TANZİMAT DÖNEMİNİ HAZIRLAYAN TEMEL ETKENLER ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2001, Cilt: 5 Sayı: 1-4, 65 - 89, 30.12.2001

İbrahim Durhan

Öz

Tanzimat döneminin başlangıç tarihi, 3 Kasıım1839 olarak kabul edilir, Bu tarihte, “Gülhane Hatt-ı Hümayunu” veya “Tanzimat Fermanı” olarak tarihe geçen ferman, Mustafa Reşit Paşa tarafından, padişah Abdülmecit adına okunarak ilân olunmuştu. Biçimsel yönden diğer fermanlardan bir farkı olmayan Tanzimat Fermanı (Gülhane Hatt-ı Hümayunu), içerik bakımından ele alındığında, yeni bir dönemi başlatacak nitelikte ilkelerin yer aldığı bir belge olduğu görülmektedir. Bu dönemde, Osmanlı Devleti’nin tüm kurum ve kuralları, değişim rüzgarlarından bir şekilde etkilenmiştir. Hatta, Cumhuriyetin kuruluş dönemindeki büyük devrimlerin başarıya ulaşmasında ve yerleşmesinde, Tanzimat dönemindeki gelişmelerin katkısı büyüktür?. Bu yeni dönemdeki gelişmelerin hareket kaynağı olan Tanzimat Ferman, tarihin belli bir gününde ve birden bire ortaya çıkmış değildir. Devletin ve halkın içinde bulunduğu koşullar ile diğer ilkelerle olan ilişkiler, Fermamın ilânını ve yeni dönemi hazırlayan etkenler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

tanzimat, yenilik, değişim

An Investigation on the Basic Factors Preparing the Tanzimat Period

Öz

Kaynakça

• Suna KİLİ, A. Şeref GÖZÜBÜYÜK, Türk Anayasa Metinleri (Sened-i İttifak'tan Günümüze), Türkiye İş Bankası Kültür yayınları (yay.), Ankara, 1985,