Eğitim Teşkilâtı. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Kuyaksil, A. & Altunbaş, A. (2012). Türklerde hukuk devleti anlayışının tarihsel gelişimi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (19), 15-46.
• MEB Mevzuat Bankası (2007). Milli Eğitim Bakanlığı’nın teşkilat ve görevleri hakkında kanun. http://mevzuat.meb.tr/html/73.html.
• TC İstanbul Kültür Üniversitesi (2007). Cumhuriyet Dönemi Talim ve Terbiye Kurulu Başkanları’nın Anlatımıyla Talim ve Terbiye Kurulu’nun Türk Eğitimindeki Rolü ve Etkileri Forumu. 16 Mart 2007.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2009). 1926’dan 2009’a Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Albümü. Ankara: MEB Yayını.
• Yazıcı, S. & Yazıcı, F. (2011). Tarihsellik ve kuramsallık arasında: 1921 ve 1924 anayasalarında kuvvetler birliği/ayrılığı tartışması. Bilig, 59, 235-254.